Polskie, czyli obce. O tłumaczeniach (nie)sławnego rozdziału Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego
PDF
PDF (English)

Słowa kluczowe

seria przekładowa
historia przekładów
literatura rosyjska
dostojewski

Jak cytować

Rozwadowska, K. (2019). Polskie, czyli obce. O tłumaczeniach (nie)sławnego rozdziału Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego. Forum Poetyki, (14), 40–53. https://doi.org/10.14746/fp.2018.14.26826

Abstrakt

W artykule przedstawiono porównawczą interpretację tłumaczeń jednego z najbardziej kontrowersyjnych dla polskich odbiorców fragmentu powieści Dostojewskiego pt. Bracia Karamazow. Rozdział ten stanowi szczególnego rodzaju wyzwanie translatorskie zarówno pod względem ideowym (prześmiewcze przedstawienie Polaków jako jednowymiarowych Schwarzcharakterów powieści), jak i językowym (mieszanina języka rosyjskiego i polskiego, jaką posługują się bohaterowie). Wszystko to wymaga od tłumaczy spojrzenia na kulturę docelową i na siebie samych – jej przedstawicieli – jako na obcych. Celem niniejszego studium jest ukazanie, w jaki sposób autorzy polskich przekładów Braci Karamazow mierzą się z tym wyzwaniem lub uchylają się przed nim, oraz rozważenie czy i jak tłumaczom udaje się „obronić” wielkość Dostojewskiego jako światowej sławy pisarza w kulturze, do której odnosił się krytycznie, a nawet wrogo.

https://doi.org/10.14746/fp.2018.14.26826
PDF
PDF (English)

Bibliografia

Dostoevskij, Fedor Mihajlovič. Bracia Karamazow powieść w czterech częściach z epilogiem. Przetłumaczone przez Aleksander Wat. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2013.

Dostoevskij, Fedor Mihajlovič. „Brat’ia Karamazovy”. Przetłumaczone przez Adam Pomorski. Udostępniono 29 maj 2020. http://www.ppibl.ibl.waw.pl/mediawiki/index.php?title=Adam_POMORSKI.

Dostoevskij, Fedor Mihajlovič. „Wstęp”. W Bracia Karamazow powieść w czterech częściach z epilogiem, zredagowane przez Józef Smaga, przetłumaczone przez Aleksander Wat. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2013.

Mackiewicz, Stanisław. Dostojewski. Bielsko-Biała, 1997.

Miłosz, Czesław. Rosja: widzenia transoceaniczne. Tom I. Dostojewski – nasz współczesny. Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich, 2010.

Przebinda, Grzegorz. „Piekło bez sufitu”. Udostępniono 29 maj 2020. https://archiwum.rp.pl/artykul/490617-Pieklo-bez-sufituLicza-sie-tylko-starcyNa-wlasnej-planecieMagiczne-HimalajeNiezwykla-kolekcja-Paula-Austera.html?_=Rzeczpospolita-490617.

Rembecki, Tomasz. „Polska i Zachód oczami Fiodora Dostojewskiego: rosyjskie spojrzenie”. Sprawy Wschodnie. 2009 (2009): 87–100.

Skwara, Marta. Polskie serie recepcyjne wierszy Walta Whitmana monografia wraz z antologią przekładów. Kraków, 2014.

Stempowski, Jerzy. Eseje. Kraków: Znak, 1984.

Stempowski, Jerzy. „Polacy w powieściach Dostojewskiego”. W Eseje. Kraków: Znak, 1984.

Uglik, Jacek. „Polacy w powieściach i publicystyce Dostojewskiego”. Przegląd Powszechny., 2004, 194–206.

Zdziechowski, Marian. Mesyaniści i słowianofile: szkice z psychologii narodów słowiańskich. Kraków: G. Gebethner i Spółka, 1888.

Żakiewicz, Zbigniew. Ludzie i krajobrazy. Gdańsk, 1970.

Żakiewicz, Zbigniew. „Polacy u Dostojewskiego”. W Ludzie i krajobrazy. Gdańsk, 1970