Rousseau i Tocqueville: przeciwstawne wizje republikańskiego wychowania
PDF (Język Polski)

Keywords

civic education
republicanism
revolution
tyranny of the majority
general will

How to Cite

Mirocha, Łukasz. (2021). Rousseau i Tocqueville: przeciwstawne wizje republikańskiego wychowania. Public Philosophy & Democratic Education, 9(1), 29–48. https://doi.org/10.14746/fped.2020.9.1.2

Abstract

It is legitimate to speak about two philosophies of education as presented by Jean-Jacques Rousseau. The first of the philosophies was elucidated in Emil, or on Education and its aim was to provide principles governing the process of upbringing of the man. Philo-sophical grounds for the second one were comprised in The Social Contract, however description of the education itself is delivered by Considerations on the Government of Poland. This concept refers to the civic education, education of the political community mem-ber. Alexis de Tocqueville depicts vision of education that varies fundamentally from the both grounded in Rousseau’s writing. Toc-queville’s vision stays at odds with the philosophy given in Emil, because it concerns civic aspects of the education. It is also not com-pliant with the concept stemming from Considerations, due to the fact that it stresses the role of other than state subjects in the edu-cation. The article comments on all three concepts of education out-lined above and finally relates them to the concept of positive and negative liberty provided by Isaiah Berlin.

https://doi.org/10.14746/fped.2020.9.1.2
PDF (Język Polski)

References

Baranowska M., „Jana Jakuba Rousseau refleksja o naturze człowieka”, w: P. Fiktus, H. Malewski, M. Marszał (red.), „Rodzinna Europa”: europejska myśl polityczno-prawna u progu XXI wieku, E-Wydawnictwo. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2015.

Benner D., Stępkowski D., „Pojęcie ukształcalności i jego miejsce w teorii wychowania Jeana Jacquesa Rousseau”, Problemy Wczesnej Edukacji 2015, nr 3(30).

Berlin I., „Dwie koncepcje wolności”, w: idem, Cztery eseje o wolności, tłum. H. Bartoszewicz, Wydawnictwo Naukowa PWN, Warszawa 1994.

Bykowska S., „Wspólnota obywateli w idei demokracji Alexisa de Tocqueville’a”, Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość 2010, t. 7.

Çalışkan Akçetin N., Yaldir H., „The Naturalistic View of Education and Republicanism: Jean-Jacques Rousseau”, w: E. Atasoy, R. Efe, I. Jażdżewska, H. Yaldir (red.), Current Advances in Education, St. Kliment Ohridski University Press, Sofia 2016.

Collins P.M., „Rousseau’s Philosophy (or Philosophies?) of Education”, The Irish Journal of Education 1976, x, 2.

Hebert Joseph L., Jr., “Individualism and Intellectual Liberty in Tocqueville and Descartes”, The Journal of Politics 2007, vol. 69, no. 2.

Kamińska J., Szybiak I., „Idee wychowawcze Jeana-Jacques’a Rousseau w przepisach dla szkół Komisji Edukacji Narodowej”, Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria R. 21, 2012, nr 4.

Kurdybacha Ł. (red.), Historia wychowania, t. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.Legowicz J., „Wstęp”, w: J.J. Rousseau, Emil, czyli o wychowaniu, t. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1955.

Marczewski P., Uczynić wolność nieuchronną. Wątki republikańskie w myśli Alexisa de Tocqueville’a, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2012.

Oelkers J., Rousseau and the Image of „Modern Education”, wykład wygłoszony na Rocznym Zebraniu członków Towarzystwa Filozofii Edukacji Wielkiej Brytanii, Oxford, 15 kwietnia 2000 r.

Pohoska H., „Wstęp”, w: H. Pohoska (oprac.), Jan Jakub Rousseau. Wybór pism pedagogicznych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1949.

Rolka M., „Mity nowoczesnego wychowania w cieniu kryzysu myśli Oświecenia. Rousseau a Nietzsche”, Humanistyka i Przyrodoznawstwo 2014, nr 20.

Rorty R., „Edukacja jako socjalizacja i jako indywidualizacja”, w: idem, Filozofia a nadzieja na lepsze jutro, tłum. J. Grygieńć, S. Tokariew, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.

Rousseau J.J., Emil, czyli o wychowaniu, t. 1, tłum. W. Husarski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1955.

Rousseau J.J., Emil, czyli o wychowaniu, t. 2, tłum. E. Zieliński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1955.

Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. A. Peretiatkowicz, Rolnicza Drukarnia Nakładowa, Poznań 1920.

Rousseau J.J., „Uwagi nad rządem Polski”, w: H. Pohoska (oprac.), Jan Jakub Rousseau. Wybór pism pedagogicznych, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1949.

Tocqueville de A., O demokracji w Ameryce, tłum. M. Król, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1976.

Tocqueville de A., Old Regime and the Revolution, tłum. J. Bonner, New York 1856.

Tocqueville de A., Wspomnienia, tłum. A.W. Labuda, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987.

Tracz-Tryniecki M., Myśl polityczna i prawna Alexisa de Tocque-ville, Księgarnia Akademicka, Kraków 2009.

Żołądź-Strzelczyk D., „Kilka uwag o znajomości dzieła Jana Jakuba Rousseau „Emil, czyli o wychowaniu” w Polsce przełomu XVIII i XIX wieku”, Problemy Współczesnej Edukacji 2015, 2(29).