Osobowości bohaterów Prawieku i innych czasów Olgi Tokarczuk w świetle teorii lęku Karen Horney

Abstrakt

Interpretacja literatury z perspektywy psychoanalitycznej jest popularnym podejściem badawczym, jednak analiza powieści Olgi Tokarczuk Prawiek i inne czasy na podstawie teorii lęku Karen Horney pozostaje stosunkowo nieeksplorowana. W niniejszym artykule przeanalizowano osobowości trzech głównych bohaterów – Kłoski, Misi oraz Pawła – z uwzględnieniem przejawów i źródeł ich lęków, strategii obronnych oraz konsekwencji ich działań. Badanie wykazało, że społeczno-kulturowe uwarunkowania odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu neurotycznych tendencji postaci, które w różnym stopniu wpływają na ich zdolność do radzenia sobie z lękiem. Zgodnie z teorią Horney tylko elastyczne stosowanie trzech strategii obronnych – dążenia ku ludziom, przeciwstawiania się im oraz wycofywania się – pozwala na skuteczne przezwyciężenie lęku i osiągnięcie harmonijnych relacji z otoczeniem. Artykuł dostarcza nowego spojrzenia na twórczość Tokarczuk, wzbogacając analizę literacką o kontekst psychologiczny oraz podkreślając znaczenie równowagi w budowaniu zdrowych relacji rodzinnych i społecznych.