Abstract
The main goal of the article is to take a theoretical reflection on a spatially separated family (also called temporary incomplete or transnational) as a result of labor migration. Global socio-cultural changes and the evolution of individual attitudes towards the life are changing contemporary families. Despite the transformation the family plays a key role in human development, and adults not only highly value family life and children, but perceive the child as a source of personal and family happiness. The article presents the scope of economic migration of Poles and their impact on family life. The main remarks refer to the psychological effects of separation for children, adolescents and spouses. Attention is drawn to the risk of loneliness, parentification and parental alienation. This paper presents also an attempt to classify spatially separated families as a result of economic migrations.
References
Adrian, A. (2011). Dezintegracja rodziny jako jedna z konsekwencji migracji zarobkowych Polaków po 2004 roku. Przegląd Polsko-Polonijny, 2, 192–204.
Bakiera, L. (2009). Wartość małżeństwa w rozwoju człowieka dorosłego. W: B. Harwas--Napierała (red.), Rodzina jako wartość w rozwoju człowieka (ss. 25–57). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bakiera, L., Harwas-Napierała, B. (2016). Wzory osobowe w rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bieńko, M. (2009). Współczesne skrypty bycia razem. Zamierzony i realizowany projekt scenariuszy ról małżeńskich. Roczniki Socjologii Rodziny, 9, 71–90.
Boguszewski, R. (2013). Rodzina – jej współczesne znaczenie i rozumienie. CBOS.
Komunikat z badań, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_033_13.PDF, dostęp: 30.06.2018.
Bone, M., Walsh, M. R. (1999). Parental Alienation Syndrome: How to detect it and what to do about it. The Florida Bar Journal, 73 (3), 44–48.
Danilewicz, W. (2006). Sytuacja życiowa dzieci w rodzinach migracyjnych. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Danilewicz, W. (2010). Doświadczenia rodzinne w sytuacji rozłąki migracyjnej. W: W. Danilewicz (red.), Rodzina ponad granicami (ss. 211–237). Białystok: Wydział Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.
Danilewicz, W. (2012). Migracje jako źródło refleksji i dylematów rodzin rozłącznych przestrzennie. Studia migracyjne – Przegląd Polonijny, 1, 75–96.
Dement’eva, I. F. (2003). Negative factors of the upbringing of children in an incomplete family. Russian Education & Society, 45 (1), 24–37.
Drinkwater, S., Eade, J., Garapich, M. P. (2009). Poles apart? EU enlargement and the labour market outcomes of immigrants in the United Kingdom. International Migration, 47 (1), 161–190.
Drinkwater, S., Garapich, M. P. (2015). Migration strategies of Polish migrants: Do they have any at all? Journal of Ethnic & Migration Studies, 41 (12), 1909–1931.
Dustmann, C., Görlach, J. S. (2016). The economics of temporary migrations. Journal of Economic Literature, 54 (1), 98–136.
Duszczyk, M., Wiśniewski, J. (2007). Analiza społeczno-demograficzna migracji zarobkowej Polaków do państw EOG po 1 maja 2004 roku. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
Eade, J., Drinkwater, S., Garapich, M. (2007). Class and ethnicity: Polish migrant workers in London. Economic and social research council funded study, http://doc.ukdataservice.ac.uk/doc/6056/mrdoc/pdf/6056uguide.pdf, dostęp: 10.07.2018.
Fihel, A., Grabowska-Lusińska, I. (2014). Labour market behaviours of back-and-forth migrants from Poland. International Migration, 52 (1), 22–35.
Gardner, R. (2003). Does DSM-IV Have Equivalents for the Parental Alienation Syndrome (PAS) Diagnosis? The American Journal of Family Therapy, 31 (1), 1–21.
Giancarlo, C., Rottmann, K. (2015). Kids come last: The effect of family law involvement in parental alienation. International Journal of Interdisciplinary Social Sciences: Annual Review, 9, 27–42.
Główny Urząd Statystyczny (2016). Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2015, https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LU_infor_o_rozm_i_kierunk_emigra_z_polski_w_latach_2004_2011.pdf, dostęp: 9.07.2018.
Gromadzka, K. (2008). Postrzeganie sytuacji rodzinnej przez migrantów przebywających w Stanach Zjednoczonych. W: D. Lalak (red.), Dom i ojczyzna. Dylematy wielokulturowości (ss. 326–333). Warszawa: Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji.
Grzegorzewska, I. (2016). Parentyfikacja w rodzinach z problemem alkoholowym. Alcoholism and Drug Addiction, 29 (1), 27–38.
Guzik, A. (2003). Wartość rodziny w planach życiowych młodzieży. W: K. Slany, A. Małek, I. Szczepaniak-Wiecha (red.), Systemy wartości a procesy demograficzne (ss. 117–122). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Instytut Spraw Publicznych (2006). Emigrować i wracać. Migracje zarobkowe Polaków po 1 maja 2004, http://www.isp.org.pl/file /2572839620196337001163156302.pdf, dostęp: 9.07.2018.
Janicki, W. (2015). Migracje kompensacyjne jako czynnik wzrostu obszarów peryferyjnych. Rola ukrytego kapitału ludzkiego. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Kaczmarczyk, P., Tyrowicz, J. (2007). Współczesne migracje Polaków. Warszawa: Fundacja Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych.
