Słowa kluczowe
twórczość Roberta Walsera
komparatystyka
entropia
milczenie
nieokreśloność
Jak cytować
Abstrakt
Punktem wyjścia swoich rozważań autor czyni dwa opowiadania: Zygmunta Haupta Deszcz i Roberta Walsera Śnieżycę (wydawałoby się, poboczne, marginalne w dorobku pisarzy), z których to opowiadań wyłania się wspólna dla obydwu twórców antyesencjalna wizja świata. Celem komparatystycznej lektury utworów jest tyleż wskazanie podobieństw w kreowaniu rzeczywistości u polskiego i szwajcarskiego prozaika, co usytuowanie estetyki autora Pierścienia z papieru i twórcy Rodzeństwa Tanner w perspektywie filozoficznej (motyw nieokreśloności, zjawisko entropii). Szerokich kontekstów i inspiracji autor poszukuje przede wszystkim w dziele Françoisa Julliena.
Bibliografia
Czapski, Józef. „O Haupcie”. W tegoż: Czytając. Kraków: Znak, 1990.
„«Czytam tylko Haupta». Z Andrzejem Stasiukiem rozmawia Michał Sowiński”. Tygodnik Powszechny 13.09.2015. https://www.tygodnikpowszechny.pl/czytam-tylko-haupta-30124. Dostęp 11.05.2020.
Ekier, Jakub. „Tekst jako wyjście”. Literatura na Świecie 7/8 (2003): 414–425.
Haupt, Zygmunt, „Deszcz”. W tegoż: Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże, zebrał, opracował i notą edytorską opatrzył Aleksander Madyda. Wołowiec: Czarne, 2017.
Heidegger, Martin, „Czas światoobrazu”. Tłum. Krzysztof Wolicki. W tegoż: Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, wybrane, opracowane i wstępem opatrzone przez Krzysztof Michalski. Warszawa: Czytelnik, 1977.
Heidegger, Martin, „Czas światoobrazu”. Tłum. Bycie i czas. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: PWN, 1994.
Holona, Marian. „Minimalizm Roberta Walsera”. Literatura na Świecie 4 (1975): 5.
Jullien, François. Pochwała nieokreśloności. Zapiski o myśli i estetyce Chin. Tłum. Beata Szymańska, Anna Sieczyńska-Śpiewak. Kraków: Wydawnictwo UJ, 2006.
Jurkowska, Maja. „W cieniu zapomnienia i w blasku sławy”. Twórczość 6 (1994): 146–147.
Jurkowska, Maja. „Robert Walserszaleństwo bycia nikim”. Twórczość 10 (1995): 121–126.
Kajewski, Piotr. „Nie trać otuchy”. Odra 3 (2003): 79–80.
Koprowski, Jan. „Życie na marginesie”. Literatura 34 (1979): 11.
Kozioł, Urszula. „O Robercie Walserze”. Odra 10 (2003): 96.
Lubelski, Jakub. „Zygmunta Haupta porzucanie literackości”. Dostęp 15.05.2020. https://teologiapolityczna.pl/jakub-lubelski-zygmunta-haupta-porzucanie-literackosci.
Łukasiewicz, Małgorzata. „Roberta Walsera przechadzki”. Literatura na Świecie 8 (1975): 168-172.
Łukasiewicz, Małgorzata. Robert Walser. Warszawa: Czytelnik, 1990.
Łukasiewicz, Małgorzata. „Mała scena”. W tejże: Rubryka pod różą. Kraków: Znak, 2007.
Łukosz, Jerzy. „Człowiek czyli sługa. O pisarstwie Roberta Walsera”. Twórczość 4 (1997): 70–76.
Madyda, Aleksander. Zygmunt Haupt. Życie i twórczość literacka. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1998.
Madyda, Aleksander. Haupt. Monografia. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2012.
Markowski, Michał Paweł. „Ślady na śniegu”. W tegoż: Kiwka. Kraków: Znak, 2015.
Mizera, Janusz. „Przezwyciężenie relacji podmiotowo-przedmiotowej w myśleniu Martina Heideggera”. Logos i Ethos 1 (1993): 67-93.
Mizerkiewicz, Tomasz. „Proza Zygmunta Hauptaproblem uwagi”. W: „Jestem bardzo niefortunnym wyborem”. Studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.
Musiał, Łukasz. „Beztroska albo najmniejszy pisarz świata (zamiast kilku słów na koniec)”. W tegoż: Do czego używa się literatury? Kraków: Fundacja Tygodnika Powszechnego, 2016.
Niewiadomski, Andrzej. „Jeden jest zawsze ostrzem. Inna nowoczesność Zygmunta Haupta”. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2015.
Niewiadomski, Andrzej. „Przestrzenie Zygmunta Haupta (Rekonesans)”. Roczniki Humanistyczne z. 1 (2018): 159–178. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2018.66.1-10
Niewiadomski, Andrzej. „Ja, Zygmunt z Roksolanii. O gatunkowej nieprzejrzystości prozy Haupta”. W: „Jestem bardzo niefortunnym wyborem”. Studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.
Niewiadomski, Andrzej. Przeciw entropii, przeciw arkadii. O pisarstwie Zygmunta Haupta. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Literatury, 2021.
Nowak, Maciej. „Właściwe niewypowiedziane Haupta i jego konsekwencje”. W: „Jestem bardzo niefortunnym wyborem”. Studia i szkice o twórczości Zygmunta Haupta, red. Andrzej Niewiadomski, Paweł Panas. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2018.
Pawłowska-Jądrzyk, Brygida. Uczta pod wiszącą skałą. Metafizyczność i nieokreśloność w sztuce (nie tylko literackiej). Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2011.
Richard, Jean-Pierre. „Mdłość Verlaine’a”. W tegoż: Poezja i głębia, tłum. i posłowie Tomasz Swoboda. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria, 2008.
Rebes, Marcin. HeideggerLévinas. Spór o transcendencję prawdy. Kraków: Universitas, 2005.
Rutkowski, Krzysztof. „W stronę Haupta”. Teksty Drugie 1-2 (1991): 109–125.
Sebald, W.G. „Le promeneur solitaire. Pamięci Roberta Walsera”. W tegoż: Opis nieszczęścia. Eseje o literaturze, tłum. Małgorzata Łukasiewicz, posłowie Arkadiusz Żychliński. Wrocław: Ossolineum, 2019.
Stasiuk, Andrzej. „Zygmunt Haupt”. W tegoż: Tekturowy samolot. Wołowiec: Czarne, 2001.
Utracka, Dorota. „Aliniowość, rozpad, chaos, czyli o tekstowych figurach entropii w prozie Zygmunta Haupta”. W: Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, red. Kordian Bakuła, Dorota Heck, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2009.
Walser, Robert, „Śnieżyca”. W tegoż: Mały krajobraz ze śniegiem. Małe poematy. Utwory prozą. Mała proza, tłum. Małgorzata Łukasiewicz. Warszawa: Świat Literacki, 2003.
Wiedemann, Adam. „Homilia”. Res Publica Nowa 8 (2002): 78–81. DOI: https://doi.org/10.1023/A:1014266700132
Wierzejska, Jagoda. „Nietota, czyli Melancholia Erotica. O funkcji niektórych motywów folklorystycznych w prozie Zygmunta Haupta”. Tekstualia 2 (2010): 115–125.
Zając, Stanisław Wawrzyniec. „Jak czytać Haupta? Prowokacja interpretacyjna”. W: Paradygmat pamięci w kulturze, red. Andrzej Borkowski, Marcin Pliszka, Artur Ziontek. Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, 2005
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Adrian Gleń
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.