Słowa kluczowe
autor
Cyprian Godebski
„życie i twórczość”
literatura dawna
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu znaczenia biografii pisarza w badaniach nad literaturą dawną. Temat ten budził i budzi nadal zainteresowanie ze strony badaczy, najczęściej jednak zajmujących się literaturą XIX–XXI wieku. Ze względu na obszerność zagadnienia autorka skupiła się na twórczości Cypriana Godebskiego, uczestnika wojen napoleońskich, twórcy między innymi Wiersza do Legiów polskich. Autorka, analizując jego utwory literackie, zwróciła uwagę na sposoby funkcjonowania w nich kontekstu biograficznego, który okazał się ważnym elementem procesu lekturowego.
Bibliografia
Abramowska, Janina. „Kochanowskiego biografia kreowana”. Teksty 1 (1978): 63–82.
Aleksandrowicz, Alina. Twórczość Marii z ks. Czartoryskich ks. Wirtemberskiej. Literatura i obyczaj. Warszawa: DIG, 2022.
Bell, Robert Huntley. Sterne’s Autobiographical Personae. W tegoż: The Rise of Autobiography in the Eighteenth Century: Ten Experiments in Literary GenreAugustine, Bunyan, Rousseau, Locke, Hume, Franklin, Gibbon, Sterne, Fielding, Boswell, 110–150 .Lewiston: Edwin Mellen Press, 2012.
Bilczewski, Tomasz. „Subiektobiektabiekt: «pajęczo-wiotka tkanina»”. W: Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego, red. Danuta Ulicka, 161–230. Warszawa: IBL PAN, 2020.
Chachulski, Tomasz. „Między «Krotofilami i miłostkami» a «Żalami Orfeusza nad Eurydyką». «Z Anakreonta. Sam do siebie»”. W: Czytanie Kniaźnina, red. Bożena Mazurkowa, Tomasz Chachulski, 103–114. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna, IBL PAN, 2010.
Czermińska, Małgorzata. „Autobiografia i metafory”. W: Projekt na daleką metę. Prace ofiarowane Ryszardowi Nyczowi, red. Zdzisław Łapiński, Anna Nasiłowska, 99–107. Warszawa: IBL PAN, 2017.
Ginkowa, Łucja. „Cyprian Godziemba Godebski (1765–1809)”. W: Pisarze polskiego oświecenia, t. 3, red. Teresa Kostkiewiczowa, Zbigniew Goliński, 98–139. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Godebski, Cyprian. Dzieła wierszem i prozą, cz. 1, Warszawa: wyd. K. Godebski, 1821.
Godebski, Cyprian. Grenadier-filozof. Powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży roku 1799. Oprac. Zbigniew Kubikowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1952.
Godebski, Cyprian. Wybór wierszy. Oprac. Zbigniew Kubikowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1956.
Janowski, Michał. „W służbie państwa (1807–1809)”. W tegoż: Narodziny inteligencji 1750–1831, 131–195. Warszawa: Neriton, 2008.
Józefacka, Maria. „Listy Cypriana Godebskiego do Ksawerego Kosseckiego i innych osób”. Archiwum Literackie. Miscellanea z lat 1800–1850 11 (1967): 155–236.
Jurkowska, Hanna. Pamięć sentymentalna. Praktyki pamięci w kręgu Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk i w Puławach Izabeli Czartoryskiej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515500
Juwenalis. Satyra I. Tłum. J. Sękowski. W: Trzej satyrycy rzymscy, wstęp, oprac. Lucyna Winniczuk, 119. Warszawa: PIW, 1958.
Keane, Catherine. „Anger Games”. W tejże: Juvenal and the Satiric Emotions, 26–67. Oxford: Oxford University Press, 2015. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199981892.003.0002
Kostkiewiczowa, Teresa. Kniaźnin jako poeta liryczny. Wrocław: Ossolineum, 1971.
Kostkiewiczowa, Teresa. Krytyka literacka w Polsce w epoce oświecenia. W: Teresa Kostkiewiczowa, Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce oświecenia, 283–294. Wrocław: Ossolineum, 1990.
Kostkiewiczowa, Teresa. „Problem podmiotowości w liryce Kniaźnina. «Do Piotra Borzęckiego»”. W: Czytanie Kniaźnina, red. Bożena Mazurkowa, Tomasz Chachulski, 131–142. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna, IBL PAN, 2010.
Kunz, Tomasz. „Wstęp”. W tegoż: Więcej niż słowa. Literatura jako forma istnienia, 7–8. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2019.
Kuziak, Michał. „«Biografie romantycznych poetów», red. Zofia Trojanowiczowa, Jerzy Borowczyk, indeks oprac. Barbara Hajdasz, Poznań 2007”. Pamiętnik Literacki 3 (2009): 226–238.
Lyszczyna, Jacek. „Romantyczna sugestia autobiografizmu tekstu”. W: Biografie romantycznych poetów, red. Zofia Trojanowiczowa, Jerzy Borowczyk, 139–146. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2007.
Maleszyński, Dariusz Cezary. Człowiek w tekście. Formy istnienia według literatury staropolskiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2002.
Mazurkowa, Bożena. Literacka rama wydawnicza dzieł Franciszka Dionizego Kniaźnina (na tle porównawczym). Katowice: Uniwersytet Śląski, 1993.
Nasiłowska, Anna. „Historia modernistycznego podmiotu”. W tejże: Persona liryczna, 11–54. Warszawa: IBL PAN, 2000.
O… (Osiński Ludwik). „Wiadomość o życiu i pismach Cypriana Godebskiego”. Pamiętnik Warszawski 1 (1809): 91.
„Od redakcji”. W: Pisarze polskiego oświecenia, t. 1, red. Teresa Kostkiewiczowa, Zbigniew Goliński, 5–11. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992.
Otwinowska, Barbara. „Afekty”. W: Słownik literatury staropolskiej, red. Teresa Michałowska, Barbara. Otwinowska, Elżbieta Sarnowska-Temeriusz, wyd. 3, 12–16. Wrocław: Ossolineum, 2002.
Pachoński, Jan. Korpus oficerski Legionów Polskich 1796–1807. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1999.
Pokrzywniak, Józef Tomasz. Ignacy Krasicki wśród pisarzy polskiego oświecenia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2015.
Pokrzywniak, Józef Tomasz. „«Satyra prawdę mówi», czyli rzecz o fałszywych przesłankach”. Pamiętnik Literacki 4 (1984): 85–128.
Przybylski, Ryszard. Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983.
Rippel, Rafał. „Między konwencją a odmiennością. O konstrukcji narratora w «Grenadierze-filozofie» Cypriana Godebskiego”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Opolskiego. Filologia Polska 38 (1997): 27–36.
Roćko, Agata. „Poetyckie i filozoficzne credo: «Zabawa moja»”. W: Czytanie Naruszewicza, t. 1, red. Barbara Wolska, Teresa Kostkiewiczowa, Bożena Mazurkowa, 71–84. Warszawa: IBL PAN, 2015.
Sapota, Tomasz. Juwenalis. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
Sawicki, Stefan. „Między autorem a podmiotem mówiącym”. Pamiętnik Literacki 2 (1977): 111–127.
Sławiński, Janusz. Myśli na temat: biografia pisarza jako jednostka procesu historycznoliterackiego. W tegoż: Prace wybrane, t. 4: Próby teoretycznoliterackie, 162–182. Kraków: Universitas, 2000 (pierwodruk w: Biografiageografiakultura literacka, red. Jerzy Ziomek, Janusz Sławiński. Wrocław: Ossolineum, 1975).
Smolarski, Mieczysław. Poezya legionów. Czasy, pieśń i jej dzieje. Kraków: Akademia Umiejętności, 1912.
Strzyżewski, Mirosław. „Model «biografii typowej» romantyka”. W: Biografie romantycznych poetów, red. Zofia Trojanowiczowa, Jerzy Borowczyk, 103–115. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2007.
Szaniawski, Józef Kalasanty. „Pochwała Cypriana Godebskiego”. W: Cyprian Godebski, Dzieła wierszem i prozą, cz. 1, 1–49. Warszawa: wyd. K. Godebski, 1821.
Timofiejew, Artur. Legiony i vitae lex. Problemy twórczości literackiej Cypriana Godebskiego. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2002.
Wichrowska, Elżbieta Z. Kantorbery Tymowski w świetle nowych źródeł. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2002.
Wojciechowski, Konstanty. Historia powieści w Polsce. Rozwój typów i form romansu polskiego na tle porównawczym. Lwów: Księgarnia Gubrynowicza i syna, 1925.
Wolska, Barbara. „«Pisarze polskiego Oświecenia», tom 1, pod red. Teresy Kostkiewiczowej i Zbigniewa Golińskiego, Warszawa 1992”. Pamiętnik Literacki 3 (1994): 209–219.
Woronicz, Jan Paweł. „Rozprawa pierwsza o pieśniach narodowych”. W tegoż: Pisma wybrane, wstęp, wybór, komentarz Małgorzata Nesteruk, Zofia Rejman, 213–239. Warszawa: Open, 1993.
Zając, Grzegorz. „Dziennik podróży czy prawdziwa powieść? O «Grenadierze-filozofie» Cypriana Godebskiego”. Ruch Literacki 6 (1996): 685–698.
Zawadzka, Danuta. „Pokolenie 1812”. W tejże: Pokolenie klęski 1812 roku. O Antonim Malczewskim i odludkach, 63–166. Warszawa: IBL PAN 2000.
Zieleniewski, Leon. Dekada. Pismo legionów polskich w 1799 r. Przedm. Stefan Krzywoszewski. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism, 1938.
Ziomek, Jerzy. „Autobiografizm jako hipoteza konieczna («Treny» Jana Kochanowskiego)”. W: Biografiageografiakultura literacka, red. Jerzy Ziomek, Janusz Sławiński, 41–60. Wrocław: Ossolineum, 1975.
Ziomek, Jerzy. „Poeta jako źródło historyczne. Glosa do referatu Wiktora Weintrauba”. W: Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Zofia Stefanowska, Janusz Sławiński, 166–175. Warszawa: Czytelnik, 1978.
Ziomek, Jerzy. Retoryka opisowa. Wrocław: Ossolineum, 1990
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Patrycja Bąkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.