Badania nad attycką ceramiką geometryczną i jej dekoracją jako sztuką: uwagi o minionych i aktualnych podejściach
PDF

Słowa kluczowe

Attic Geometric pottery
figural decoration on Attic Geometric pottery
ancient art
archaeology and art
ancient visual culture
visuality
image
iconicity

Jak cytować

Bugaj, E. (2024). Badania nad attycką ceramiką geometryczną i jej dekoracją jako sztuką: uwagi o minionych i aktualnych podejściach. Folia Praehistorica Posnaniensia, 29, 25–36. https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.02

Abstrakt

In the article, the author attempts to assess the validity of including Attic Geometric pottery and its figural decoration in the category of art and considers the problems of studying art in archaeology in the context of the transformations of cultural concepts concerning archaic man visual experience. Subsequently, in the paper a whole range of art analysis methods that were used in the study of Attic Geometric pottery and its figural ornamentation were presented, taking into account traditional works, as well as new ones based on social constructivism and postmodernity, focussing especially on the original achievements of Polish researchers in this regard and the author own approach.

 

https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.02
PDF

Finansowanie

Badania nad attycką ceramiką geometryczną realizowane były przy wsparciu finansowym Wydziału Archeologii UAM (DEC-17/WArch/2024 i DEC-22/WArch/2024) w trakcie pobytu w Polskim Instytucie Archeologicznym w Atenach i podczas kwerendy bibliotecznej prowadzonej w British School of Athens Library w kwietniu 2024 roku.

Bibliografia

Ahlberg, G. (1971a). Prothesis and Ekphora in Greek Geometric Art, t. 1: Text, t. 2: Figures. Göteborg: Paul Åströms förlag.

Ahlberg, G. (1971b). Fighting on Land and Sea in Greek Geometric Art. Stockholm: Svenska Institutet I Athen.

Andronikos, M. (1968). Totenkult (seria Archeologia Homerica), t. 3. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.

Belting, H. (2007). Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie (przekład : M. Bryl). Kraków: Universitas.

Belting, H. (2010). Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki (przekład: T. Zatorski). Gdańsk: słowo/obraz/terytoria.

Benson, J. L. (1970). Horse, Bird and Man: The Origins of Greek Painting. Amherst: University of Massachusetts Press.

Benson, J. L. (1982). Picture, Ornament, and Periodicity in Attic Geometric Vase-Painting. The Art Bulletin, 64, 535‒549. DOI: https://doi.org/10.1080/00043079.1982.10788016

Benson, J. L. (1987) Ratio in Attic Geometric Vase Decoration. Source, 6, 1‒7. DOI: https://doi.org/10.1086/sou.6.2.23202297

Boardman, J. (1999), Sztuka grecka (przekład: M. Burdajewicz). Toruń ‒ Wrocław: Wydawnictwo VIA.

Borowicz, S. (2020). Reliefy rozmazane. Rzeczy i obrazy w kulturze dawnej Grecji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bryl, M. (2008). Suwerenność dyscypliny. Polemiczna historia historii sztuki od 1970 roku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Bugaj, E. (2013). O metodach narracji obrazowej na przykładzie wybranych przedstawień na greckiej ceramice geometrycznej. W: J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (red.), Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze, w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów i uczniów (s. 61‒79). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Bugaj, E. (2024). O problemach badania sztuki w archeologii. Przegląd Archeologiczny, 72, 5‒17. DOI: https://doi.org/10.23858/PA72.2024.3810

Carpenter, R. (1921). The Esthetic Basis of Greek Art of the Fifth and Fourth Centuries B.C. Bryn Mawr: Bryn Mawr College.

Carrier, D. (2008). A World Art History and Its Objects. Philadelphia: Pennsylvania State University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9780271036069

Carter, J. (1972). The Beginning of Narrative Art in the Greek Geometric Period. The Annual of the British School at Athens, 67, 25‒58. DOI: https://doi.org/10.1017/S0068245400021572

Coldstream, J. N. (1991). The Geometric Style: Birth of the Picture. W: T. Rasmussen, N. Spivey (red.), Looking at Greek Vases (s. 37‒56). Cambridge: Cambridge University Press.

Coldstream, J. N. (2003). Geometric Greece: 900‒700 BC. London, New York: Routledge (wyd. 2).

Coldstream, J. N. (2008). Greek Geometric Pottery: A Survey of Ten Local Styles and Their Chronology. Bristol: Bristol Phoenix Press (wyd. 2 z suplementem).

Davison, J. M. (1961). Attic Geometric Workshops. New Haven: Yale University Press.

Giuliani, L. (2003). Image and Myth. A History of Pictorial Narration in Greek Art. Chicago: University of Chicago Press.

Gombrich, E. H. (1981). Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawiania obrazowego (przekład: J. Za-rański). Warszawa: PIW.

Gombrich, E. H. (1997). O sztuce. Warszawa: Arkady.

Fittschen, K. (1969). Untersuchungen zum Beginn der Sagendarstellungen bei den Griechen. Berlin: Hessling.

Hall, J. M. (2011). Historia Grecji archaicznej ok. 1200‒479 p.n.e. (przekład: M. Komorowska). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Haug, A. (2012). Die Entdeckung des Körpers. Körper- und Rollenbilder im Athen des 8. und 7. Jahrhunderts v. Chr. Berlin ‒ Boston: De Gruyter. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110281699

Kowalski, A. P. (2013). Mit a piękno. Z badań nad pochodzeniem sztuki. Bydgoszcz: Epigram.

Langdon, S. (2008). Art and Identity in Dark Age Greece, 1100‒700 B.C.E. Cambridge, New York: Cambridge University Press.

Lissarrague, F. Schnapp, A. (2011). Malarstwo Greków czy Grecja malarzy? (przekład: W. Michera). W: W. Lengauer, P. Majewski, L. Trzcionkowski (red.), Antropologia antyku greckiego. Zagadnienia i wybór tekstów (s. 414‒421). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Mamzer, H. (2004). Archeologia i dyskurs. Rozważania metaarcheologiczne. Poznań: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Mamzer, H. (2013). Myślenie obrazowe a nowożytny zwrot ikoniczno-piktoralny. W: J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (red.), Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze, w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów i uczniów (s. 117‒123). Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.

Marconi, C. (red.) (2015). The Oxford Handbook of Greek and Roman Art and Architecture. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199783304.001.0001

Minta-Tworzowska, D. (2008). Człowiek „uwięziony” w źródłach archeologicznych i w narracji archeologa. W: S. Rosik, P. Wiszewski (red.), Hominem quaerere. Człowiek w źródle historycznym(s. 17‒26). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Neer, R. T. (1997). Beazley and the Language of Connoisseurship. Hephaistos, 15, 7–30.

Rombos, Th. (1988). The Iconography of Attic Late Geometric II Pottery. Jonsered: Paul Åströms förlag.

Snodgrass, A. M. (1971). The Dark Age of Greece: An Archaeological Survey of the Eleventh to the Eight Centuries BC. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Snodgrass, A. M. (1998). Homer and the Artists: Text and Picture in Early Greek Art. Cambridge: Cambridge University Press.

Stansbury-O’Donnell, M. D. (1999). Pictorial Narrative in Ancient Greek Art. Cambridge: Cambridge University Press.

Stansbury-O’Donnell, M. D. (2011). Looking at Greek Art. Cambridge: Cambridge University Press.

Tatarkiewicz, W. (1985). Historia estetyki, t. 1: Estetyka starożytna. Warszawa: Arkady.

Tölle, R. (1964). Frühgriechische Reigentänze. Waldsassen: Stiftland-Verlag.

Vlachou, V. (red.) (2015). Pots, Workshops and Early Iron Age Society. Function and Role of Ceramics in Early Greece. Bruxelles: CReA-Patrimoine.

Webster, T. B. L. (1958). From Mycenae to Homer. London: Methuen.

Whitley, J. (1991). Style and Society in Dark Age Greece. The Changing Face of a Pre-Literate Society 1100‒700 BC. Cambridge: Cambridge University Press.

Whitley, J. (2001). The Archaeology of Ancient Greece. Cambridge: Cambridge University Press.