Kawczyńska-Butrym, Z. (2008). Migracja – szansa czy zagrożenie rodziny. W: W. Muszyński, E. Sikora (red.), Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse – zagrożenia – patologie (ss. 113–120). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kiercel, D. (2008). Rodzice za granicą – perspektywa zmiany warunków bytowych a rozdzielenie systemu. Dylematy terapeutyczne. W: W. Muszyński, E. Sikora (red.), Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse – zagrożenia – patologie (ss. 121–132). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kozdrowicz, E. (2008). Psychopedagogiczne skutki rozłąki migracyjnej. W: E. Kozdrowicz, B. Walczak (red.), Szkoła wobec mobilności zawodowej rodziców i opiekunów (ss. 21–37). Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
Kukołowicz, T. (1999). Sytuacja wychowawcza w nowych kategoriach rodzin w okresie transformacji ustrojowej. W: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna (ss. 58–70). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
López, T. J., Iglesias, V. E. N., García, P. F. (2014). Parental Alienation Gradient: Strategies for a Syndrome. American Journal of Family Therapy, 42 (3), 217–231.
Michałek, J. (2010). Jakość życia rodziny w świetle zjawiska migracji. W: T. Rostowska, A. Jarmołowska (red.), Rozwojowe i wychowawcze aspekty życia rodzinnego
(ss. 157–167). Warszawa: Difin
Michałek, J., Rostowska, T. (2014). Percepcja relacji rodzinnych a cechy temperamentu u młodzieży z rodzin migracyjnych. Polskie Forum Psychologiczne, 19 (1), 71–86.
Nowak, M., Gawęda, A., Janas-Kozik, M. (2012). Zjawisko eurosieroctwa a kierunki pracy terapeutycznej i leczenia psychiatrycznego – prezentacja przypadku. Psychiatria Polska, 46 (2), 295–304.
Nowakowska, A. (2009). Wpływ migracji zarobkowej na jakość życia rodzinnego. W: T. Rostowska (red.), Psychologia rodziny: małżeństwo i rodzina wobec współczesnych wyzwań (ss. 101–116). Warszawa: Difin.
Nowicka, M. (2014). Successful earners and failing others: Transnational orientation as biographical resource in the context of labor migration. International Migration, 52 (1), 74–86.
Okólski, M. (2004). Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Pabian, K., Stepulak, M. Z. (2011). Strategie radzenia sobie ze stresem u współmałżonków w sytuacji migracji zarobkowej. Roczniki Nauk o Rodzinie, 3 (58), 245–276.
Parrenas, R. S. (2005). Children of Global Migration. Transnational Families and Gendered Woes. Stanford: Stanford University Press.
Parutis, V. (2014). „Economic Migrants” or „Middling Transnationals”? East European migrants’ experiences of work in the UK. International Migration, 52 (1), 36–55.
Pawlak, A. (2014). Ojciec emigrujący – nieobecny ojciec? Transnarodowe rodzicielstwo w postnowoczesnym świecie, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 51, 79–95.
Ryan, L., Sales, R., Tilki, M., Siara, B. (2009). Family Strategies and Transnational Migration: Recent Polish Migrants in London. Journal of Ethnic and Migration Studies, 35 (1), 61–77.
Sas-Tomczyk, M. (2014). Samotne dzieciństwo w rodzinie. W: J. Grotkowska-Leder (red.), Więzi społeczne. Sieci społeczne. W perspektywie procesów inkluzji i wykluczenia społecznego (ss. 71–83). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Schier, K. (2010). „Gdy dziecko staje się rodzicem” – odwrócona troska, czyli zjawisko parentyfikacji w rodzinie. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości (ss. 63–80). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Slany, K., Ślusarczyk, M. (2013). Migracje zagraniczne Polaków w świetle NSP 2011. Trendy i charakterystyki socjo-demograficzne, http://docplayer.pl/5411540-Migracje-zagranicznepolakow- w-swietle-nsp-2011-trendy-i-charakterystyki-socjo-demograficzne.html, dostęp: 2.06.2018.
Słownik pojęć geografii społeczno-ekonomicznej, http://www.edupedia.pl/map/dictionary/id/46_slownik_pojec_geografii_spolecznoekonomicznej.html, dostęp: 4.07.2018.
Szczygielska, I. (2013). Migracje zarobkowe kobiet i ich wpływ na funkcjonowanie rodzin. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Trusz, S., Kwiecień, M. (2012). Społeczne piętno eurosieroctwa. Warszawa: Difin.
Tuszyńska-Bogucka, W. (2015). Jakość funkcjonowania „związków na odległość” w odbiorze kobiet i mężczyzn. Społeczeństwo i Rodzina, 42 (1), 22–36.
Walczak, B. (2009). Dziecko w sytuacji rozłąki migracyjnej. W: M. Duszczyk, M. Lesińska (red.), Współczesne migracje: dylematy Europy i Polski (ss. 149–173). Warszawa: Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego.
Walczak, B. (2014). Dziecko, rodzina i szkoła wobec migracji rodzicielskich: 10 lat po akcesji do Unii Europejskiej. Warszawa: Pedagogium WSNS.
Wojewódka, M. (2014). Alienacja rodzicielska (PA) a zespół alienacji rodzicielskiej (PAS). Psychologia.net.pl, dostęp: 4.07.2018.
Ziemska, M. (2001). Rodzina współczesna. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
License
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy