Abstract
The article opens with a recapitulation of the most important theories in the field of philosophical immunology - from the pioneers of this reflection, working at the intersection of the medical sciences and the humanities (Alfred I. Tauber) to closed system thinkers (Jean Baudrillard, Byung-Chul Han), with a particular focus on dialectical (Roberto Esposito) and diachronic (Peter Sloterdijk) approaches. This overview is followed by an analysis of the processes of immunization and communization, as well as the complications associated with the constitution of communities and individual subjects. Finally, literary strategies of immunity are the object of consideration; this is a proposal to reformulate traditional literary issues through the vocabulary of immunology.
References
Agamben, Giorgio. Where Are We Now? : The Epidemic as Politics. Tłum. Valeria Dani. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield, 2021.
Baudrillard, Jean. Przejrzystość zła: esej o zjawiskach skrajnych. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2009.
Bird, Greg. Containing Community. From Political Economy to Ontology in Agamben, Esposito, and Nancy. Albany: State University of New York Press, 2016. DOI: https://doi.org/10.1515/9781438461878
Butler, Judith. „Capitalism Has Its Limits”. Verso Blog 30.03.2020. https://www.versobooks.com/blogs/4603-capitalism-has-its-limits. Dostęp 11.03.2025.
Cohen, Ed. A Body Worth Defending: Immunity, Biopolitics, and the Apotheosis of the Modern Body. Durham: Duke University Press, 2009. DOI: https://doi.org/10.1515/9780822391111
Czapliński, Przemysław. „Kłopoty z równowagą. O immunologii, polityce i francuskiej literaturze XXI wieku”. Teksty Drugie 4 (2024): 108–121.
De Rooy, Ronald, Monica Jansen. „Immunity and Community in Italian War Novels Set in Afghanistan”. Configurations 3 (2017): 373–392. DOI: https://doi.org/10.1353/con.2017.0024
Di Cesare, Donatella. Un virus souverain. L’asphyxie capitaliste. Paris: La Fabrique Editions, 2020.
Esposito, Roberto. Bios: Biopolitics and Philosophy. Tłum. Timothy C. Campbell. Lanham: University of Minnesota Press, 2008.
Esposito, Roberto. Communitas: The Origin and Destiny of Community. Tłum. Timothy C. Campbell. Stanford: Stanford University Press, 2010. DOI: https://doi.org/10.1515/9781503620520
Esposito, Roberto. Pojęcia polityczne. Wspólnota, immunizacja, biopolityka. Tłum. Katarzyna Burzyk, Mateusz Burzyk, Monika Surma-Gawłowska, Joanna Teresa Ugniewska-Dobrzańska, Magdalena Wrana. Kraków: Universitas, 2015.
Esposito, Roberto. Politics and Negation. Towards an Affirmative Philosophy. Tłum. Zakiya Hanafi. Cambridge: Polity, 2019.
Franczak, Jerzy. „Komunikacja i koimmunizacja. Wokół Unicestwiania Michela Houellebecqa”. Konteksty. Polska Sztuka Ludowa 4 (2024): 42–49. DOI: https://doi.org/10.36744/k.3351
Gombrowicz, Witold. Testament. Rozmowy z Dominikiem de Roux. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2012.
Han, Byung-Chul. Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje. Tłum. Rafał Pokrywka, Michał Sutowski. Warszawa: Krytyka Polityczna 2022.
Han, Byung-Chul. The Palliative Society: Pain Today. Cambridge, Oxford: Polity Press, 2021.
Haraway, Donna. Siminans, Cyborgs, and Women: The Reinvention of Nature. New York: Routledge, 1991.
Howes, Moira. „The Self of Philosophy and the Self of Immunology”. Perspectives in Biology and Medicine 42 (1998): 118–130. DOI: https://doi.org/10.1353/pbm.1998.0046
Kaliściak, Tomasz. Płeć Pantofla. Odmieńcze męskości w polskiej prozie XIX i XX wieku. Warszawa, Katowice: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016.
