Słowa kluczowe
immanencja
transcendencja
antropocen
postsekularyzm
Jak cytować
Abstrakt
Wychodząc od lektury kilku – pochodzących z końca XX w. – wierszy odnoszących się do przyrody, autorka redefiniuje tradycyjnie rozumianą transcendencję i immanencję, osadzając te kategorie w kontekście studiów postsekularnych i szeroko rozumianego nowego materializmu. Główną tezę artykułu stanowi bowiem przekonanie, że przedstawione przeformułowanie tych kategorii pozwala w ciekawy sposób przedstawić dynamikę zmian ekopoetyk charakterystycznych dla XX i XXI wieku. Omawiając wybrane przykłady poezji twórców odznaczających się wyjątkową świadomością nieprzejrzystości języka, autorka zwraca uwagę na istotną cezurę, jaką okazała się debata wokół pojęcia antropocenu i omawia obecne tendencje poetyckie, uwzględniające implikowany przez to pojęcie światopogląd.
Bibliografia
Abram, David. The Spell of the Sensuous. Perception and Language in the More-Than-Human World. New York: Random House, 1997.
Bartczak, Kacper. Pokarm suweren. Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2017.
Bishop, Elizabeth. „Ryba”. W Santarém: wiersze oraz trzy małe prozy. Przetłumaczone przez Andrzej Sosnowski, 21–23. Stronie Śląskie: Biuro Literackie, 2018.
Haynes, Patrice. Immanent Transcendence: Reconfiguring Materialism in Continental Philosophy. London: Bloomsbury, 2014.
Jonas, Hans. Mortality and Morality: A Search for the Good after Auschwitz. Zredagowane przez Lawrence Vogel. Evanston, Ill.: Northwestern University Press, 1996.
Jones, David. „Art and Sacrament”. W Epoch and Artist: Selected Writings. Zredagowane przez Harman Grisewood, Londyn: Faber and Faber, 2017.
Kałuża, Anna. „Szacunki ryzyka”. https://www.dwutygodnik.com/artykul/8549-szacunki-ryzyka.html (dostęp: 15.04.2021).
Keller, Lynn. Recomposing Ecopoetics. North American Poetry of the Self-Conscious Anthropocene. Charlottesville: University of Virginia Press, 2018.
Knickerbocker, Scott. Ecopoetics. The Language of Nature, the Nature of Language. Amherst: University of Massachusetts Press, 2012.
Leśmian, Bolesław. „Przemiany rzeczywistości”. W Szkice literackie. Zredagowane przez Jacek Trznadel. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2011.
Leśmian, Bolesław. „Z rozmyślań o poezji”. W Szkice literackie. Zredagowane przez Jacek Trznadel. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2011.
Lubińska, Monika. „-”. W Nareszcie możemy się zjadać. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział: Dom Literatury, 2019.
Lubińska, Monika. „niepokalane poczęcie”. W Nareszcie możemy się zjadać. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział: Dom Literatury, 2019.
Lubińska, Monika. „podaj liczbę”. W Nareszcie możemy się zjadać. Łódź: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich. Oddział: Dom Literatury, 2019.
Markowski, Michał Paweł. Polska literatura nowoczesna: Leśmian, Schulz, Witkacy. Kraków: Universitas, 2007.
Morton, Timothy. „Lepkość”. Przetłumaczone przez Anna Barcz. Teksty Drugie, nr 2 (2018): 284–295.
Nycz, Ryszard. „Poetyka epifanii a modernizm: od Norwida do Leśmiana”. Teksty Drugie, nr 4 (1996): 20–38.
Pierotti, Raymond. Indigenous Knowledge, Ecology, and Evolutionary Biology. London: Routledge, 2012.
Pietrzak, Wit. „Poezja poczłowiecza: Pokarm suweren Kacpra Bartczaka”. Er(r)go: Teoria – Literatura – Kultura, nr 38 (2019): 153–163.
Reilly, Evelyn. „Wing/Span/Screw/Cluster (Aves)”. W Styrofoam. New York: Roof Books, 2009.
Reilly, Evelyn. „Yet the Wor(l)d Can Still Be Very Pretty”. https://www.poetryproject.org/publications/poems-texts/yet-the-wor-l-d-can-still-be-very-pretty (dostęp: 15.04.2021).
Scanlon, Michael J., John D. Caputo. Transcendence and Beyond: A Postmodern Inquiry. The Indiana Series in the Philosophy of Religion. Bloomington: Indiana University Press, 2007.
Skurtys, Jakub. „Pieśń kopalin i tworzyw sztucznych (wokół Wierszy organicznych Kacpra Bartczaka)”. W Ekokrytyka. Zredagowane przez Krzysztof Wojciechowski. Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2018.
Soćko, Joanna. Poezja (meta)fizyczna: materialność w twórczości R.S. Thomasa. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN Wydawnictwo, 2017.
Szymborska, Wisława. „Milczenie roślin”. W Widok z ziarnkiem piasku: 102 wiersze, 27. Poznań: Wyd. a5, 1996.
Szymborska, Wisława. „Obmyślam świat”. W Wołanie do Yeti, 15. Kraków: Wyd. Literackie, 1957.
Szymborska, Wisława. „Rozmowa z kamieniem”. W Sól, 56–58. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1962.
Taylor, Charles. A Secular Age. Cambridge (Mass.): Belknap Press of Harvard University Press, 2007.
Taylor, Charles. „The Bulwarks of Belief”. W A Secular Age, 25–89. Cambridge (Mass.): Belknap Press of Harvard University Press, 2007.
Thomas, Ronald Stuart. „Counterpoint”. W Collected Later Poems 1988–2000. Tarset, Northumberland: Bloodaxe Books, 2013.
Thomas, Ronald Stuart. „Frequencies”. W Collected Poems: 1945–1990. London: Phoenix, 2004.
Thomas, Ronald Stuart. „The Echoes Return Slow”. W Collected Later Poems 1988–2000. Tarset, Northumberland: Bloodaxe Books, 2013.
Thurfjell, D., C. Rubow, A. Remmel, i H. Ohlsson. „The Relocation of Transcendence: Using Schutz to Conceptualize the Nature Experiences of Secular People”. Nature and Culture 14, nr 2 (2019): 190–214. https://doi.org/10.3167/nc.2019.140205 (dostęp: 10.07.2021).
Tranströmer, Tomas. „7 marca 1797”. Gazeta Wyborcza, 7 października 2011
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.