„Jest nas już trzysta tysięcy”. Autotematyczne spojrzenie na słuchaczy i wykonawców w polskich piosenkach bigbeatowych z lat 60. i początku lat 70. XX wieku
PDF
PDF (English)

Słowa kluczowe

muzyka popularna
muzyka młodzieżowa
big beat
muzyka polska
historia PRL

Jak cytować

Mamczur, P. (2022). „Jest nas już trzysta tysięcy”. Autotematyczne spojrzenie na słuchaczy i wykonawców w polskich piosenkach bigbeatowych z lat 60. i początku lat 70. XX wieku. Forum Poetyki, (27), 8–27. https://doi.org/10.14746/fp.2022.27.34889

Abstrakt

Autor skupia się na polskiej muzyce bigbeatowej z lat 60. i początku lat 70. XX wieku. Analizując teksty wybranych utworów z tego okresu, wskazuje na występujący w nich autotematyzm – prezentuje różne sposoby, na jakie wykonawcy bigbeatowi wypowiadali się w piosenkach o swoich słuchaczach, o samych sobie i o muzyce młodzieżowej jako zjawisku. Wykorzystuje przy tym zarówno utwory popularnych zespołów, jak i mniej znanych, lokalnych grup. Rozważania umieszczone są w szerszym kontekście społecznym i politycznym, a źródła muzyczne uzupełniono cytatami z ówczesnej prasy, wypowiedziami polityków oraz organizatorów życia kulturalnego. Autor wykazuje, że autotematyzm obecny w tekstach piosenek bigbeatowych świadczy o sporej samoświadomości polskich artystów w omawianym okresie.

https://doi.org/10.14746/fp.2022.27.34889
PDF
PDF (English)

Bibliografia

Beylin, Paweł. O muzyce i wokół muzyki. Felietony. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1973.

Cooper, B. Lee. „A Popular Music Perspective. Challenging Sexism in the Social Studies Classroom”. The Social Studies 2 (1980).

Doroszewski, Witold. O kulturę słowa. Tom II. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.

Erhardt, Ludwik. „Niesmaczny przekładaniec”. Ruch Muzyczny 12 (1963): 7.

Frith, Simon. Facing the Music. New York: Pantheon Books, 1988.

Gaszyński, Marek. Cudowne lata. Moja historia rock and rolla w Polsce. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2012.

Gierek, Edward. Jesteście wielką szansą. Wybór przemówień 1971–1972. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1978.

Gradowski, Mariusz. Big beat. Style i gatunki polskiej muzyki młodzieżowej, 1957–1973. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2018.

Grądziel-Wójcik, Joanna, „Perpetuum mobile, czyli kilka uwag o autotematyzmie”. Forum Poetyki 2 (2015): 108–117.

Kopaliński, Władysław. „Autentyczny widz”. Życie Warszawy. 2.05.1959.

Kosiński, Krzysztof. Oficjalne i prywatne życie młodzieży w czasach PRL. Warszawa: Rosner & Wspólnicy, 2006.

Mamczur, Patryk. „Big beat z domów kultury. PRL-owski garage rock lat 60.”. Piosenka. Rocznik kulturalny 8 (2020): 186–195.

Matulewicz, Tadeusz. „Wyniki prywatnej ankietki”. Jazz 4 (1966): 7.

„Mniej giełd i plebiscytów w radio”. Jazz 9 (1970): 16.

Panek, Wacław. Jazz, beat i rozrywka. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1973.

Passent, Daniel. „A rachunki odrobione?”. Polityka 39 (1959): 2.

Pelka, Anna. Teksas-land. Moda młodzieżowa w PRL. Warszawa: Trio, 2007.

Sadowska, Joanna. „Młodzież polska lat 60. i 70. Próba charakterystyki postaw, dążeń, obszarów zainteresowań i aktywności”. Społeczeństwo PRL. Historia, kultura, pamięć, t. 1, red. Stanisław Jankowiak. Poznań: Instytut Historii UAM, 2011.

Stańczak-Wiślicz, Katarzyna, Piotr Perkowski, Małgorzata Fidelis, Barbara Klich-Kluczewska. Kobiety w Polsce 1945–1989. Nowoczesność, równouprawnienie, komunizm. Kraków: Universitas, 2020.

Stinzing, Roman, Andrzej Icha. Motława-Beat. Trójmiejska scena big-beatowa lat 60-tych. Gdańsk: Gdański Kantor Wydawniczy, 2009.

Szabłowska, Maria. Cały ten big beat. Łódź: Opus, 1993.

Szary-Matywiecka, Ewa. „Autotematyzm”. W: Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Alina Brodzka et al. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum, 1995. 54–62.

Terpiłowski, Lech. „Co nam zostanie z tamtych lat?”. Jazz 3 (1969): 9.

Tracz, Bogusław. „Powstrzymać dywersję moralną Zachodu. Partia komunistyczna wobec przemian kultury młodzieżowej w Polsce lat 60. i 70. XX wieku”. W: To idzie młodość. Młodzież w ideologii i praktyce komunizmu, red. Dariusz Magier. Lublin–Radzyń Podlaski: Libra, 2016.

Walicki, Franciszek. Szukaj, burz, buduj. Warszawa: TRZ, 1995