Kłosiński, Michał. Ratunkiem jest tylko poezja. BaudrillardTeoriaLiteratura. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2015.
Krastew, Iwan. Nadeszło jutro. Jak pandemia zmienia Europę. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2020.
Liu, Huiming. „Immunological Poetics and Postcolonial Echoes: Traversing the Medical Narratives From T.S. Eliot to J.M. Coetzee”. Literature Compass 1 (2025). DOI: https://doi.org/10.1111/lic3.70017
Massumi, Brian. Parables for the Virtual: Movement, Affect, Sensation. Durham: Duke University Press, 2021. DOI: https://doi.org/10.1215/9781478021971
Morgan, Glyn. „New ways: the pandemics of science fiction”. Interface Focus 11 (2021). DOI: https://doi.org/10.1098/rsfs.2021.0027
Mutsaers, Inge. Immunological Discourse in Political Philosophy. Immunisation and its Discontents. London, New York: Routledge, 2016. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315587943
Napier, A. David. The Age of Immunology. Conceiving a Future in an Alienating World. Chicago: The University of Chicago Press, 2003. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226568140.001.0001
Outka, Elizabeth. Viral Modernism: The Influenza Pandemic and Interwar Literature. New York: Columbia University Press, 2019. DOI: https://doi.org/10.7312/outk18574
Paine, Charles. The Resistant Writer: Rhetoric as Immunity, 1850 to the Present. Albany: State University of New York Press, 1999.
Pradeu, Thomas. Philosophy of Immunology. Cambridge: Cambridge University Press, 2019. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108616706
Ratajczak, Mikołaj. „Poza paradygmat immunizacji: biopolityka w projekcie filozoficznym Roberta Esposita”. Praktyka Teoretyczna 3 (2011): 173–186. DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2011.3.7
Sendyka, Roma. Od kultury „ja” do kultury „siebie”. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych. Kraków: Universitas, 2015.
Sloterdijk, Peter. After God. Tłum. Ian Alexander Moore. Cambridge: Polity Press, 2020.
Sloterdijk, Peter. Bulles. Sphères I. Tłum. Olivier Mannoni. Paris: Hachette Littératures, 2002.
Sloterdijk, Peter. Écumes. Sphérologie plurielle. Tłum. Olivier Mannoni. Paris: Hachette Littératures, 2002.
Sloterdijk, Peter. Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice. Tłum. Jarosław Janiszewski, Arkadiusz Żychliński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014.
Świątczak, Bartłomiej. „System odpornościowy, ja immunologiczne. Wprowadzenie”. Avant 1 (2012): 215–221.
Tabaszewska, Justyna. Pamięć afektywna. Dynamika polskiej pamięci po 1989 roku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2022. DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-4902-6
Tauber, Alfred I. „Od immunologicznego ja do działania moralnego. Komentarze”. Avant 1 (2012): 313–318.
Tauber, Alfred I. The Immune Self: Theory or Metaphor. Cambridge: Cambridge University Press, 1994. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511624957
Türk, Johannes. „L’Immunité de la littérature: Introduction”. Acta fabula 7 (2024). http://www.fabula.org/acta/document18395.php.
Van Tuinen, Sjoerd. „Transgenous Philosophy: Posthumanism, Anthropotechnics and the Poetics of Natal Difference”. W: In Medias Res. Peter Sloterdijk’s Spherological Poetics of Being, red. Liesbeth Noordegraaf-Eelens, Willem Schinkel, Vanja Stenius, Lena Tsipouri, 43–66. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2012). DOI: https://doi.org/10.1017/9789048514502.003
Wiatr, Przemysław. Peter Sloterdijkćwiczenia z prowokacji. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2024.
Žižek, Slavoj. Pandemia! COVID-19 trzęsie światem. Warszawa: Wydawnictwo Relacja, 2020.
License
Copyright (c) 2025 Jerzy Franczak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors of articles are responsible for securing the rights to other publications (texts, tables, drawings and other illustrations) quoted or reproduced in their texts.