Podstawy datowania grodów kultury łużyckiej na ziemiach polskich
PDF

Słowa kluczowe

Lusatian culture settlements
Lusatian culture defensive settlements
large Lusatian culture settlements
Lusatian culture
Biskupin
Sobiejuchy
Słupca
Bronze Age
Iron Age
Hittite period
Late Bronze Age
basics of dating

Jak cytować

Góralczyk, A. (2024). Podstawy datowania grodów kultury łużyckiej na ziemiach polskich. Folia Praehistorica Posnaniensia, 29, 57–88. https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.04

Abstrakt

The article contains a detailed analysis of 116 verified Lusatian culture stronghold sites from Polish lands, more or less archaeologically surveyed and with published research results. 64 of these have been identified as the remains of defensive settlements, and on 52 sites traces of later early medieval fortified settlement have also been discovered. These were investigated by surface, probing and excavation (in the case of 8 fortified settlements, the method of archaeological investigation used was not specified). The chronology of most of the sites has not been determined using all known dating methods, but mostly on the basis of pottery analysis. The article discusses the state of research from the 2nd half of the 19th century to the present day.

https://doi.org/10.14746/fpp.2024.29.04
PDF

Bibliografia

Abłamowicz, D. (1990). Kamieniec, woj. Katowice. Silesia Antiqua, 32, 234‒240.

Abłamowicz, D. (1991). Chronologia grodziska w Kamieńcu, gm. Zbrosławice, woj. Katowickie. Śląskie Prace Prahistoryczne, 2, 207‒218.

Abramek, B. (1972). Strobin, pow. Wieluń, Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 150‒151.

Balcer, B. (1961). Tymczasowe sprawozdanie z prac wykopaliskowych prowadzonych w 1959 r. na st. 4 w Biskupinie, pow. Żnin. Sprawozdania Archeologiczne, 13, 51‒56.

Balcer, B. (1963). Wyniki prac wykopaliskowych 1959 R. na stanowisku 4 w Biskupinie, pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne, 29(4), 331‒351.

Balcer, B., Dąbrowski, J. (1962). Komunikat o pracach wykopaliskowych, prowadzonych w 1959 r. na stanowisku 4 w Biskupinie, pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne, 28, 282‒284.

Białęcka, F., Jasiewicz, E. (1959). Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Sobiejuchach, pow. Żnin, za rok 1956. Sprawozdania Archeologiczne, 6, 89‒93.

Bojanowski, B. (1978). Myślibórz, woj. gorzowskie. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 184‒185.

Bojanowski, B. (1979). Myślibórz, woj. gorzowskie. Badania rok 1978. Informator Archeologiczny, 184‒185.

Bojanowski, B. (1980). Myślibórz, woj. gorzowskie. Badania rok 1979. Informator Archeologiczny, 170‒171.

Bukowski, Z. (1959‒1960a). Łużyckie osiedle obronne w Sobiejuchach, pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne, 26(3‒4), 194‒224.

Bukowski, Z. (1959‒1960b). Osiedle obronne kultury łużyckiej na Pomorzu Zachodnim w miejscowości Swobnica pow. Gryfino. Wiadomości Archeologiczne, 26(3‒4), 380‒383.

Bukowski, Z. (1960). Sprawozdanie z badań osiedla obronnego kultury łużyckiej w miejscowości Sobiejuchy, pow. Żnin, w 1957 r. Sprawozdania Archeologiczne, 10, 31‒40.

Bukowski, Z. (1961). Sprawozdanie z badań osiedla obronnego kultury łużyckiej w Sobiejuchach, pow. Żnin, za 1958 rok. Sprawozdania Archeologiczne, 12, 9‒17.

Bukowski, Z. (1962). Sprawozdanie z badań osiedli obronnych kultury łużyckiej w Sobiejuchach, pow. Żnin, za rok 1959. Sprawozdania Archeologiczne, 14, 107‒117.

Bukowski, Z. (1963). Sprawozdanie z badań osiedli obronnych kultury łużyckiej w Sobiejuchach, pow. Żnin, za 1960 rok. Sprawozdania Archeologiczne, 15, 103‒113.

Bukowski, Z., Gromnicki, J. (1971). Grzybiany, pow. Legnica, Stanowisko 1. Badania rok 1970. Informator Archeologiczny, 74‒75.

Cabalska, M. (1968a). Maszkowice, pow. Nowy Sącz. Badania rok 1967. Informator Archeologiczny, 111‒112.

