Abstrakt
Ambivalence occurs in relationships between people connected by a strong social ties. Therefore, it is also a feature of relationships between family members. Relatives connected by an ambivalent relationship experience conflicting emotions. They are also subjected to conflicting expectations and demands, related to their social roles. The article undertakes an analysis of the ways of coping with ambivalence by family members belonging to the same generation, and to the generation of parents and the generation of children. The coping strategies adopted to deal with ambivalence depended on the frequency of contact with the relative, and on the strength of the ties linking the relatives. The majority of respondents maintained ambivalent relationships due to a sense of gratitude toward the relative, or because of family values.
Bibliografia
Bengtson, V., Giarrusso, R., Mabry, J.B., Silverstein, M. (2002). Solidarity, conflict, and ambivalence: Complementary or competing perspectives on intergenerational relationships? Journal of Marriage and Family, 64(3), 568–576. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2002.00568.x
Bielska, E. (2019). Ambiwalencja ulokowania bezpieczeństwa i zagrożenia w dyskursie nauk społecznych. Wybrane perspektywy. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, 32, 39–48. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2019.32.3.39-48
Connidis, I.A. (2015). Exploring ambivalence in family ties: Progress and prospects. Journal of Marriage and Family, 77, 77–95. DOI: https://doi.org/10.1111/jomf.12150
Connidis, I.A., McMullin, J.A. (2002). Ambivalence, family ties, and doing sociology. Journal of Marriage and Family, 64(3), 594–601. http://www.jstor.org/stable/3599927 DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2002.00594.x
Edwards, R., Ribbens McCarthy, J., Gillies, V. (2012). The politics of concepts: family and its (putative) replacements. British Journal of Sociology, 63(4), 730–746. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-4446.2012.01434.x
Finch, J. (2007). Displaying families. Sociology, 41(1), 65–81. DOI: https://doi.org/10.1177/0038038507072284
Fingerman, K.L., Hay, E.L., Birditt, K.S. (2004). The best of ties, the worst of ties: Close, problematic, and ambivalent social relationships. Journal of Marriage and Family, 66(3), 792–808. DOI: https://doi.org/10.1111/j.0022-2445.2004.00053.x
Fingerman, K.L., Huo, M., Birditt, K.S. (2020). Mothers, fathers, daughters, and sons: Gender differences in adults’ intergenerational ties. Journal of Family Issues, 41(9), 1597–1625. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X19894369
Gaalen, R.I. van, Dykstra, A., Komter, A.E. (2010). Where is the exit? Intergenerational ambivalence and relationship quality in high contact ties. Journal of Aging Studies, 24(2), 105–114. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jaging.2008.10.006
Gilding, M. (2010). Reflexivity over and above convention: The new orthodoxy in the sociology of personal life, formerly sociology of the family. British Journal of Sociology, 61(4), 757–777. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-4446.2010.01340.x
Lendon, J.P. (2016). A decade of love and hate: Trajectories of intergenerational ambivalence experienced by two cohorts of older parents and adult children. Journal of Family Issues, 38(3), 336–357. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X16634763
Losada, A., Vara-García, C., Romero-Moreno, R., Márquez-González, M., Mausbach, B.T., Känel, R. von, Gallego-Alberto, L. (2018). Stress and blood pressure in dementia caregivers: The moderator role of mindfulness. Clinical Gerontologist, 42(5), 512–520. DOI: https://doi.org/10.1080/07317115.2018.1554611
Lüscher, K., Hoff, A. (2013). Intergenerational ambivalence: beyond solidarity and conflict. In K. Lüscher, A. Hoff, Intergenerational Relations (s. 39–64). Bristol: Policy Press. DOI: https://doi.org/10.46692/9781447300991.004
Lüscher, K., Pillemer, K. (1998). Intergenerational ambivalence: A new approach to the study of parentchild relations in later life. Journal of Marriage and the Family, 60, 413–425. DOI: https://doi.org/10.2307/353858
Merton, R.K., Barber, E. (1963). Sociological ambivalence. W: E.A. Tiryakian (red.), Sociological Theory: Values and Sociocultural Change. Essays in Honor of Pitrim A. Sorokin (s. 91–120). New York: The Free Press.
Pillemer, K. (2018). Ambivalence and guilt feelings: Two relevant variables for understanding caregivers’ depressive symptomatology. Clinical Psychology & Psychotherapy, 25, 59–64. DOI: https://doi.org/10.1002/cpp.2116
Reczek, C. (2016), Ambivalence in gay and lesbian family relationships. Journal of Marriage and Family, 78, 644–659. DOI: https://doi.org/10.1111/jomf.12308
Rosochacka-Gmitrzak, M., Racław, M. (2015). Opieka nad zależnymi osobami starszymi w rodzinie: ryzyko i ambiwalencja. Studia Socjologiczne, 2(217), 23–47.
Sauter, J. (2024). Norwegian biological parents and stepparents’ attitudes towards family obligations in middle and old age. Journal of Family Issues, 45(12), 3009–3033. DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X241236563
Sikorska, M. (2020). Ambiwalencja socjologiczna jako kategoria użyteczna w badaniach życia rodzinnego. Studia Socjologiczne, 3(238), 107–133.
Smith, J.R. (2022). Mothering in later life: Older mothers and their challenging adult children. Ageing and Society, 42(8), 1822–1843. DOI: https://doi.org/10.1017/S0144686X20001798
Sprey, J. (2009). Institutionalization of the family and marriage: Questioning their cognitive and relational realities. Journal of Family Theory & Review, 1, 4–19. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1756-2589.2009.00002.x
Tazreiter, C. (2019). Temporary migrants as an uneasy presence in immigrant societies: Reflections on ambivalence in Australia. International Journal of Comparative Sociology, 60(1–2), 91–109. DOI: https://doi.org/10.1177/0020715219835891
Widmer, E.D., Castren, A.M, Jallinoja, R., Ketokivi, K. (2008). Introduction. W: E.D. Widmer, R. Jallinoja (red.), Beyond the Nuclear Family: Families in a Configurational Perspective (s. 60–72). Berno: Peter Lang.
Willson, A.E., Shuey, K.M., Elder, G.H., Jr. (2003). Ambivalence in the relationship of adult children to aging parents and in-laws. Journal of Marriage and Family, 65, 1055–1072. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2003.01055.x
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Aldona Żurek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy