Keywords
university
Catholic Church
Council Vatican I
Council Vatican II
How to Cite
Abstract
The article presents the concept of the university developed in the mid-nineteenth century by Cardinal John Henry Newman. Newman believed that the university should provide pure and universal knowledge. He was against the professionalization of academic education. According to Newman, the task of universities was to “introduce to life in society” and to “adapt to the world.” This idea grew out of European optimism and a deep belief that teachers and students were part of the same intellectual community. Newman’s concept retains its value because it is rooted in the legacy of humanistic ideal of the education present in the university from very beginnings of this institution. As we know from history university was a place for gaining universal knowledge. However, disturbing cracks can be seen in this idea, which is related to the commercialization and parameterization of the education process. Both lead to deep pathologies of academic life. We see these changes not only in Poland, but also in Western Europe and the United States. After the change of the political system in 1989, Polish universities were significantly degraded and the status of an academic teacher decreased dramatically. The only remedy is to restore universities to the autonomy they deserve and to move away from attempts to politicize or ideologize them
References
Acton, L. (2006). W stronę wolności. Wybór esejów, tłum. A. Gowin. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
Cornwell, J. (2010). Newman’s Unquiet Grave: The Reluctant Saint. London: Continuum.
Coyne, G., Heller, M. (2007). Pojmowalny wszechświat, tłum. R. Sadowski. Warszawa: Pró-szyński i S-ka.
Dulles, A. (2002). John Henry Newman. London: Continuum.
Garin, E. (1957). Educazione in Europa (1400–1600). Bari: Laterza.
Heller, M. (2014). Granice nauki. Kraków: Copernicus Center Press.
Inglis, T. (1998). Moral Monopoly: The Rise and Fall of the Catholic Church in Modern Ire-land. Dublin: University College Dublin Press.
Jan Paweł II (1990). Ex corde Ecclesiae. https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/konstytucje/o_uniwersytetach_15081990.html (dostęp: 4.07.2021).
Jaspers, K. (2017). Idea uniwersytetu, tłum. W. Kunicki. Warszawa: Narodowe Centrum Kul-tury.
Kant, I. (2003). Spór fakultetów, tłum. M. Żelazny. Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
Kant, I. (2007). Religia w granicach rozumu, tłum. A. Bobko. Kraków: Wydawnictwo Homi-ni.
Ker, I. (2009). John Henry Newman: A Biography. Oxford: Oxford University Press.
Ker, I. (2014). Newman on Vatican II. Oxford: Oxford University Press.
Ker, I. (2019). Następnym Doktorem Kościoła powinien zostać John Henry Newman. https://wszystkoconajwazniejsze.pl/o-ian-ker-nastepnym-doktorem-kosciola-powinien-zostac-john-henry-newman/ (dostęp: 4.07.2021).
Kołakowski, L. (2002). Wiara dobra, niewiara dobra. W: Co nas łączy? Dialog z niewierzą-cymi. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Laughlin, G. (2009). Theology in the university. W: The Cambridge Companion to John Hen-ry Newman, red. I. Ker (ss. 221–240). Cambridge: Cambridge University Press.
Michalski, M. (2009). Konstytucja Apostolska Ex corde Ecclesiae – aktualna propozycja dla świata akademickiego. Annales. Etyka w życiu gospodarczym, 12(1), 35–44.
Newman, J.H. (1957). O rozwoju doktryny chrześcijańskiej, tłum. J.W. Zielińska. Warszawa: PAX.
Newman, J.H. (1990). Idea uniwersytetu, tłum. P. Mroczkowski, Warszawa: Państwowe Wy-dawnictwo Naukowe.
Newman, J.H. (2002). List do Księcia Norfolk. O sumieniu, tłum. A. Muranty. Kraków: Wy-dawnictwo Homini.
Newman, J.H. (2019). Sumienie chrześcijańskie. List do Księcia Norfolk. O sumieniu, tłum. A. Gomola. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Nowak, W.M. (2012). Idea uniwersytetu wobec nowej sytuacji kulturowej. W: Idea uniwersy-tetu dziś. Perspektywa filozoficzna, red. M. Żardecka-Nowak, J. Skrzypek-Faluszczak (ss. 67–80). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
O’Malley, J.W. (2018). Vatican I. The Council and the Making of the Ultramontane Church. Cambridge MA: Harvard University Press.
O’Malley, J.W. (2019). When Bishops Meet: An Essay Comparing Trent, Vatican I, and Vati-can II. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Sławek, T. (2002). Antygona w świecie korporacji. Rozważania o uniwersytecie w czasach obecnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wróbel, S. (2020). Uniwersytet podczas informacyjnego tsunami. Człowiek i Społeczeństwo, 49, 111–134.
License
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy