Słowa kluczowe
shamanism
hunter-gatherer societies
Jak cytować
Abstrakt
The author of this thesis searches for traces of shamanism in paleolithic period through identification of signs and anthropomorphic resemblances that can have a connection with different stages of trance and shamanistic visions. For this article, Pech-Merle and Cougnac cave were chosen. Chronological range in this paper covers a period when Gravettian and Magdalenian cultures functioned. In order to carry out the above assumptions, the author used the results of structuralist research- search- ing for deep meaning and symbols, neuropsychological research – influence of altered states of con- sciousness on human and role of rites in simple societies, ethnographic research- different types of shamanic vocation and visions of shamanistic cosmology as well as interpretation of paintings and engravings based on the above mentioned scientific instruments. In the conclusion, the author shows that magical and religious practices similar to shamanism could function in paleolithic hunter-gatherer societies.
Bibliografia
Bahn, P. G., Vertut, J. 1997 Journey Through the Ice Age. Berkley: University of California Press.
Bouvier, J.-M., Rouzaud, F., Clottes, J., Georges Sauvet, G., Gaussen, J., Aujoulat, N., Barriere, C., Sacchi, D., Cremades, M., Begouen, R., Martin, Y., Feruglio, V., Dauvois, M. 1993 L’Art pariétal paléolithique. Techniques et méthodes d’étude. Éditions du CTHS.
Clottes, J., Lewis-Williams, D. 2009 Prehistoryczni szamani. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Ducasse, S. 2012 What is left of the Badegoulian „interlude”? New data on cultural evolution in southern France between 23,500 and 20,500 cal. BP. Quaternary International, 272–273, 150–151.
Eliade, M. 2001 Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gąssowski, J. 2008 Prahistoria sztuki. Warszawa: TRIO.
Górzyński, M. 2018 Jaskinie z paleolitycznymi malowidłami i rytami naskalnymi z południowej Francji i północnej Hiszpanii w kontekście praktyk szamanistycznych [Praca magisterska, Instytut Archeologii UAM, Poznań].
Grof, S. 2010 Najdalsza Podróż. Warszawa: Wydawnictwo Okultura.
Halifax, J. 1982 Shamanism: The Wounded Healer. Nowy Jork, NY: Crossroad Pub Co.
La Barre, W. 1972 Hallucinogens and the Shamanic Origin of Religion. W: P. Furst (red.), Flesh of the Gods: the Ritual Use of Hallucinogens. Londyn: Waveland Pr. Inc.
Lawson, A. J. 2012 Painted Caves. Palaeolithic Rock Art. In Western Europe. Oxford: Oxford University Press.
Leach, E. 1989 Rytuał i narracja. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Leroi-Gourhan, A. 1966 Religie prehistoryczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Lommel, A. 1967 The World of the Early Hunters. Londyn: Evelyn, Adams & Mackay.
Montelle, Y.-P. 2004 Paleoperformance, Wielka Brytania: Seagull Books London Ltd, Greenford. W: R. Schech- ner (red.), Performatyka. Wrocław: Wydawnictwo Instytutu im. Jerzego Grotowskiego.
Müller-Karpe, H. 1966 Handbuch Der Vorgeschichte. München: C. H. Beck’sche Verlagsbuchhandlung.
Price, N. 2001 The Archaeology of Shamanism. Londyn: Routledge.
Rozwadowski, A. 2009 Obrazy z przeszłości. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rozwadowski, A. 2017 Rocks, Cracks and Drums. Budapest: Molnar & Kelemen Oriental Publisher.
Rozwadowski, A. 2017 Sztuka naskalna. Polskie doświadczenia badawcze. Toruń – Warszawa: Tako.
Rypinsky-Naxon, M. 2002 Płeć, szamanizm i przemiana. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG.
Smith, N. W. 1992 An Analysis of Ice Age Art: its Psychology and Belief System. Nowy Jork, NY: P. Lang.
Szyjewski, A. 2005 Szamanizm. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Vanhaeren, M., Errico, F. d’ 2005 Grave goods from the Saint-Germain-la-Rivière burial: Evidence for social inequality in the Upper Palaeolithic. Journal of Anthropological Archaeology, 24.
Wendel, H. 2004 The Wendel Collection. Mettmann: Macromedia.
Zawadzka, D. 2017 Człowiek w krajobrazie. Animistyczny kontekst sztuki naskalnej Tarczy Kanadyjskiej. W: A. Rozwadowski (red.), Sztuka naskalna. Polskie doświadczenia badawcze (s. 73–104). Toruń – Warszawa: Tako.