Słowa kluczowe
pogranicze
fragment
przestrzeń
geopoetyka
delimitacja tekstowa
twórczość Zygmunta Haupta
nowoczesność
Jak cytować
Abstrakt
Główną tezą artykułu jest stwierdzenie, że granica i graniczność to doświadczenie źródłowe i zarazem kategoria dobrze opisująca strategię twórczą Haupta. W twórczości tego autora kategoria granicy pojawia się w wersji linii oznaczającej wyrazistą delimitację i w postaci strefy przejściowej pomiędzy różnymi obszarami. Geograficzno-polityczne pojęcie granicy Haupt przekłada na język aksjologii, epistemologii, doświadczenia międzyludzkiego i techniki pisarskiej. Fascynacja granicą jest wyrazem poszukiwania dogodnego miejsca umożliwiającego postrzeganie świata i tekstu jako skomplikowanego porządku sytuującego się na biegunie przeciwnym wobec niezróżnicowanego chaosu rzeczywistości nowoczesnej.
Bibliografia
Bański, Jerzy. „Granica w badaniach geograficznychdefinicja i próby klasyfikacji”. Przegląd Geograficzny z. 4 (2010): 489–508. DOI: https://doi.org/10.7163/PrzG.2010.4.1
Czaja, Dariusz. Gramatyka bieli. Antropologia doświadczeń granicznych. Kraków: Pasaże, 2018.
Donnan, Hastings, Thomas M. Wilson. Granice tożsamości, narodu, państwa. Tłum. Małgorzata Głowacka-Grajper. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007.
Górny, Maciej. Kreślarze ojczyzn. Geografowie i granice międzywojennej Europy. Warszawa: IH PAN, 2017.
Haupt, Zygmunt. Baskijski diabeł. Opowiadania i reportaże. Zebrał, oprac. i notą edytorską opatrzył Aleksander Madyda. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2017.
Haupt, Zygmunt. Z Roksolanii, Opowiadania, eseje, reportaże, publicystyka, warianty, fragmenty (1935–1975). Zebrał, oprac. i notą edytorską opatrzył Aleksander Madyda. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2018.
Klimecki, Michał. „Granica na Zbruczu 1918-1939 r.”. W: Granice i świat współczesny, red. Zbigniew Karpus, Beata Stachowiak, 27–42. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2010.
Kłosińska-Duszczyk, Monika. „Funkcjonalizacja przestrzeni w prozie Zygmunta Haupta i Czesława Miłosza. KresyAmeryka”. Przegląd Humanistyczny 3 (1998): 111–122.
Madyda. Aleksander. Haupt. Monografia. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2012.
Niewiadomski, Andrzej. „Przestrzenie Zygmunta Haupta (Rekonesans)”. Roczniki Humanistyczne z. 1 (2018): 159–178. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2018.66.1-10
Panas, Paweł. Zagubiony wśród obcych. Zygmunt Hauptpisarz, wygnaniec, outsider. Bielsko-BiałaKraków: Wydawnictwo Naukowe ATH, Instytut Literatury, 2019.
Prescott, John Robert Victor. Political Frontiers and Boundaries. London: Routlege Library, 1987
Rambowicz, Piotr, „«Potrafię skazać się na nicość». Kreacje przestrzeni w prozie Zygmunta Haupta”. W: Powrześniowa emigracja niepodległościowa na mapie kultury nie tylko polskiej: Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork, red. Violetta Wejs-Milewska, Ewa Rogalewska, 793–812. Białystok: Oddział IPN, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, 2009.
Rybicka, Elżbieta. Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas, 2014.
Sapa, Dorota. Między polską wyspą a ukraińskim morzem. Kresy południowo-wschodnie w polskiej prozie 1918–1988. Kraków: Universitas, 1998.
Schlögel, Karl. W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce. Tłum. Izabela Drozdowska, Łukasz Musiał. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2009
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Niewiadomski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Za prawa cytowania fragmentów innych publikacji (tekstów, tabel, rycin oraz ilustracji) odpowiedzialni są autorzy artykułu.