Abstract
The article argues that the role of women artists is not fully acknowledgein the history of Surrealism. Works of women artists, located outside the canon, are overshadowed by the most prominent avant-garde works created by men. However, such Surrealist women artists as Leonora Carrington, Gisèle Prassinos, Dorothea Tanning, and Meret Oppenheim had a huge influence on contemporary art and literature.Surrealist women writers and visual artists create a different and extremely original world in their works, especially when judged against the background of canonicalworks. One example is Gisèle Prassinos’s novel Le visage effleuré de peine[Face touched by sadness].It tells the story of a young woman married to a scientist who relies on artificial intelligence in his daily life. The novel, although humorous, presents the woman as a strong, independent, and empathetic character, challenging the Surrealist visions of femme fatale. The article also attempts to show howSurrealist women writers influenced/still influence contemporary Polish literature.
References
Baranowska, Małgorzata. Surrealna wyobraźnia i poezja. Warszawa: Czytelnik, 1984.
Breton, André. „Kryzys przedmiotu”. W: Adam Ważyk, Surrealizm. Antologia, 162-168 Warszawa: Czytelnik 1976.
Campbell, Joseph. Bohater o tysiącu twarzy. Tłum. Andrzej Jankowski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2013.
Carrington, Leonora. Siódmy koń. Tłum. Maryna Ochab, Michał Kłobukowski. Warszawa: Wydawnictwo Filtry, 2022.
Carrington, Leonora. Trąbka do słuchania. Tłum. Maryna Ochab. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1998.
Carter, Michaela. Surrealistka. Tłum. Waldemar Łyś. Poznań: Rebis, 2021.
Chadwick, Whitney. Artystki i surrealizm. Tłum. Anna Arno. Sopot: Smak Słowa, 2024.
Cixous, Hélène, „Śmiech Meduzy”. Tłum. Nasiłowska. Teksty Drugie 4-6 (1993): 147–148.
Dauksza, Agnieszka. „Przemoc wrażenia. Wstępne rozpoznanie literatury i sztuki afektywnej”. W: Kultura afektuafekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. Ryszard Nycz, Anna Łebkowska, Agnieszka Dauksza, 553–591. Warszawa: IBL PAN, 2015. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.8437
Delaperrière, Maria. Polskie awangardy a poezja europejska. Studium wyobraźni poetyckiej. Tłum. Adam Dziadek. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004.
Ginczanka, Zuzanna. Mądrość jak rozkosz. Wiersze wybrane. Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press, 2017.
Ginczanka, Zuzanna, Poezje zebrane (1931-1944). Warszawa: Marginesy, 2023.
Ginczanka, Zuzanna, Poezje zebrane (1931-1944). Warszawa: Marginesy, 2023.
Głowiński, Michał. „O liryce i satyrze Zuzanny Ginczanki”. Twórczość8 (1955),: 117-119.
Grądziel-Wójcik, Joanna. „«Trudne» wiersze. Konstelacje neoawangardy w poezji kobiecej”. W: Stulecie poetek polskich. Przekroje. Tematy. Interpretacje, red. Joanna Grądziel-Wójcik, Agnieszka Kwiatkowska, Ewa Rajewska, Edyta Sołtys-Lewandowska, 427–460. Kraków: Universitas, 2020.
Janicka, Krystyna. Surrealizm. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1973.
Kącka, Eliza. Po drugiej stronie siebie. Kraków: Lokator, 2019.
Kiec, Izolda. Ginczanka. Nie upilnuje mnie nikt. Warszawa: Marginesy, 2020.
Kornhauser, Jakub. Całkowita rewolucja. Status przedmiotów w poezji surrealizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2015.
Kornhauser, Jakub. Niebezpieczne krajobrazy. Surrealizm i po surrealizmie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2022. DOI: https://doi.org/10.4467/K7392.108/22.22.16262
Kraj, Łukasz. „Feminizowanie awangardy. «Na pewno książka kobiety» Wandy Melcer”. Pamiętnik Literacki 3 (2019): 59–75. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2019.3.5
Lebda, Małgorzata. Sny uckermärkerów. Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, 2017.
Mikołajewski, Jarosław. Cień w cień. Za cieniem Zuzanny Ginczanki. Warszawa: Dowody, 2019.
Mueller, Joanna. „Nightmare narowista”. Mały Format 3-4 (2022). http://malyformat.com/2022/05/nightmare-narowista/. Dostęp 20.04.2024.
Pekaniec, Anna. „(Nie)solidarne i samotne? O polityczności literatury kobiet w pierwszych dekadach XX wieku (do 1939 roku)”. W: Polityki awangardy, red. Agnieszka Karpowicz, Jakub Kornhauser, Marta Rakoczy, Aleksander Wójtowicz, 255–270. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2021.
Petitmengin, Claire. „Ku źródłom myśli. Gesty i transmodalność: wymiar przeżywanego doświadczenia”. Tłum. Ewa Bodal, Adam Tuszyński. Avant 3 (2012): 115–146.
Poggioli, Renato. „Teorie awangardy”. Tłum. Łukasz Kraj. W: Teorie awangardy. Antologia tekstów, red. Iwona Boruszkowska, Michalina Kmiecik, Jakub Kornhauser, 17–70. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2020.
Prassinos, Gisèle. „Rozmowa”. W: Andrè Breton, Antologia czarnego humoru. https://theanarchistlibrary.org/library/andre-breton-anthology-of-black-humour#toc54. Dostęp 12.04.2024.
Prassinos, Gisèle. Twarz muśnięta smutkiem. Tłum. Agnieszka Taborska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2005.
Taborska, Agnieszka. Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria, 2007.
Taborska, Agnieszka. Świat zwariował. Poradnik surrealistyczny jak przeżyć. Olszanica: BOSZ, 2021.
Taborska, Agnieszka. „Wszystko to brzmi jak bajka…”. W: Gisèle Prassinos, Twarz muśnięta smutkiem, tłum. Agnieszka Taborska, 5–15. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 2005.
Urbańska Kidoń, Lucyna. „Między rzeczywistością a snem. Życie i twórczość Leonory Carrington”. Niezła Sztuka. https://niezlasztuka.net/o-sztuce/miedzy-rzeczywistoscia-a-snem-leonora-carrington-zycie-i-tworczosc/.
Ważyk, Adam. Surrealizm. Antologia. Warszawa: Czytelnik, 1976.
Zientek, Sylwia. Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn. Muter, Rajecka, Szapocznikow, Bilińska, Kobro i inne. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2023
License
Copyright (c) 2024 Magdalena Piotrowska-Grot

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors of articles are responsible for securing the rights to other publications (texts, tables, drawings and other illustrations) quoted or reproduced in their texts.
