Trudne pytanie o tożsamość informatyki. O podstawowych sposobach rozumienia terminu informatyka
Okładka czasopisma Człowiek i Społeczeństwo, tom 58, rok 2024
PDF

Słowa kluczowe

definition
computer science
computer
science
technology

Jak cytować

Szynkiewicz, M. (2025). Trudne pytanie o tożsamość informatyki. O podstawowych sposobach rozumienia terminu informatyka. Człowiek I Społeczeństwo, 58, 35–54. https://doi.org/10.14746/cis.2024.58.3

Abstrakt

The text is methodological in nature and raises definitional issues related to the development of the concept of computer science. Based on studies in the history of computing, computer science, philosophy of technology and science methodology. The author analyzes the basic ways of understanding term computer sciences. The article indicates three definitional (scope) approaches that dominate scientific considerations. The author also indicates the main methodological problems related to the functioning of the concept of computer science in contemporary science and technology and possible ways to solve this issues.

https://doi.org/10.14746/cis.2024.58.3
PDF

Bibliografia

ACM Code of Ethics and Professional Conduct. (2018). http://www.acm.org/about/code-of-ethics/#preamble (dostęp: 5.05.2024).

Adamski, M. (2002). Informatyka. Nauka, sztuka czy rzemiosło. http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik11-2002/17.pdf (dostęp: 12.12.2024).

Ajdukiewicz, K. (1957). Zarys logiki. Warszawa: PZWS.

Barak, A. (red.). (2008). Psychological Aspects of Cyberspace. Theory, Research, Applications. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511813740

Bondecka-Krzykowska, I. (2023). O przedmiocie badań informatycznych. Studium filozoficzne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Brookshear, G.J. (2003). Informatyka w ogólnym zarysie. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.

Bynum, T.W. (2001). Etyka a rewolucja informatyczna. W: A. Kocikowski, K. Górniak-Kocikowska, T. Bynum (red.). Wprowadzenie do etyki informatycznej (ss. 25–36). Poznań: MRS.

Castells, M. (2007). Społeczeństwo sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Castells, M. (2008). Siła tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Computer Science: Reflections on the Field, Reflections from the Field. (2004). https://lccn.loc.gov/2004303866 (dostęp: 22.08.2024).

Czarkowski, M. (1989). Rozmowa z prof. Romualdem W. Marczyńskim, twórcą pierwszych, polskich komputerów. Bajtek, 3(39), 3. http://www.aresluna.org/attached/computerhistory/articles/odemalado?language=pl (dostęp: 24.04.2024).

De Russi, M. (2021). Computer Science Is Not About Computers, Any More Than Astronomy Is About Telescopes. https://quoteinvestigator.com/2021/04/02/computer-science/ (dostęp: 12.12.2024).

Denning, P.J. (2010). What is Computation? ACM Digital Library. http://dl.acm.org/, https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/1880066.1880067 (dostęp: 5.05.2024).

Denning, P.J., Comer, D.E., Gries, D., Mulder, M.C., Tucker, A., Turner, J., Young, P.R. (1989). Computing as a Discipline. Communications of the ACM, 1(32), 9–23. https://dl.acm.org/doi/pdf/10.1145/63238.63239 (dostęp: 5.05.2024). DOI: https://doi.org/10.1145/63238.63239

Dolby, R.G.B. (1998). Niepewność wiedzy. Obraz nauki w końcu XX wieku. Warszawa: Amber.

Eden, A.H. (2007). Three Paradigms of Computer Science. Minds and Machines, 2(17), 135–167. DOI: https://doi.org/10.1007/s11023-007-9060-8

Feynman, R.P. (1996). Feynman Lectures on Computation. https://theswissbay.ch/pdf/Gentoomen%20Library/Extra/Richard_P._Feynman-Feynman_Lectures_on_Computation__-Addison-Wesley%281996%29.pdf (dostęp: 5.05.2024).

Floridi, L. (1999). Philosophy and Computing. An introductions. London: Blackwell Publishing.

Fulmański, P., Sobieski, S. (2005). Wstęp do informatyki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Gammack, J., Hobbs, V., Piggot, D. (2007). The Book of Informatics. Melbourne: Thompson.

Giza, P. (2006). Filozoficzne i metodologiczne aspekty komputerowych systemów odkryć naukowych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Goban-Klas, T. (1999). Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Harel, D. (2001). Algorytmika. Rzecz o istocie informatyki. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.

Heim, M. (1994). The Metaphysics of Virtual Reality. New York: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195092585.001.0001

Hempel, C.G. (2001). Filozofia nauk przyrodniczych. Warszawa: Aletheia.

Henderson, H. (2009). Encyclopedia of Computer Science and Technology. New York: Infobase Publishing.

Knuth, D.E. (1971). George Forsythe and the Development of Computer Science. Communications of the ACM, 8(15), 721–726. DOI: https://doi.org/10.1145/361532.361538

Knuth, D.E. (1974). Computer Science and its Relation to Mathematics. The American Mathematical Monthly, 4(81), 323–343. DOI: https://doi.org/10.1080/00029890.1974.11993556

Kocikowski, A., Górniak-Kocikowska, K., Bynum, T. (red.). (2001). Wprowadzenie do etyki informatycznej. Poznań: MRS.

Kodeks zawodowy informatyków Polskiego Towarzystwa Informatycznego KZI. (2011). https://xi-zjazd.pti.org.pl/images/b/bb/KZI_Kodeks_zawodowy_informatyk%C3%B3w_PTI_29_maja_2011_r.pdf (dostęp: 3.09.2024).

Landauer, R. (2006). Fundamental Physical Limitations of the Computational Process. Annals of the New York Academy of Sciences, 1(426), 161–170. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1749-6632.1984.tb16518.x

Leciejewski, S. (2013). Cyfrowa rewolucja w badaniach eksperymentalnych. Studium metodologiczno-filozoficzne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Marciszewski, W. (2002). Logika z informatyką w zastosowaniu do badań społecznych.

Materiały z wykładów. http://www.calculemus.org/lect/L-I-MNS/06/lim06.pdf (dostęp: 25.04.2024).

Marczyński, R. (1969). Informatyka czyli maszyny matematyczne i przetwarzanie informacji. Maszyny Matematyczne. https://historiainformatyki.pl/r-marczynski-informatyka-czyli-maszyny-matematyczne-i-przetwarzanie-informacji (dostęp: 5.05.2024).

Mezick, E.M., Koenig, M.E.D. (2008). Education for Information Science. Annual Review of Informations, Science and Technology, 1(42), 593–624. DOI: https://doi.org/10.1002/aris.2008.1440420120

Михайлов А.И., Чёрный, А.И., Гиляревский Р.С. (1968). Основы информатики. Mocквa: Наука.

Mumford, H. (1963). Technics and Civilisation. New York: Harvest/HBJ Book.

Murawski, R. (2014). Filozofia informatyki. Antologia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Naur, P. (1968). ‘Datalogy’, the Science of Data and Data Processes, and its Place in Education. Proceedings of the IFIP Congress, 68(2), 1383–1387.

Newell, A., Perlis, A.J., Simon, H.A. (1967). Computer Science. Science, 157(3795), 1373–1374. DOI: https://doi.org/10.1126/science.157.3795.1373.c

Polak, P. (2016), Computing as Empirical Science – Evolution of a Concept. Studies in Logic, Grammar and Rhetoric, 1(48), 49–69. DOI: https://doi.org/10.1515/slgr-2016-0055

Richter-Wąs, E. (2014). Teoretyczne podstawy informatyki. https://www.slideserve.com/cody-mcfarland/teoretyczne-podstawy-informatyki (dostęp: 12.12.2024).

Stacewicz, P. (2010). Umysł a modele maszyn uczących się. Warszawa: EXIT.

Stacewicz, P. (2023). O światopoglądowym oddziaływaniu informatyki w świecie współczesnym. W: A. Zalcewicz i R. Kędziora (red.), Nowe technologie. Wartości, prawa, zasady (ss. 305–314). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Steinbuch, K. (1957). Informatik: Automatische Informationsverarbeitung. Raport SEG-Nachrichten, 4.

Stocks, S. (2008). Computer Programming. An Introduction for the Scientifically Inclined. Nijmegen: Curly Brace Publishing.

Such, J. (2004). Multiformity of Science: 79 (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities). Amsterdam-New York: Rodopi. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004333871_041

Szynkiewicz, M. (2011). Rozwój technologii komputerowych w świetle filozoficznej refleksji nad nauką i techniką. Czas Informacji, 3(8), 5–15.

Turski, W. (2010). Zamiast wstępu. W: J. Zawiła-Niedźwiecki, K. Rostek i A. Gąsiorkiewicz (red.), Informatyka gospodarcza I (ss. 15–24). Warszawa: C.H. Beck.

Tworak, Z. (2018). Informacja, wiedza, logika. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Van Lier, H. (1970). Nowy wiek. Warszawa: PIW.

Van Roy, P., Haridi S. (2004). Concepts, Techniques, and Models of Computer Programming. Cambridge: MIT Press.