Słowa kluczowe
liberalism
liberty
pluralism
weighing of values
Jak cytować
Abstrakt
The liberal principal in dubio pro libertate is the philosophical foundation of the theory of constitutional rule of law and constitutes an incorporation of moral principles into the law and order. It is perceived as a circumstance to confirm the legitimacy for the thesis of passing from rule of law to the constitutional rule of law on the philosophical and dogmatic planes. It influences the process of constitutionalization, and especially the rules governing the judicial interpretation, forming thus the legal theory of interpretation built upon the argumentative nature of the law and its weight-based application which is essentially a matter of selecting the rule applicable as the parameter of control of constitutionality. It bolsters up constitutionalism conceived as a set of legislative measures aimed at limiting the legislative authority and jurisprudence by attaching a particular importance to the liberty arguments whose value will be eventually referred to the good of the individual.
Bibliografia
Alexy Robert, Theorie der Grundrechte, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1985.
Berlin Isaiah, Cztery eseje o wolności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1994.
Drajewicz Dariusz, „Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2010 r., I KZP 2/10”, Prokuratura i Prawo 2011, nr 9, s. 168–174.
Działocha Kazimierz, Garlicki Leszek, Sarnecki Paweł, Sokolewicz Wojciech, Trzciński Janusz, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, cz. 3, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003.
Gizbert-Studnicki Tomasz, „Zasady i reguły prawne”, Państwo i Prawo 1988, z. 3, s. 16–26.
Grabowski Andrzej, „Postpozytywizm prawniczy: teoria prawa między pozytywizmem a prawem natury”, w: Gizbert-Studnicki Tomasz, Dyrda Adam, Grabowski Andrzej, Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2016, s. 402–455.
Grabowski Andrzej, „Teoria konstytucyjnego państwa prawa i jej wpływ na argumentację prawniczą”, w: Maciej Aleksandrowicz, Adam Jamróz, Lech Jamróz (red.), Demokratyczne państwo prawa. Zagadnienia wybrane, Temida 2, Białystok 2014, s. 57–69.
Grabowski Andrzej, „W stronę postpozytywizmu prawniczego. Szkic z metodologii prawoznawstwa”, w: Paweł Jabłoński (red.), Czy koniec teorii prawa? Z zagadnień teorii i filozofii prawa, Acta Universitatis Wratislaviensis. Seria Prawo nr 312, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011, s. 147–161.
Gray John, Dwie twarze liberalizmu, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Gray John, Liberalizm, Znak, Kraków 1994.
Kordela Marzena, Zarys typologii uzasadnień aksjologicznych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz–Poznań 2001.
Kordela Marzena, „Zasady prawa jako normatywna postać wartości”, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2006, t. 68, z. 1, s. 40–54.
Kulik Marek, „Czy reguła in dubio pro reo jest dyrektywą wykładni?”, w: Tomasz Grzegorczyk, Radosław Olszewski (red.), Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, Wolters Kluwer, Warszawa 2016, s. 235–254.
Majcherek Janusz, Źródła relatywizmu w nauce i kulturze w XX wieku, Universitas, Kraków 2004.
Miklaszewska Justyna, „Liberalna koncepcja człowieka”, w: Justyna Miklaszewska, Przemysław Spryszak (red.), Natura ludzka w filozofii nowożytnej i współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010, s. 33–43.
Morawski Lech, Zasady wykładni prawa, TNOiK, Toruń 2010.
Murzynowski Andrzej, Istota i zasady procesu karnego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
Opałek Kazimierz, Wróblewski Jerzy, Zagadnienia teorii prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
Perelman Chaim, Logika prawnicza. Nowa retoryka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1984.
Pietrzykowski Tomasz, „Czym jest postpozytywizm prawniczy?”, Radca Prawny 2009, nr 6/105, s. 5–11.
Polanowska-Sygulska Beata, Filozofia wolności I. Berlina, Znak, Kraków 1998.
Polanowska-Sygulska Beata, Między filozofią polityczną a filozofią prawa, Księgarnia Akademicka Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2012.
Polanowska-Sygulska Beata, Oblicza liberalizmu: I. Berlin, J. Gray, S. Lukes, J. Raz w rozmowie z Beatą Polanowską--Sygulską, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003.
Polanowska-Sygulska Beata, Pluralizm wartości i jego implikacje w filozofii prawa, Księgarnia Akademicka, Kraków 2008.
Ratti Giovanni Battista, „Neoconstitucionalismo negativo y neoconstitucionalismo positivo”, Ius Humani. Revista de Derecho 2014/2015, vol. 4, s. 227–261.
Szahaj Andrzej, „Ponowoczesny liberalizm Johna Graya”, Przegląd Polityczny 2002, nr 56, s. 139–143.
Tuleja Piotr, Normatywna treść praw jednostki w ustawach konstytucyjnych RP, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997.
Tuleja Piotr, „Zasady konstytucyjne”, w: Paweł Sarnecki (red.), Konstytucjonalizacja zasad i instytucji ustrojowych, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1997, s. 9–33.
Wojtczak Sylwia, O niewspółmierności wartości i jej konsekwencjach w stosowaniu prawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
Wroczyński Krzysztof, „Perspektywy post-pozytywizmu w filozofii prawa”, Człowiek w Kulturze 2013, nr 23, s. 317–326.
Wronkowska Sławomira, Zieliński Maciej, Ziembiński Zygmunt, Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1974.
Wyrzykowski Mirosław, „Granice praw i wolności – granice władzy”, w: Obywatel – jego wolności i prawa – zbiór studiów przygotowanych z okazji 10-lecia RPO, Materiały RPO, Warszawa 1998, s. 43–65
Zdybel Jolanta, Między wolnością a powinnością. Filozofia polityczna Isaiaha Berlina i Alasdaira MacIntyre’a, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005.
Ziembiński Zygmunt, Problemy podstawowe prawoznawstwa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1980.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 listopada 1995 r., K 12/95, OTK ZU 1995, poz. 35.
Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1990 r., III CZP 97/89, OSNCP 1990, nr 6, poz. 74.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2006 r., II GSK 23/06, LexPolonica nr 404664.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 października 2006 r., VI SA/Wa 1128/06, LEX nr 265647.
Licencja
Prawa autorskie (c) Autorzy zachowują prawa autorskie i prawa do publikacji swoich artykułów w tym czasopiśmie, przyznając czasopismu prawo do ich rozpowszechniania na warunkach CC BY-NC-ND 4.0