Abstract
The article aims to reconstruct the idealization procedure understood as a deformational means of concept modelling in the theory proposed by Max Weber. The ideal type represents the basic form of the deformational transformation. Deformational modelling refers to a strategy of conscious and deliberate distortion of an object of empirical reality in varied and consequently counterfactual ways. The method essentially seeks to account for a concept by highlighting significant characteristics of the empirical content of investigated socioeconomic phenomena at the expense of their actual exemplification. The ideal type is a deformed means of representing a selected real-life phenomenon or object, oriented towards the fulfilment of specific cognitive goals while taking into account all methodological conditions involved in the process of its construction. By reference to Leszek Nowak’s concept of “cross of spiritual powers”, it is possible to determine the type of deformational modelling presented by the concept under discussion. Based on the analysis presented in the article, it was concluded that the ideal type represents quantitative deformation (positive potentialization).
References
Brzechczyn K., Varieties of Idealization and Strategies of Modification of Social Theory. The Case of the Totalitarian Syndrome, „Człowiek i Społeczeństwo” 34/2012.
Godek L., Filozofia państwowości Maxa Webera, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 2013.
Godek L., On Deformational Modeling. Max Weber’s Concept of Idealizations, „Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities” t. 108: Idealization XIV: Models in Science, red. G. Borbone, K. Brzechczyn, Rodopi – Brill, Leiden – Boston 2016.
Halas J., Weber’s Ideal Types and Idealization, „Filozofia Nauki” 1 (93)/2006.
Kmita J., Wykłady z logiki i metodologii nauk, PWN, Warszawa 1977.
Lachmann L. M., The Legacy of Max Weber, The Glendessary, Berkeley 1971.
Nowak L., Abstracts are not Our Constructs. The Mental Constructs are Abstracts, w: J. Brzeziński, F. Coniglione, T. A. F. Kuipers, L. Nowak (red.), Idealization I: General Problems, „Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities” t. 16, Rodopi Amsterdam 1990.
Nowak L., O zasadzie abstrakcji i stopniowej konkretyzacji, w: J. Topolski (red.), Założenia metodologiczne „Kapitału” Marksa, KIW, Warszawa 1970.
Nowak L., U podstaw marksowskiej metodologii nauk, PWN, Warszawa 1971.
Nowak L., Wstęp do idelizacyjnej teorii nauki, PWN, Warszawa 1977.
Nowak L., The Adaptive Interpretation of Historical Materialism: A Survey. On a Contribution to Polish Analytical Marxism, „Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities” t. 60: Marx’s Theories Today, red. L. Panaisiuk, R. Panasiuk, Rodopi, Amsterdam – Atlanta 1997.
Nowak L., The Idealizational Approach to Science: A Survey, „Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities” t. 25: Idealization III: Approximation and Truth, red. J. Brzeziński, L. Nowak, Rodopi, Amsterdam – Atlanta 1992.
Nowak L., The Structure of Idealization. Towards a Systematic Interpretation of the Marxian Idea of Science, Reidel, Dordrecht – Boston – London 1980.
Nowak L., Typy idealne w koncepcji Maxa Webera, w: J . Kmita (red.), Elementy marksistowskiej metodologii humanistyki, Wyd. Poznańskie, Poznań 1973.
Nowakowa I., The Method of Ideal Type’s versus the Method of Idealization, w: J. Brzeziński, A. Klawiter, T. A. F. Kuipers, K. Łastowski, K. Paprzycka, P. Przybysz (red.), The Courage of Doing Philosophy Essays Presented to Leszek Nowak, Radopi, Amsterdam 2007.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo, tłum. Dorota Lachowska, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Weber M., „Obiektywność” poznania społeczno-naukowego i społeczno-politycznego, w: idem, Racjonalność, władza, odczarowanie, wybór, wstęp, tłum. M. Holona, Wyd. Poznańskie, Poznań 2004.
Zielińska R., Contribution to the Problem of Abstraction, „Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities” t. 17: Idealization II: Forms and Applications, red. J. Brzeziński, F. Coniglione, T. A. F. Kuipers, L Nowak, Rodopi, Amsterdam 1989, 1989.
License
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy