How to Cite
Abstract
In the psychological works describing the relationship between the individual’s self and consumption, there are many references to the achievements of postmodernists dealing with this issue. Meanwhile, postmodernism understands in a different way than psychologists the basic concepts and mechanisms that allow explaining the relationship between the self and consumption. The aim of this article is to relate the basic statements of postmodernists on the self-creating by consumption of individual living in a postmodern society to the achievements of psychology, and in particular to the psychological understanding of the notion of the self and to the psychological theories and results of research explaining the relationship between the self and consumption. The article describes the definition of identity and lifestyle among postmodernists and presents how, in their opinion, the consumption of goods in postmodern society influences the formation of (unstable) identity. It was then described how identity is defined in psychology in the context of related concepts. The following parts of the article describe selected theoretical models describing the mechanisms of creating the self with the use of consumption and present the results of research testing these models. At the end of the article, conclusions were drawn from the comparison of
the approach to the relationship between the self and the consumption of postmodernists to the approach of psychologists.
References
Aaker, J. L. (1997). Dimensions of brand personality. Journal of Marketing Research, 347–356.
Bauman, Z. (2006). Konsumowanie życia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bauman, Z. (2008). Sztuka życia. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Baumeister, R. F. (1998). The self. W: D. T. Gilbert, T. Fiske, G. Lindzey (red.), Handbook of social psychology, 4th ed. (ss. 680–740). New York: McGraw-Hill.
Belk, R. W. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, 139–168.
Bolton, L. E., Reed, A. (2004). Sticky priors: The perseverance of identity effects on judgment. Journal of Marketing Research, 41, 397–410.
Brough, A. R., Isaac, M. S. (2012). Finding a home for products we love: How buyer usage intent affects the pricing of used goods. Journal of Marketing, 76, 78–91.
Brubaker, R. (2001). Au-delà de l’identité. Actes de la recherche en sciences sociales, 139, 66–85.
Budzicz, Ł. (2011). Metody badań jakościowych czy metody pisania swobodnych esejów? Refleksje w obronie „świętej krowy” – obiektywnej nauki. Nauka, 4, 163–173.
Chernev, A., Böckenholt, U., Goodman, J. (2015). Choice overload: A conceptual review and meta-analysis. Journal of Consumer Psychology, 25, 333–358.
Cohen, J. B. (1989). An Over-Extended Self? Journal of Consumer Research, 16, 125–128.
Csikszentmihalyi, M. (1993). Why we need things. W: S. Lubar, W. D. Kingery (red.), History from things: Essays on material culture (ss. 20–29). Washington: Smithsonian Institution.
Drążkowski, D. (2018a). Funkcje symbolicznej konsumpcji marek. Marketing i Rynek, 8, 19–26.
Drążkowski, D. (2018b). Associative and dissociative consumer responses to social and personal identity threat – the role of self-construal and anxiety arousal (w druku).
Drążkowski, D., Frydrysiak, A., Taflińska, K., Zdeb, A., Węczkowska, J. (2018c). How consumption of symbolic goods can harm self-concept clarity? (w druku).
Erikson, E. H. (2004). Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
Escalas, J. E. (2004). Imagine yourself in the product: Mental simulation, narrative transportation, and persuasion. Journal of Advertising, 33, 37–48.
Escalas, J. E., Bettman, J. R. (2003). You are what they eat: The influence of reference groups on consumers’ connections to brands. Journal of Consumer Psychology, 13, 339–348.
Escalas, J. E., Bettman, J. R. (2005). Self-construal, reference groups, and brand meaning. Journal of Consumer Research, 32, 378–389.
Ferraro, R., Escalas, J. E., Bettman, J. R. (2011). Our possessions, our selves: Domains of selfworth and the possession – self link. Journal of Consumer Psychology, 21, 169–177.
Fournier, S. (1998). Consumers and their brands: developing relationship theory in consumer research. Journal of Consumer Research, 24, 343–353.
Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Golka, M. (2012). Konstruowanie tożsamości – czynniki społeczno-kulturowe. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2, 209–223.
Górnik-Durose, M. (2010). Kupowanie rzeczy, kupowanie doświadczeń – nowe zjawiska w zachowaniach konsumenckich. W: M. Goszczyńska, M. Górnik-Durose (red.), Psychologiczne uwarunkowania zachowań ekonomicznych. Przedsiębiorczość – Pieniądze –Konsumpcja (ss. 209–234). Warszawa: Difin.
Grzegołowska-Klarkowska, H. (1988). Właściwości tożsamości a stopień i rodzaj obronności w warunkach zagrożenia Ja. W: M. Jarymowicz (red.), Studia nad spostrzeganiem relacji JA – INNI: Tożsamość – indywiduacja – przynależność (ss. 103–124). Wrocław: Ossolineum.
Hamilton, K. (2012). Low-income families and coping through brands: inclusion or stigma? Sociology, 46, 74–90.
Isaksen, K. J., Roper, S. (2008). The impact of branding on low-income adolescents: A vicious cycle? Psychology & Marketing, 25, 1063–1087.
James, W. (1991). The principles of psychology. Chicago: Encyclopedia Britannica.
Kleine, S. S., Baker, S. M. (2004). An integrative review of material possession attachment. Academy of Marketing Science Review, 1, 1–39.
Kleine, S. S., Kleine III, R. E., Allen, C. T. (1995). How is a possession „me” or „not me”? Characterizing types and an antecedent of material possession attachment. Journal of Consumer Research, 22 (3), 327–343.
Kubera, J. (2013). Po postmodernizmie, czyli silne identyfikacje i słabe tożsamości. Nauka, 1, 97–108.
Mamzer, H. (2007). W poszukiwaniu tożsamości: humanistyczne rozważania interdyscyplinarne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Marcia, J. E. (1966). Development and validation of ego identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551–558.
Markus, H. R., Sentis, K. (1982). The self in social information processing. Psychological Perspectives on the Self, 1, 41–70.
Marody, M. (2015). Jednostka po nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
O’Brien, M. (2001). Esej o płynnej tożsamości. W: A. Jawłowska (red.), Wokół problemów tożsamości (ss. 26–35). Warszawa: Wydawnictwo LT.
Oleś, P. K. (2008). O różnych rodzajach tożsamości oraz ich stałości i zmianie. W: P. K. Oleś, A. Batory (red.), Tożsamość i jej przemiany a kultura (ss. 41–84). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Owens, T. J., Robinson, D. T., Smith-Lovin, L. (2010). Three faces of identity. Sociology, 36, 477–499.
Oyserman, D., Elmore, K., Smith, G. (2012). Self, self-concept, and identity. Handbook of self and identity, 2, W: M. R. Leary, J. P. Tangney (red.). Handbook of self and identity (ss. 69–104). New York: The Guilford Press.
Park, J. K., John, D. R. (2010). Got to Get You into My Life: Do Brand Personalities Rub Off on Consumers? Journal of Consumer Research, 37, 665–669.
Pilarska, A., Suchańska, A. (2015). Procesy tożsamości i poczucie tożsamości: wzajemne powiązania oraz znaczenie dla zdolności do bliskości. Studia Psychologiczne, 53, 91–104.
Richins, M. L. (1994). Valuing things: The public and private meanings of material possessions. Journal of Consumer Research, 21, 504–521.
Rosenberg, M. (1979). Conceiving the Self. New York: Basic Books.
Shrum, L. J., Lowrey, T. M., Pandelaere, M., Ruvio, A. A., Gentina, E., Furchheim, P., Herbert, M., Hudders, L., Lens, I., Mandel, N., Nairn, A., Samper, A., Soscia, I., Steinfield, L. (2014). Materialism: the good, the bad, and the ugly. Journal of Marketing Management, 30, 1858–1881.
Shrum, L. J., Wong, N., Arif, F., Chugani, S. K., Gunz, A., Lowrey, T. M., Nairn, A., Pandelaere, M., Ross, S. M., Ruvio, A., Scott, K., Sundie, J. (2013). Reconceptualizing materialism as identity goal pursuits: Functions, processes, and consequences. Journal of Business Research, 66, 1179–1185.
Sirgy, M. J. (1982). Self-concept in consumer behavior: A critical review. Journal of Consumer Research, 9, 287–300.
Sivadas, E., Machleit, K. A. (1994). A scale to determine the extent of object incorporation in the extended self. Marketing theory and applications, 5, 143–149.
Sivadas, E., Venkatesh, R. (1995). An examination of individual and object-specific influences on the extended self and its relation to attachment and satisfaction. Advances in Consumer Research, 22, 406–412.
Strzyczkowski K. (2012). Tożsamość w kontekście tendencji rozwojowych społeczeństwa ponowoczesnego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Suchańska, A., Worach, A. (2013). Self-complexity and the sense of identity. Roczniki Psychologiczne, 16, 217–233.
Trudel, R., Argo, J. J., Meng, M. D. (2016). The Recycled Self: Consumers’ Disposal Decisions of Identity-Linked Products. Journal of Consumer Research, 43, 246–264.
Turk, D. J., Van Bussel, K., Waiter, G. D., Macrae, C. N. (2011). Mine and me: Exploring the neural basis of object ownership. Journal of Cognitive Neuroscience, 23, 3657–3668.
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi: zarys psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
License
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy