Abstrakt
The text is methodological in nature and raises definitional issues related to the development of the concept of computer science. Based on studies in the history of computing, computer science, philosophy of technology and science methodology. The author analyzes the basic ways of understanding term computer sciences. The article indicates three definitional (scope) approaches that dominate scientific considerations. The author also indicates the main methodological problems related to the functioning of the concept of computer science in contemporary science and technology and possible ways to solve this issues.
Bibliografia
ACM Code of Ethics and Professional Conduct. (2018). http://www.acm.org/about/code-of-ethics/#preamble (dostęp: 5.05.2024).
Adamski, M. (2002). Informatyka. Nauka, sztuka czy rzemiosło. http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik11-2002/17.pdf (dostęp: 12.12.2024).
Ajdukiewicz, K. (1957). Zarys logiki. Warszawa: PZWS.
Barak, A. (red.). (2008). Psychological Aspects of Cyberspace. Theory, Research, Applications. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511813740
Bondecka-Krzykowska, I. (2023). O przedmiocie badań informatycznych. Studium filozoficzne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Brookshear, G.J. (2003). Informatyka w ogólnym zarysie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
Bynum, T.W. (2001). Etyka a rewolucja informatyczna. W: A. Kocikowski, K. Górniak-Kocikowska, T. Bynum (red.). Wprowadzenie do etyki informatycznej (ss. 25–36). Poznań: MRS.
Castells, M. (2007). Społeczeństwo sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Castells, M. (2008). Siła tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Computer Science: Reflections on the Field, Reflections from the Field. (2004). https://lccn.loc.gov/2004303866 (dostęp: 22.08.2024).
Czarkowski, M. (1989). Rozmowa z prof. Romualdem W. Marczyńskim, twórcą pierwszych, polskich komputerów. Bajtek, 3(39), 3. http://www.aresluna.org/attached/computerhistory/articles/odemalado?language=pl (dostęp: 24.04.2024).
De Russi, M. (2021). Computer Science Is Not About Computers, Any More Than Astronomy Is About Telescopes. https://quoteinvestigator.com/2021/04/02/computer-science/ (dostęp: 12.12.2024).
Denning, P.J. (2010). What is Computation? ACM Digital Library. http://dl.acm.org/, https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/1880066.1880067 (dostęp: 5.05.2024).
Denning, P.J., Comer, D.E., Gries, D., Mulder, M.C., Tucker, A., Turner, J., Young, P.R. (1989). Computing as a Discipline. Communications of the ACM, 1(32), 9–23. https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/63238.63239 (dostęp: 5.05.2024). DOI: https://doi.org/10.1145/63238.63239
Dolby, R.G.B. (1998). Niepewność wiedzy. Obraz nauki w końcu XX wieku. Warszawa: Amber.
Eden, A.H. (2007). Three Paradigms of Computer Science. Minds and Machines, 2(17), 135–167. DOI: https://doi.org/10.1007/s11023-007-9060-8
Feynman, R.P. (1996). Feynman Lectures on Computation. https://theswissbay.ch/pdf/Gentoomen%20Library/Extra/Richard_P._Feynman-Feynman_Lectures_on_Computation__-Addison-Wesley%281996%29.pdf (dostęp: 5.05.2024).
Floridi, L. (1999). Philosophy and Computing. An introductions. London: Blackwell Publishing.
Fulmański, P., Sobieski, S. (2005). Wstęp do informatyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Gammack, J., Hobbs, V., Piggot, D. (2007). The Book of Informatics. Melbourne: Thompson.
Giza, P. (2006). Filozoficzne i metodologiczne aspekty komputerowych systemów odkryć naukowych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Goban-Klas, T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Harel, D. (2001). Algorytmika. Rzecz o istocie informatyki. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
Heim, M. (1994). The Metaphysics of Virtual Reality. New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195092585.001.0001
Hempel, C.G. (2001). Filozofia nauk przyrodniczych. Warszawa: Aletheia.
Henderson, H. (2009). Encyclopedia of Computer Science and Technology. New York: Infobase Publishing.
Knuth, D.E. (1971). George Forsythe and the Development of Computer Science. Communications of the ACM, 8(15), 721–726. DOI: https://doi.org/10.1145/361532.361538
Knuth, D.E. (1974). Computer Science and its Relation to Mathematics. The American Mathematical Monthly, 4(81), 323–343. DOI: https://doi.org/10.1080/00029890.1974.11993556
Kocikowski, A., Górniak-Kocikowska, K., Bynum, T. (red.). (2001). Wprowadzenie do etyki informatycznej. Poznań: MRS.
Kodeks zawodowy informatyków Polskiego Towarzystwa Informatycznego KZI. (2011). https://xi-zjazd.pti.org.pl/images/b/bb/KZI_Kodeks_zawodowy_informatyk%C3%B3w_PTI_29_maja_2011_r.pdf (dostęp: 3.09.2024).
Landauer, R. (2006). Fundamental Physical Limitations of the Computational Process. Annals of the New York Academy of Sciences, 1(426), 161–170. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1984.tb16518.x
Leciejewski, S. (2013). Cyfrowa rewolucja w badaniach eksperymentalnych. Studium metodologiczno-filozoficzne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Marciszewski, W. (2002). Logika z informatyką w zastosowaniu do badań społecznych.
Materiały z wykładów. http://www.calculemus.org/lect/L-I-MNS/06/lim06.pdf (dostęp: 25.04.2024).
Marczyński, R. (1969). Informatyka czyli maszyny matematyczne i przetwarzanie informacji. Maszyny Matematyczne. https://historiainformatyki.pl/r-marczynski-informatyka-czyli-maszyny-matematyczne-i-przetwarzanie-informacji (dostęp: 5.05.2024).
Mezick, E.M., Koenig, M.E.D. (2008). Education for Information Science. Annual Review of Informations, Science and Technology, 1(42), 593–624. DOI: https://doi.org/10.1002/aris.2008.1440420120
Михайлов А.И., Чёрный, А.И., Гиляревский Р.С. (1968). Основы информатики. Mocквa: Наука.
Mumford, H. (1963). Technics and Civilisation. New York: Harvest/HBJ Book.
Murawski, R. (2014). Filozofia informatyki. Antologia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Naur, P. (1968). ‘Datalogy’, the Science of Data and Data Processes, and its Place in Education. Proceedings of the IFIP Congress, 68(2), 1383–1387.
Newell, A., Perlis, A.J., Simon, H.A. (1967). Computer Science. Science, 157(3795), 1373–1374. DOI: https://doi.org/10.1126/science.157.3795.1373.c
Polak, P. (2016), Computing as Empirical Science – Evolution of a Concept. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric, 1(48), 49–69. DOI: https://doi.org/10.1515/slgr-2016-0055
Richter-Wąs, E. (2014). Teoretyczne podstawy informatyki. https://www.slideserve.com/cody-mcfarland/teoretyczne-podstawy-informatyki (dostęp: 12.12.2024).
Stacewicz, P. (2010). Umysł a modele maszyn uczących się. Warszawa: EXIT.
Stacewicz, P. (2023). O światopoglądowym oddziaływaniu informatyki w świecie współczesnym. W: A. Zalcewicz i R. Kędziora (red.), Nowe technologie. Wartości, prawa, zasady (ss. 305–314). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Steinbuch, K. (1957). Informatik: Automatische Informationsverarbeitung. Raport SEG-Nachrichten, 4.
Stocks, S. (2008). Computer Programming. An Introduction for the Scientifically Inclined. Nijmegen: Curly Brace Publishing.
Such, J. (2004). Multiformity of Science: 79 (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities). Amsterdam-New York: Rodopi. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004333871_041
Szynkiewicz, M. (2011). Rozwój technologii komputerowych w świetle filozoficznej refleksji nad nauką i techniką. Czas Informacji, 3(8), 5–15.
Turski, W. (2010). Zamiast wstępu. W: J. Zawiła-Niedźwiecki, K. Rostek i A. Gąsiorkiewicz (red.), Informatyka gospodarcza I (ss. 15–24). Warszawa: C.H. Beck.
Tworak, Z. (2018). Informacja, wiedza, logika. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Van Lier, H. (1970). Nowy wiek. Warszawa: PIW.
Van Roy, P., Haridi S. (2004). Concepts, Techniques, and Models of Computer Programming. Cambridge: MIT Press.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Mariusz Szynkiewicz

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy