How to Cite
Abstract
The paper aims to trace development of socio-political thought of “Solidarność” in years 1980-1989 in the light of a model of doctrinal evolution. In the second chapter theoretical assumptions regarding the nature of real socialism, structure of “Solidarność” movement and doctrinal development are presented. In the third chap¬ter the intellectual development of “Solidarność” thought is outline. It is supposed that in years 1980-1989 “Solidarność” was revolutionary (1980-1981) conspirational (1981-1986) and reformist social movement (1986-1989) what influenced its doctrinal development and diversification (emerging of radical and compromise wings). In the fourth chapter, the sociopolitical and socio-economic factors and conditions are identified which influenced the doctrinal development of “Solidarność” after 1989 – namely acceptance of neo-liberal model of transformation and resignation from workers’ self-governance.
References
Źródła
Analiza stanu grup i struktur konspiracyjnych w kraju po X Zjeździe PZPR (1986), w: A. Dudek (red.), Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986-1989 w świetle dokumentów, IPN, Warszawa 2009.
Błażejowska J. (red.), Głos niepodległości. Wybór publicystyki środowiska czasopism „Głos”, Biały Kruk, Kraków 2016.
Bujak Z., Walka pozycyjna, „Tygodnik Mazowsze” 8/1982.
D. K., Opozycja jako „sumienie państwowe”, „Przegląd Polityczny” 5/1985
Deklaracja i elementy programu Ruchu Politycznego Wyzwolenie, „Wyzwolenie. Niezależny Miesięcznik Polityczny” 4-5/1984.
Dlaczego idziemy głosować? Program wyborczy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989), w: M. Strasz (red.), Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie, Rosner, Warszawa 2006.
Elementy programu Ruchu Politycznego Wyzwolenie, „Wyzwolenie. Niezależny Miesięcznik Polityczny” 4-5/1984.
Gdzie walczyć, „Solidarność Walcząca” 2/1982, w: K. Dworaczek, G. Waligóra (red.),
Solidarność Walcząca w dokumentach, , t. 2, cz. 1: Materiały własne, IPN, Warszawa 2016.
GPP, Wystąpienie pierwsze, „Przegląd Polityczny” 4/1984.
GPP, Wystąpienie drugie, „Przegląd Polityczny” 4/1984.
GPP, Wystąpienie trzecie, „Przegląd Polityczny” 4/1984.
Gwiazda A., Poważnie o okrągłym stole, w: idem, Gwiazda miałeś rację, ZP Sopot, Gdynia 1988.
Informacja dot[ycząca] sytuacji społeczno-politycznej w maju 1988 r., w: A. Dudek (red.), Polska lat 1986-1989 w świetle dokumentów, Warszawa 1988.
J. M., Pluralizm?, „Przegląd Polityczny” 5/1985.
K. M. W., Ujednolicenie: zagrożenie i szansa, „Przegląd Polityczny” 5/1985.
Kierunki działania Związku w obecnej sytuacji kraju. Tezy do dyskusji, „Tygodnik „Solidarność” 3/1981 (wkładka).
Kminkiewicz P., Dlaczego ulica, „Solidarność Walcząca” 1/1982, w: K. Dworaczek, G. Waligóra (red.), Solidarność Walcząca w dokumentach, t. 2, cz. 1: Materiały własne, IPN, Warszawa 2016.
Komunikat Grupy Roboczej Komisji Krajowej z 29 stycznia 1988, w: M. Zagajewski (red.), Pęknięty dzban, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991.
Kulerski W., Trzecia możliwość, „Tygodnik Mazowsze” 8/1982.
Kuroń J., Tezy o wyjściu z sytuacji bez wyjścia, „Tygodnik Mazowsze” 8/1982.
List do przewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Lecha Wałęsy, w: M. Zagajewski (red.), Pęknięty dzban, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991.
Między Polską naszych pragnień a Polską naszych możliwości. Szkic do programu, „Polityka Polska” 4/1984.
Nowa strategia „S”, „Tygodnik Mazowsze” 232/1987.
Propozycja do dyskusji. Stanowisko członków Komisji Krajowej zgromadzonych w Gdyni w dn. 18 XII 1988, w: M. Zagajewski (red.), Pęknięty dzban, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1991.
Realista A., Pięć płaszczyzn integracji, „WSN – Idee, Program, Dokumenty” 3/1984. „Solidarność” w krajobrazie po bitwie. Dyskusja na spotkaniu TR „S”, „Tygodnik Mazowsze” 220/1987.
Syntetyczna ocena sytuacji strajkowej w kraju w okresie 25 kwietnia – 10 maja 1988 r. (1988), w: A. Dudek (red.), Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986-1989 w świetle dokumentów, IPN, Warszawa 2009.
Tezy do ustawy o samorządzie pracowniczym (1981), w: J. Luszniewicz, A. Zawistowski (red.), Sprawy gospodarcze w dokumentach pierwszej Solidarności, t. 1: 16 VIII 1980 – 30 VI 1981, IPN, Warszawa 2008.
Szkic deklaracji programowej Ruchu Społecznego Wolność – Sprawiedliwość – Niepodległość (wrzesień 1982), „Almanach WSN” 1/1982.
Założenia programowe, „Niepodległość” 23/1983.
Zasady ideowe i Program Solidarności Walczącej, Agencja Wydawnicza SW, Gdańsk 1989. Zespół Głosu, Odbudowa państwa, „Głos. Niezależne Pismo Społeczno-Polityczne” 2 (43)/1983.
Opracowania
Brzechczyn K., Wolność, Solidarność, Niepodległość – myśl polityczna organizacji „Solidarność Walcząca”, w: D. Dobrzański, A. Wawrzynowicz (red.), Idea solidarności w kontekstach filozoficzno-historycznych, Wyd. Naukowe IF UAM, Poznań 2006.
Brzechczyn K., Program polityczny Organizacji Solidarność Walcząca. Próba wstępnej charakterystyki, w: K. Brzechczyn, P. Zwiernik (red.), Organizacja Solidarność Walcząca w Wielkopolsce w latach 1983-1990, IPN, Poznań 2009.
Brzechczyn K., Program i myśl polityczna NSZZ „Solidarność”, w: Ł. Kamiński, G. Waligóra (red.), NSZZ „Solidarność” 1980-1989, t. 2: Ruch społeczny, IPN, Warszawa 2010.
Brzechczyn K., Kompromis przy Okrągłym Stole. Próba modelu, w: K. Brzechczyn (red.), Interpretacje upadku komunizmu w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej, IPN, Poznań 2011.
Brzechczyn K., Koncepcje oporu społecznego w okresie stanu wojennego 1981-1983, w: W. Polak i in. (red.), O Polskę wolną! O Polskę Solidarną! NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1989, Tatastudio, Gdańsk 2011.
Brzechczyn K., O ewolucji solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980-1989. Studium z filozofii społecznej, Wyd. Naukowe WNS UAM, Poznań 2013.
Brzechczyn K., Rzeczpospolita Samorządna. O ideowych inspiracjach programu „Solidarności”, w: A. Kubaj, M. Siedziako (red.), Regionalny wymiar „Solidarności” 1980-1981. Szczecin na tle kraju, IPN, Szczecin 2014.
Brzechczyn K., Wybory do Sejmu i rad narodowych w programie i myśli politycznej NSZZ „Solidarność” w latach 1980-1981, w: S. Ligarski, M. Siedziako (red.), Wybory i referenda w PRL, IPN, Szczecin 2014.
Brzechczyn K., Myśl polityczna młodzieżowego ruchu anarchistycznego w Polsce w latach osiemdziesiątych XX w., w: B. Noszczak (red.), Życie na przekór. Młodzieżowa kontestacja systemu w ostatniej dekadzie PRL (1980-1989) – nowe tropy i pytania badawcze, IPN, Warszawa 2016.
Cirtautas A. M., The Polish Solidarity Movement. Revolution, Democracy and Natural Rights, Routledge, London – New York 1997.
Friszke A. (red.), Solidarność podziemna 1981-1989, ISP PAN/Archiwum Solidarności, Warszawa 2006.
Friszke A., Stan wojenny – statystyka represji, „Wolność i „Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2/2010.
Kieżun W., Patologia transformacji, Poltext, Warszawa 2014.
Kowalik T., WWW.Polska.transformacja, Muza, Warszawa 2009.
Krasnodębski Z., Drzemka rozsądnych, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2006.
Kubaj A., Maciejowski M., Wprowadzenie, w: A. Kubaj, M. Maciejowski (red.), Zarejestrujcie nam Solidarność, IPN, Szczecin 2009.
Nowak L., U podstaw teorii socjalizmu, t. 3: Dynamika władzy. O strukturze i konieczności zaniku socjalizmu, Nakom, Poznań 1991.
Olaszek J., Program podziemnej Solidarności, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 5/ 2013.
Ost D., Klęska solidarności. Gniew i polityka w postkomunistycznej Europie, Muza, Warszawa 2005.
Tittenbrun J., Z deszczu pod rynnę. Meandry polskiej prywatyzacji, t. I-IV, Zysk i S-ka, Poznań 2007.
License
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy