Słowa kluczowe
list
materialność
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Stanisław Barańczak
Kornel Filipowicz
Wisława Szmborska
metaepistemologia
Zbigniew Herbert
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł omawia korzyści płynące z konceptualizacji korespondencji jako medium interpoetyckiego. Analizuje tekstowe i wizualne sposoby uobecniania adresata i nadawcy w listach oraz ich zakłócenia powodowane przerwaniem pisania listu przez rozmowę telefoniczną. Wskazuje na rolę fikcjonalizacji odbiorcy i nadawcy jako warunku wytworzenia „wirtualnej rzeczywistości” listu. Przedstawia podstawowe figury i toposy uobecniania w korespondencji na podstawie zbiorów korespondencji: Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Stefana Jasnorzewskiego, Stanisława Barańczaka i Lecha Dymarskiego oraz Zofii i Kazimierza Moczarskich.
Bibliografia
Barthes, Roland. Fragmenty dyskursu miłosnego. Przetłumaczone przez Marek Bieńczyk. Warszawa: Alatheia, 2011.
Barthes, Roland. Przyjemność tekstu. Przetłumaczone przez Ariadna Lewańska. Warszawa: KR, 1997.
Bobilewicz, Grażyna. „Poszukiwania form komunikacji – sztuka poczty”. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 41 (2006): 225–237.
Bossis, Mireille. „Methodological Journeys Through Correspondences”. Przetłumaczone przez Karen McPherson. Yale French Studies nr 71 (1986): 63–75.
Całek, Anita. Nowa teoria listu. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2019.
Hejmej, Andrzej. „W kulturze dźwięku. Słuchanie literatury”. Teksty Drugie 155, nr 5 (2015): 88–102.
Herbert, Zbigniew i Wisława Szymborska. Jacyś złośliwi bogowie zakpili z nas okrutnie. Korespondencja 1955–1996. Opracował Ryszard Krynicki. Kraków: a5, 2018.
Iłłakowiczówna, Kazimiera. Listy do siostry Barbary Czerwijowskiej z lat 1946–1958. Opracowała Lucyna Marzec. Poznań: Wydawnictwo Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, 2014.
Japola, Józef. „Między retoryką a «głosem»: Walter J. Ong a problemy komunikacji literackiej”. Pamiętnik Literacki 88, nr 3 (1997): 141–156.
Jasnorzewska z Kossaków, Maria. Listy do przyjaciół i korespondencja z mężem (1928–1945). Opracował i wydał Kazimierz Olszański. Kraków: Wydawnictwo „Kossakiana”, 1998.
Krasiński, Zygmunt. Listy do Konstantego Gaszyńskiego. Opracował Zbigniew Sudolski. Warszawa: PIW, 1971.
Miller, Joseph Hillis. O literaturze. Przetłumaczył Krzysztof Hoffman. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2014.
Milne, Esther. Letters, Postcards, Email. Technologies of Presence. New York–London, Routledge, 2010.
Moczarska, Zofia i Kazimierz Moczarski. Życie tak nas głupio rozłącza... Listy więzienne 1946–1956. Opracowała, wstępem i przypisami opatrzyła Anna Machcewicz. Warszawa: Biblioteka „Więzi”, 2015.
Ong, Walter Jackson. „Autor zawsze fikcjonalizuje odbiorcę”. W Osoba, świadomość, komunikacja. Antologia. Przetłumaczone przez Józef Japola. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2010.
Perec, George. Dwieście czterdzieści dwie pocztówki w prawdziwych kolorach. Przetłumaczone przez Jacek Olczyk. W George Perec. Urodziłem się. Eseje. Przetłumaczone przez Jan Gondowicz, Ewelina Kuniec, Monika Ławniczak, Michał Paweł Markowski, Anna Olczyk, Jacek Olczyk, Tadeusz Pióro, Agata Rębkowska, Ewa Wieleżyńska, Adam Zdrodowski. Redakcja: Jacek Olczyk. Kraków: Wydawnictwo Lokator, 2012.
Rypson, Piotr. Mail art., czyli sztuka poczty. Warszawa: Akademia Ruchu, 1985.
Sikora, Agata. „List”. W Od aforyzmu do zinu. Gatunki twórczości słownej. Zredagowane przez Grzegorz Godlewski, Marta Rakoczy, Paweł Rodak. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014.
Skwarczyńska, Stefania. Teoria listu. Na podstawie lwowskiego pierwodruku opracowała Elżbieta Feliksiak. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2006.
Szmidt, Olga. Korespondent Witkacy. Kraków: Universitas, 2014.
Szymborska, Wisława i Kornel Filipowicz. Najlepiej w życiu ma Twój kot. Opracował Tomasz Fiałkowski i Sebastian Kudas. Kraków: Znak, 2016.
Z Tobą jednym: listy Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i Stefana Jasnorzewskiego. Wybór i opracowanie Elżbieta Hurnikowa. Warszawa: W.A.B., 2015.
Licencja
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.