Keywords
same-sex parents
parental competence
attachment anxiety and avoidance
How to Cite
Abstract
In the social sciences parenting of same-sex couples has been the subject of research since the 1970s, but in Poland there is still a lack of data on the subject. The article briefly presents the legal situation of same-sex couples raising children in Poland against the background of Europe, pointing to possible sources of parental minority stress in these families. According to a review of prior studies, heteronormative parenting and same-sex parenting both contribute positively to children’s development, although the latter may have some specific characteristics due to the minority status of the family. Additionally, parental personality characteristics like as avoidance and anxiety in close relationships are also associated to parenting skills. The following research questions were developed in light of this: (1) Do women raising children in same-sex relationships differ in their levels of parental competence and tendencies toward rigorism, overprotectiveness, permissiveness, helplessness and parental justification from women raising children with their husbands – the child’s father? (2)Are the listed dimensions of parental competence related to attachment anxiety and avoidance? (3) Which of these factors (family structure or attachment) better explain the level of parental competence? The article presents the results of a quantitative survey of 246 women (including 155 in same-sex relationships) raising children from 3 to 18 years old and living together for a minimum of one year. The main findings are in line with previous foreign research: women in same-sex relationships do not differ from heteronormative mothers in their levels of parental competence, rigor, overprotectiveness, helplessness and parental justification; however they are more permissive toward children. Attachment anxiety and avoidance correlate negatively with parental competence and permissiveness, and positively with rigorism, overprotectiveness, helplessness and parental justification. Possible explanations for the obtained results and limitations of the presented study are discussed.
References
Abramowicz, M. (2012). Rodziny tworzone przez osoby nieheteroseksualne i wychowywanie przez nie dzieci. W: G. Iniewicz, M. Mijas, B. Grabski (red.), Wprowadzenie do Psychologii LGB (ss. 244–262). Wrocław: Wydawnictwo Continuo.
Adam, E.K., Gunnar, M.R., Tanaka, A. (2004). Adult Attachment, Parent Emotion, and Observed Parenting Behavior: Mediator and Moderator Models. Child Development, 75, 110–122. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2004.00657.x
Bakiera, L. (2019). Wychowanie i rodzicielstwo, styl wychowania i styl rodzicielski. Analiza terminologiczna. Psychologia Wychowawcza, 58(16), 60–72.
Belsky, J., Barends, N. (2002). Personality and Parenting. W: M. Bornstein (red.), Being and Becoming a Parent (ss. 415–438). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Bos, H.M.W., Balen, F., van, Boom, D.C., van den. (2007). Child Adjustment and Parenting in Planned Lesbian-parent Families. American Journal of Orthopsychiatry, 77(1), 38–48. DOI: https://doi.org/10.1037/0002-9432.77.1.38
Bos, H.M.W., Balen, F., van, Boom, D.C., van den, Sandfort, Th.G.M. (2004). Minority Stress, Experience of Parenthood and Child Adjustment in Lesbian Families. Journal of Reproductive and Infant Psychology, 22(4), 291–304. DOI: https://doi.org/10.1080/02646830412331298350
Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss, t. 1: Attachment. New York: Basic Books. Biblarz, T.J., Stacey, J. (2010). How Does the Gender of Parents Matter? Journal of Marriage and Family, 72(1), 3–22. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2009.00678.x
Brennan, K.A., Clark, C.L., Shaver, P. (1998). Self-report Measurement of Adult Attachment: An Integrative Overview. W: J.A. Simpson, W.S. Rholes (red.), Attachment Theory and Close Relationships (ss. 46–76). New York: Guilford Press.
Brenning, K.M., Soenens, B., Van Petegem, S., Kins, E. (2017). Searching for the Roots of Overprotective Parenting in Emerging Adulthood: Investigating the Link with Parental Attachment Representations Using an Actor Partner Interdependence Model (APIM). Journal of Child and Family Studies. DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-017-0744-2
Carone, N., Gartrell, N.K., Rothblum, E.D., Koh, A.S., Bos, H.M.W. (2022). Helicopter Parenting, Emotional Avoidant Coping, Mental Health, and Homophobic Stigmatization Among Emerging Adult Offspring of Lesbian Parents. Journal of Family Psychology, 36(7), 1205–1215. DOI: https://doi.org/10.1037/fam0001020
CBOS. (2021). Centrum Badania Opinii Społecznej, Stosunek Polaków do osób homoseksualnych. Komunikat z badań nr 121/2021. Warszawa: CBOS.
Chan, R.W., Raboy, B., Patterson, C.J. (1998). Psychosocial Adjustment Among Children Conceived Via Donor Insemination by Lesbian and Heterosexual Mothers. Child Development, 69, 443–457. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.1998.tb06201.x
Danna, D. (2011). Homoparentality in Italy: Myth of Stigmatization. W: R. Kuhar, J. Takács (red.), Doing Families – Gay and Lesbian Family Practices (ss. 95–115). Ljubljana: Mirovni Inštitut.
Farr, R.H., Forssell, S.L., Patterson, C.J. (2010). Parenting and Child Development in Adop- tive Families: Does Parental Sexual Orientation Matter? Applied Developmental Science, 14(3), 164–178. DOI: https://doi.org/10.1080/10888691.2010.500958
Farr, R.H., Tornello, S.L., Rostosky, S.S. (2022). How Do LGBTQ+ Parents Raise Well- adjusted, Resilient, and Thriving Children? Current Directions in Psychological Science, 31(6). DOI: https://doi.org/10.1177/09637214221121295
Flaks, D.K., Ficher, I., Masterpasqua, F., Joseph, G. (1995). Lesbians Choosing Motherhood: A Comparative Study of Lesbian and Heterosexual Parents and Their Children. Developmental Psychology, 31(1), 105–114. DOI: https://doi.org/10.1037//0012-1649.31.1.105
Fraley, R.C., Waller, N.G., Brennan, K.A. (2000). An Item-response Theory Analysis of Self-report Measures of Adult Attachment. Journal of Personality and Social Psychology, 78, 350–365. DOI: https://doi.org/10.1037//0022-3514.78.2.350
George, C., Solomon, J. (2008). The Caregiving System: A Behavioral Systems Approach to Parenting. W: J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical Applications (ss. 833–856). New York: Guilford Press.
Gipson, C.K. (2008). Parenting Practices of Lesbian Mothers: An Examination of the Socialization of Children in Planned Lesbian-headed Families. Dissertation Presented to the Faculty of the Graduate School of The University of Texas at Austin in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy. Austin: The University of Texas at Austin.
Golombok, S., Perry, B., Burston, A., Murray, C., Mooney-Somers, J., Stevens, M., Golding, J. (2003). Children with Lesbian Parents: A Community Study. Developmental Psychology, 39(1), 20–33. DOI: https://doi.org/10.1037//0012-1649.39.1.20
Golombok, S. (2007). Foreword: Research on Gay and Lesbian Parenting: An Historical Perspective Across 30 Years. Journal of GLBT Family Studies, 3(2–3), xxi–xxvii. DOI: https://doi.org/10.1300/J461v03n02_a
Górska, P. (2020). Efekt „tęczowej zarazy”? Postawy Polaków wobec osób LGBT w latach 2018–2019. Warszawa: Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
ILGA-Europe (2023). European Region of the International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association, Rainbow Europe. Country Ranking. https://rainbow-europe. org/country-ranking#eu (dostęp: 28.03.2024).
Iniewicz, G. (2015). Stres mniejszościowy u osób biseksualnych i homoseksualnych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jackiewicz, M., Białecka-Pikul, M. (2019). Kompetencja rodzicielska. Użyteczny konstrukt w badaniach nad rolą rodzicielskich oddziaływań w rozwoju dziecka. Psychologia Rozwojowa, 24(1), 9–26. DOI: https://doi.org/10.4467/20843879PR.19.006.10597
Johnson, S.M. (2012). Lesbian Mothers and Their Children: The Third Wave. Journal of Lesbian Studies, 16(1), 45–53. DOI: https://doi.org/10.1080/10894160.2011.557642
Jones, J.D., Cassidy, J., Shaver, P.R. (2015). Parents’ Self-reported Attachment Styles: A Review of Links with Parenting Behaviors, Emotions, and Cognitions. Personality and Social Psychology Review, 19(1), 44–76. DOI: https://doi.org/10.1177/1088868314541858
Kloepper, H.W., Leonard, W.M., Huang, L.J. (1981). A Comparison of the „Only child” and the Siblings’ Perceptions of Parental Norms and Sanctions. Adolescence, 16(63), 641–655.
Konieczyńska, A. (2021). Polacy pod tęczową flagą. Kraków: Znak.
Kwiatkowska, A., Hlebowicz, B. (2024). Grecja zalegalizowała małżeństwa jednopłciowe. Gazeta Wyborcza, 16.02.2024. https://wyborcza.pl/7,75399,30706778,grecja-zalegalizowala-malzenstwa-jednoplciowe.html (dostęp: 28.03.2024).
Lubiewska, K., Głogowska, K., Mickiewicz, K., Wojtynkiewicz, E., Izdebski, P., Wiśniewski, C. (2016). Skala Experience in Close Relationship-Revised: struktura, rzetelność oraz skrócona wersja skali w polskiej próbie. Psychologia Rozwojowa, 21(1), 49–63.
Lyons, T.A. (1983). Lesbian Mothers’ Custody Fears. Women & Therapy, 2(2–3), 231–240. DOI: https://doi.org/10.1300/J015v02n02_23
Main, M., Kaplan, N., Cassidy, J. (1985). Security in Infancy, Childhood, and Adulthood: A Move to the Level of Representation. Monographs of the Society for Research in Child Development, 50, 66–104. DOI: https://doi.org/10.2307/3333827
Matczak, A., Jaworowska, A. (2017). Test Kompetencji Rodzicielskich. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Maxwell, N.G., Donner, R. (2006). Psychological Consequences of Judicially Imposed Closets in Child Custody and Visitation Disputes Involving Gay and Lesbian Parents. William & Mary Journal of Women and the Law, 13, 305–348.
Mazrekaj, D., De Witte, K., Cabus, S. (2020). School Outcomes of Children Raised by Same-sex Parents: Evidence from Administrative Panel Data. American Sociological Review, 85(5), 830–856. DOI: https://doi.org/10.1177/0003122420957249
McNeill, K.F., Rienzi, B.M., Kposowa, A. (1998). Families and Parenting: A Comparison of Lesbian and Heterosexual Mothers. Psychological Reports, 82(1), 59–62. DOI: https://doi.org/10.2466/pr0.1998.82.1.59
Meyer, I.H. (1995). Minority Stress and Mental Health in Gay Men. Journal of Health and Social Behavior, 36, 38–56. DOI: https://doi.org/10.2307/2137286
Meyer, I.H. (2013). Prejudice, Social Stress, and Mental Health in Lesbian, Gay, and Bisexual Populations: Conceptual Issues and Research Evidence. Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity, 1(S), 3–26. DOI: https://doi.org/10.1037/2329-0382.1.S.3
Mikulincer, M., Shaver, P.R. (2007). Attachment in Adulthood: Structure, Dynamics, and Change. New York: Guilford Press.
Mikulincer, M., Shaver, P.R. (2008). Adult Attachment and Affect Regulation. W: J. Cassidy, P.R. Shaver (red.), Handbook of Attachment: Theory, Research, and Clinical Applications (ss. 503–531). New York: Guilford Press.
Miller, J.A., Jacobsen, R.B., Bigner, J.J. (1981). The Child’s Home Environment for Lesbian vs. Heterosexual Mothers. Journal of Homosexuality, 7(1), 49–56. DOI: https://doi.org/10.1300/J082v07n01_05
Millings, A., Walsh, J., Hepper, E., O’Brien, M. (2013). Good Partner, Good Parent: Responsiveness Mediates the Link Between Romantic Attachment and Parenting Style. Personality and Social Psychology Bulletin, 39, 170–180. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167212468333
Mizielińska, J., Abramowicz, M., Stasińska, A. (2014). Rodziny z wyboru w Polsce. Życie rodzinne osób nieheteroseksualnych. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
Oakley, M., Farr, R.H., Scherer, D.G. (2017). Same-sex Parent Socialization: Understanding Gay and Lesbian Parenting Practices as Cultural Socialization. Journal of GLBT Family Studies, 13(1), 56–75. DOI: https://doi.org/10.1080/1550428X.2016.1158685
Prendergast, S., MacPhee, D. (2018). Family Resilience Amid Stigma and Discrimination: A Conceptual Model for Families Headed by Same-sex Parents: Families Headed by Same-sex Parents. Family Relations, 67(1), 26–40. DOI: https://doi.org/10.1111/fare.12296
PTPA (2021). Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Informacja nt. wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, z dnia 16 września 2021 r. w sprawie X przeciwko Polsce (nr skargi 20741/10). http://ptpa.org.pl/site/assets/files/1914/x_przeciwko_polsce_informacja_po_wyroku-1.pdf (dostęp: 28.04.2023).
Prickett, K.C., Martin-Storey, A., Crosnoe, R. (2015). A Research Note on Time with Children in Different-and Same-sex Two-parent Families. Demography, 52(3), 905–918. DOI: https://doi.org/10.1007/s13524-015-0385-2
Rudy, D., Grusec, J.E. (2006). Social Cognitive Approaches to Parenting Representations. W: O. Mayseless (red.), Parenting Representations: Theory, Research, and Clinical Implications (ss. 79–106). Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511499869.004
Selcuk, E., Günaydin, G., Sumer, N., Harma, M., Salman, S., Hazan, C., Ozturk, A. (2010). Self-reported Romantic Attachment Style Predicts Everyday Maternal Caregiving Behavior at Home. Journal of Research in Personality, 44, 544–549. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jrp.2010.05.007
Shenkman, G., Bos, H.M.W., D’Amore, S., Carone, N. (2023). Mental Health Disparities Between Lesbian Mothers and Heterosexual Parents: The Mediating Role of Positivity. Sexuality Research and Social Policy, 20, 1277–1287. DOI: https://doi.org/10.1007/s13178-023-00800-8
Slany, K. (2008). Dywersyfikacja form życia rodzinnego we współczesnym świecie. Przykład związków homoseksualnych. W: K. Slany, B. Kowalska, M. Śmietana (red.), Homoseksualizm. Perspektywa interdyscyplinarna (ss. 19–38). Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Stacey, J., Biblarz, T.J. (2001). (How) Does the Sexual Orientation of Parents Matter? American Sociological Review, 66, 159–183. DOI: https://doi.org/10.1177/000312240106600201
Tasker, F. (2018). Today’s Family Maps & Tomorrow’s Possibilities: Family Formations and LGBTQ Parenting. 9th Congress of the European Society on Family Relations. Porto.
Teti, D.M., Huang, K.-Y. (2004). Developmental Perspectives on Parenting Competence. W: D.M. Teti (red.), Handbook of Research Methods in Developmental Science (ss. 161–182). Hoboken, NJ: Blackwell. DOI: https://doi.org/10.1111/b.9780631222618.2004.00011.x
Tomalski, P. (2007). Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Verschueren, K., Dossche, D., Marcoen, A., Mahieu, S., Bakermans-Kranenburg, M. (2006). Attachment Representations and Discipline in Mothers of Young School Children: An Observation Study. Social Development, 15, 659–675. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323510505
What We Know Project. (2015). Cornell University, What Does the Scholarly Research Say About the Well-being of Children with Gay or Lesbian Parents? (online literature review). https://whatweknow.inequality.cornell.edu/topics/lgbt-equality/what-does-the-scholarly-research-say-about-the-wellbeing-of-children-with-gay-or-lesbian-parents/ (dostęp: 20.10.2023).
Wildemann Kane, L. (2019). What is a family? Considerations on Purpose, Biology and Sociality. Public Affairs Quarterly, 33(1), 65–88. Wojciechowska, M. (2020). Dwie matki jednego dziecka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.2307/26910010
Wojtczuk-Turek, A., Turek, D. (2015). Rola statystycznego „efektu mediacji” w naukowym wyjaśnianiu zjawisk w zarządzaniu. Organizacja i Kierowanie, 3, 73–90.
Zima, M. (2010). Prawo osób homoseksualnych do życia rodzinnego – prawo do wychowywania własnych dzieci. W: M. Zima (red.), Tęczowe rodziny w Polsce (ss. 33–56). Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii.
License
Copyright (c) 2024 Jowita Wycisk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
1. W momencie złożenia pracy celem rozpoczęcia postępowania w sprawie publikacji, Licencjodawca, zwany dalej Autorem, akceptuje wszystkie zasady umieszczone na stronie internetowej czasopisma “Człowiek i Społeczeństwo”, udzielając Licencjobiorcy, zwanego dalej Wydawcą, niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu. Licencja zakłada tym samym brak ograniczeń terytorialnych, czasowych oraz ilościowych na następujących polach eksploatacji (art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych):
a. utrwalanie Utworu;
b. zwielokrotnienie Utworu drukiem i w wersji cyfrowej;
c. wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału/zwielokrotnionych egzemplarzy Utworu;
d. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
f. wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzenie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
g. rozpowszechnianie Utworu w wersji elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranecie lub innej sieci, w pracy zbiorowej, a także samodzielnie w formule Open Access w oparciu o licencję Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), a także inną wersję językową tej licencji, lub którąkolwiek późniejszą wersję tej licencji.
2. Założenia licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa Licencja Publiczna (CC BY 4.0), udzielają Wydawcy upoważnienia do kopiowania, zmieniania, rozprowadzania, przedstawiania i wykonywania Utworu jedynie pod warunkiem uznania autorstwa.
3. Wraz z dostarczeniem Utworu, Autor zobowiązuje się do wypełnienia, podpisania oraz odesłania skanu umowy