Abstrakt
Discussion presented in the article is based upon analysis of glass fragments from the late La Tene oppidum. Existence of the jewellery manufacture workshop in Stare Hradisko, producing bracelets and possibly also beads of dark-blue, dark-yellow and green glass of external origin, is speculated based upon chemical composition of 5 fragments as well as morphological analysis. Further complex studies are postulated, which will facilitate unequivocal testing of the speculation about existence of glass works in StareHradisko. Analysed samples revealed presence of the soda-calcium-aluminium-silicon as well as the soda-calcium-lead-aluminium-silicon glass.
Bibliografia
Ankner D. 1965 Chemische und physikalische Untersuchungen an vor- und friihgeschichtlichen Glaser, cz. I, (w:) Technische Beitrage zur Archaologie II, Mainz, s. 74-101.
Bezborodov M.A. 1969 Chimija i technologìja drevnich i srednevekovych stekol, Minsk.
Cofta-Broniewska A. 1977 Celtowie, szkło, Kujawy - sensacja 1976, „Z otchłani wieków” R. 43, nr 1, s. 12, 13.
Cofta-Broniewska A., Kośko A. 1982 Historia pierwotna społeczeństw Kujaw [Sum.: Prahistory of Cuiavian Societies], Warszawa-Poznań.
Dekówna M. 1980 Szkło w Europie wczesnośredniowiecznej [Sum. : Glass in Early Medieval Europe], Wrocław.
Dekówna M. 1988 Uwagi na temat klasyfikacji i interpretacji pozostałości starożytnej i wczesnośredniowiecznej produkcji szklarskiej [Sum. : Remarks to the Classification and Interpretation of the Ancient and Early Mediaeval Glass-Making Relics], (w:) Studia nad etnogenezą Słowian i kulturą Europy wczesnośredniowiecznej, t. 2, red. G. Labuda, S. Tabaczyński, Wrocław, s. 5-20.
Dekówna M. 1996 Szkło okienne z fortu rzymskiego w Gelligaer w południowej Walii [Rès.: Le verre à vitre du fort romain à Gelligaer dans le sud du pays de Galles], „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia” t. 26, s. 7-68.
Filip J. 1956 Keltové ve strední Evropé, Monumenta Archaeologica, t. 5, Praha.
Foy D. 2000 Technologie, géographie, economie: les ateliers de verriers primaires et secondaires en Occident. Esquisse d 'une evolution de l 'Antiquité au Moyen Age, (w:) La route du verre. Ateliers primaires et secondaires du second millénaire av. J.-C. au Moyen Age, red. M.-D. Nenna, Lyon, s. 147-170.
Gebhard R. 1989 Der Glasschmuck aus dem Oppidum von Manching, Die Ausgrabungen in Manching, t. 11.
Girdwoyń A. 1986 Celtic glass bracelets from excavations in Poland. A technological study, „Archaeologia Polona” t. 25/26, s. 199-208.
Haevernick Th.E. 1960 Die Glasarmringe und Ringperlen der Mittel- und Spàtlatènezeit au f dem europaischen Festland, Bonn.
Haevernick Th.E. 1974 Gedanken zurfriihesten Glasherstellung in Europa, „Jahrbuch des Ròmiseh-Germanischen Zentralmuseums Mainz” R. 21, s. 205-209.
Hahn-Weiheimer P. 1956 Spektrochemische undphysikalische Untersuchungen an latènezeitlichen Glas/itnden aus dem Oppidum von Manching (1955), Beilage zum Sammelblatt des Historischen Vereins lngolstadt, Ingolstadt.
Henderson J. 1989 The scientific analysis of ancient glass and its archaeological interpretation, (w: ) Scientific analysis in archaeology and its interpretation, ed. J. Henderson, Oxford, s. 30-62.
Karwowski M. 1997 Keltische Glasfunde im polnischen Gebiet, „Przegląd Archeologiczny” t. 45, s. 33-71.
Kunkel O. 1961 Zur Frage keltischer Glasindustrie, „Germania” R. 39, z. 3/4, s. 322-329.
Lappe U. 1979 Keltische Glasarmringe und Ringperlen aus Thiiringen, „Alt-Thüringen” t. 16, s. 84-111.
Lierke R. 1999 Antike Glastopferei. Ein vergessenes Kapitel der Glasgeschichte, Mainz am Rhein. L’vova Z., N aumo v D.
Lierke R. 1970 K voprosu o proischoidenii stekljannych bus VIII-X vv. Staroj Ladogi, „Slavia Antiqua” t. 17, s. 179-186.
Meduna J. 1961 Staré Hradisko. Katalog nàlezù uloźenych v muzeu mèsta Boskovic, Fontes Archaeologici Moravicae, t. 2, Brno.
Meduna J. 1970a Stare Hradisko II, Fontes Archaeologiae Moravicae, t. 5, Brno.
Meduna J. 1970b Das keltische Oppidum Staré Hradisko in Mdhren, „Germania” 48, Nr 1—2, s. 34-59.
Meduna J. 1980 Die latènezeitlichen Siedlungen in Mahren, Prag.
Nenna M.-D., Picon M., Vichy M. 2000 Ateliers primaires et secondaires en Egypte à l ’époque gréco-romaine, (w:) La route du verre. Ateliers primaires et secondaires du second millénaire av. J.-C. au Moyen Age, ed. M.-D. Nenna, Lyon, s. 97-112.
Nowotny W. 1969 Szkła barwne, Warszawa.
Olczak J. 1998 Produkcja szklą w rzymskim i wczesnobiznatyjskim Novae w świetle źródeł archeologicznych (Mezja Dolna) [Sum.: Glass Production in Roman and Early Byzantine Novae in the Light of Archaeological Sources (Moesia Inferior)], Toruń.
Pravéké déjiny 1993 Pravéké déjiny Morawy. Vlastivéda moravská zemé a lid, red. V. Podborsky, Bmo.
Skutil J. 1939 Sklenéné náramky ze Slarého Hradiska, „Roćenka musea v Prostèjové” R. 16, s. 110-119.
Stawiarska T. 1984 Szkła z okresu wpływów rzymskich z północnej Polski. Studium technologiczne [Sum.: Glasses from Roman Period Excavated in Northern Poland. A Chemical Assays], Wrocław.
Stawiarska T. 1987 Metody porównań składów chemicznych szkieł zabytkowych ze szczególnym uwzględnieniem okresu wpływów rzymskich [Sum.: Methods of Interpretation of Chemical Composition of Ancient Glass with Particular Reference to the Period of Roman Influence], „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archaeologia” t. 12, s. 35—49.
Stawiarska T. 1999 Naczynia szklane okresu rzymskiego z terenu Polski. Studium archeologiczno-technologiczne [Sum.: Roman-Period Vessels in Poland. Archaeology and Technology], Warszawa.
Stolpiak B. 1988 Szkłow kulturze społeczeństw przeworskich Kujaw - aspekt technologiczny,(w.) Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy. Studia i materiały do dziejów Kujaw, t. 2, red. A Cofta-Broniewska, Inowrocław, s. 229-265.
Ścapova J.L. 1977 O chimićeskom sostave drevnego stekła, „Sovetskaja Archeologia” nr 3, s. 95-106.
Ścapova J.L. 1983 Oéerki istorii drevnego steklodelija (po materialam dolina Nila, Bliznego Vostoka i Evropy), Moskva.
Venclová N. 1980 Nástin chronologie laténskych sklenénych náramkú v Cechach, „Památky archeologické” t. 71, z. 1, s. 61-92.
Venclová N. 1984 On the problem of Celtic glass vessels, „Památky archeologické” t. 75, s. 445^157.
Venclová N. 1990 Prehistoric glass in Bohemia, Praha.