Słowa kluczowe
multimodalność
dyskursy piosenki
poetyka mediów
songi transmedialne
Jak cytować
Abstrakt
W artykule podjęto próbę ukazania solowej działalności artystycznej Tilla Lindemanna jako przedsięwzięcia o charakterze multi- i transmedialnym. Songi niemieckiego wokalisty i autora tekstów funkcjonujące w ideologicznych i podmiotowych dyskursach to narracje, które nierzadko rozwijane są twórczo na przestrzeni rozmaitych platform medialnych między innymi w ikonografii okładkowej, wideoklipach czy nawet w krótkometrażowych filmach. Premierom albumów i utworów towarzyszą często kreatywne akcje promocyjne. Songi rozpatrywano zatem w artykule jako narracje o charakterze transmedialnym (M.-L. Ryan), podlegające kulturowej logice konwergencji medialnej (H. Jenkins) i cyrkulujące w przestrzeniach różnych scen muzycznych (K. Kahn-Harris).
Bibliografia
Beyond Classical Narration. Transmedial and Unnatural Challenges. Red. Jan Alber, Per Krogh Hansen. Berlin: De Gruyter, 2014.
Bocheński, Tomasz P. „«Was verliert man / mit dem Augenschlag?». Między poezją a kontynuantami hard rocka: przypadek Tilla Lindemanna i zespołu Rammstein”. W: Kultura rocka 1: Twórcy, tematy, motywy. Red. Jakub Osiński, Michał Pranke, Paweł Tański, 301–316. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2019.
Burns, Robert G. H. „German symbolism in rock music: national signification in the imagery and songs of Rammstein”. Popular Music 27, nr 3 (2008): 457–472.
Frith, Simon. Sceniczne rytuały. O wartości muzyki popularnej. Tłum. Marek Król. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2011.
Gajda, Krzysztof. Szarpidruty i poeci: piosenka wobec przemian społecznych i kulturowych ostatnich dekad. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2017.
Genette, Gérard. „Palimpsesty”. Tłum. Aleksander Milecki. W: Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia. Red. Henryk Markiewicz, t. IV, cz. 2. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992.
Goffman, Erving. Człowiek w teatrze życia codziennego. Tłum. Helena Datner-Śpiewak, Paweł Śpiewak. Warszawa: PIW, 1981.
Goffman, Erving. Rytuał interakcyjny. Tłum. Alina Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.
Herman, David. „Toward a Transmedial Narratology”. W: Narrative across Media. The Languages of Storytelling. Red. Marie-Laure Ryan. Lincoln, London: University of Nebraska Press, 2004.
Historia brzydoty. Red. Umberto Eco. Tłum. zbiorowe, 241–270. Poznań: Rebis, 2012.
Jenkins, Henry. Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Tłum. Małgorzata Bernatowicz, Mirosław Filiciak. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007.
Jennings, Lee Byron. „Termin «groteska»”. Tłum. Maria Bożenna Fedewicz. Pamiętnik Literacki 70, nr 4 (1979): 281–318.
Kaczmarczyk, Katarzyna. „O podstawowych założeniach narratologii transmedialnej i o jej miejscu wśród narratologii klasycznych i postklasycznych”. W: Narratologia transmedialna. Teorie, praktyki, wyzwania. Red. Katarzyna Kaczmarczyk, 21. Kraków: Universitas, 2017.
Kaczmarczyk, Katarzyna. „Wprowadzenie”. W: Narratologia transmedialna. Teorie, praktyki, wyzwania. Red. Katarzyna Kaczmarczyk, 5. Kraków: Universitas, 2017.
Kahn-Harris, Keith. Extreme Metal. Music and Culture on the Edge. Oxford: Berg, 2007.
Kaplan, Ann E. Rocking Around the Clock: Music Television, Postmodernism, and Consumer Culture. New York: Routledge, 1987.
Kayser, Wolfgang. „Próba określenia istoty groteskowości”. Tłum. Ryszard Handke. Pamiętnik Literacki 70, nr 4 (1979): 271–280.
Kiec, Izolda. W szarej sukience? Autorki i wokalistki w poszukiwaniu tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2013.
Kopaliński, Władysław. Słownik symboli. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991.
Korsgaard, Mathias Bonde. Music Video after MTV. Audiovisual Studies, New Media, and Popular Music. London-New York: Routledge, 2017.
Kristeva, Julia. Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Tłum. Maciej Falski. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2007.
Kubiak, Maciej. „Koncertowe sacrum i profanum – teatralizacja przestrzeni scenicznej na przykładzie zespołu Rammstein”. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura 11, nr 3 (2021): 57–69.
Kuligowski, Waldemar. „Wprowadzenie: kulturowe «światy» piosenek i ich badanie”. W: Song Studies. Poetyka i polityka wytwarzania piosenki. Red. Waldemar Kuligowski, Paweł Tański, 7–10. Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2021.
Kurkiewicz, Marek. Dźwięki w słowach, słowa na tle dźwięków: o korelacjach akustyczno-tekstowych w literaturze i muzyce. Bydgoszcz: Wydawnictwo UKW, 2019.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. Znaki na uwięzi. Od semiologii do semiotyki mediów. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2019.
Lorenz, Christian. Flake. Der Tastenficker: An was ich mich so erinnern kann. Berlin: Schwarzkopf & Schwarzkopf, 2015.
Lorenz, Christian. Flake. Heute hat die Welt Geburtstag. Frankfurt am Main: S. Fischer, 2017.
Lukes, Daniel. „Rammstein Are Laibach forAdolescents and Laibach Are Rammstein for Grown-Ups”. W: Rammstein on Fire: New Perspectives on the Music and Performances. Red. John T. Littlejohn, Michael T. Putnam, 53–78. Jefferson: McFarland & Company, 2013.
Łuszczykiewicz, Piotr. Piosenka w poezji pokolenia ery transformacji 1984–2009. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2009.
Machin, David. Analysing Popular Music: Image, Sound, Text. London: Sage Publications, 2010.
Maćkiewicz, Jolanta. „Badanie mediów multimodalnych – multimodalne badanie mediów”. Studia Medioznawcze 69, nr 2 (2017): 33–42.
Maleszyńska, Joanna. Apologia piosenki: studia z historii gatunku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2013.
Maska. Zakrywanie i odkrywanie pomiędzy Wschodem i Zachodem. Studia na pograniczach antropologii i estetyki porównawczej. Mask. Covering and Uncovering between East and West. Studies on the borderlines of anthropology and comparative aesthetics. Red. Wiesna Mond-Kozłowska. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2016.
McKerrell, Simon i Lyndon C.S. Way. „Understanding Music as Multimodal Discourse”. W: Music as Multimodal Discourse. Semiotics, Power and Protest. Red. Lyndon C.S. Way, Simon McKerrell, 1–20. London, New York: Bloomsbury Academic, 2017.
Nycz, Ryszard. „Intertekstualność i jej zakresy: teksty, gatunki, światy”. Pamiętnik Literacki 2 (1990).
Nycz, Ryszard. Tekstowy świat: poststrukturalizm a wiedza o literaturze. Warszawa: Wydawnictwo IBL, 1995.
Osborn, Brad. Interpreting Music Video. Popular Music in the Post-MTV Era. New York: Routledge, 2021.
Paradoksy maski. Antologia. Red. Wojciech Dudzik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.
Perspectives on Multimodality. Red. Eija Ventola, Cassily Charles, Martin Kaltenbacher. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2004.
Railton, Diane, Paul Watson. Music Video and the Politics of Representation. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2011.
Rammstein on Fire: New Perspectives on the Music and Performances. Red. John T. Littlejohn, Michael T. Putnam. Jefferson: McFarland & Company, 2013.
Regiewicz, Adam. Głośne pióra. Obecność muzyki popularnej we współczesnej literaturze polskiej. Częstochowa: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, 2020.
Rozprzestrzenialne media. Jak powstają wartości i znaczenia w usieciowionej kulturze. Red. Henry Jenkins, Sam Ford, Joshua Green. Tłum. Michał Wróblewski. Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2018.
Schechner, Richard. Performatyka. Wstęp. Tłum. Tomasz Kubikowski. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2006.
Skowronek, Bogusław. Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP, 2013.
Stec, Łukasz. „La mort de l’artiste – zamaskowana nieobecność artysty”. W: Artyści i sceny metalowej (kontr)kultury. Red. Jakub Kosek. 75–94. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP, 2020.
Szturc, Włodzimierz. Genetyka widowiska. Człowiek / Maska / Rytuał / Widowisko. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2017.
Tański, Paweł. Głosy i performanse tekstów. Literatura – piosenki – ciało. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2021.
The Bloomsbury Handbook of Popular Music Video Analysis. Red. Lori A. Burns, Stan Hawkins. New York: Bloomsbury Academic, 2019.
Thon, Jan-Noël. Transmedial Narratology and Contemporary Media Culture. Lincoln: University of Nebraska Press, 2016
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.