Cabalska, M. (1968b). Z badań nad rozplanowaniem i konstrukcją domów mieszkalnych osady obronnej w Maszkowicach, pow. Nowy Sącz. Wiadomości Archeologiczne, 33(1), 189‒199.

Cabalska, M. (1969). Maszkowice, pow. Nowy Sącz. Badania rok 1968. Informator Archeologiczny, 116‒117.

Cabalska, M. (1972). Maszkowice, pow. Nowy Sącz. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 89‒90.

Chochorowski, J. (1971). Łubowice, pow. Racibórz. Badania rok 1970, Informator Archeologiczny, 83‒84.

Chochorowski, J. (1973). Łubowice, pow. Racibórz. Badania rok 1972. Informator Archeologiczny, 70.

Chochorowski, J. (1975). Łubowice, pow. Racibórz, Stanowisko 1. Badania rok 1974. Informator Archeologiczny, 90.

Chochorowski, J. (1976a). Łubowice, gm. Rudnik woj. katowickie Stanowiska 1 i 2. Badania rok 1975. Informator Archeologiczny, 64.

Chochorowski, J. (1976b). Łubowice, woj. Katowice. Silesia Antiqua, 18, 293‒295.

Chochorowski, J. (1977). Badania wykopaliskowe założeń obronnych grodziska w Łubowicach, woj. Katowice. Sprawozdania Archeologiczne, 29, 107‒121.

Chochorowski, J., Maj, U. (1974). Łubowice, pow. Racibórz Stanowisko 1. Badania rok 1973. Informator Archeologiczny, 96‒97.

Chudziak, W. (1992). Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem na ziemi chełmińskiej i dobrzyńskiej. W: Z. Kurnatowska, Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji Poznań 14‒16 grudnia 1987 roku (s. 85‒96). Poznań – Wrocław ‒ Warszawa: Wydawnictwa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Chudziak, W. (2005). Ostrowite, st. 1, gm. Trzemeszno, woj. bydgoskie, AZP 50-36/79. Badania rok 1996. Informator Archeologiczny, 228.

Chudziakowa, J. (1969). Gzin, pow. Chełmno. Badania rok 1968. Informator Archeologiczny, 102‒103.

Chudziakowa, J. (1970). Gzin, pow. Chełmno. Badania 1969 rok. Informator Archeologiczny, 116.

Chudziakowa, J. (1971). Gzin, pow. Chełmno. Badania rok 1970. Informator Archeologiczny, 75‒77.

Chudziakowa, J. (1972). Gzin, pow. Chełmno. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 81‒82.

Chudziakowa, J. (1973). Gzin, pow. Chełmno. Badania rok 1972. Informator Archeologiczny, 94‒95.

Chudziakowa, J. (1974a). Gzin. Badania rok 1973. Informator Archeologiczny, 91‒92.

Chudziakowa, J. (1974b). Kultura łużycka na terenie międzyrzecza Wisły, Drwęcy i Osy. Warszawa – Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Chudziakowa, J. (1976). Gzin, woj. toruńskie. Badania rok 1975. Informator Archeologiczny, 84‒85.

Chudziakowa, J. (1977). Gzin, woj. bydgoskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 83‒84.

Chudziakowa, J. (1978a). Badania archeologiczne na grodzisku kultury łużyckiej w Gzinie, woj. Bydgoszcz, w latach 1968‒1976. Sprawozdania Archeologiczne, 30, 113‒127.

Chudziakowa, J. (1978b). Gzin, woj. bydgoskie Stanowisko 1. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 85.

Chudziakowa, J. (1992). Grodzisko kultury łużyckiej w Gzinie (źródła archeologiczne). Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Chudziakowa, J., Romanowska, O. (1975). Gzin, pow. Chełmno. Badania rok 1974. Informator Archeologiczny, 82‒84.

Cnotliwy, E., Leciejewicz, L., Łosiński, W. (red.) (1983). Szczecin we wczesnym średniowieczu. Wzgórze Zamkowe. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk ‒ Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Dąbrowska, E. (1973). Wielkie grody dorzecza górnej Wisły. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Domański, G. (2000). Ślężański zespół osadniczy i kultowy we wczesnym średniowieczu. W: S. Moździoch (red.), Człowiek, sacrum, środowisko. Miejsca kultu we wczesnym średniowieczu. Spotkania Bytomskie IV (s. 99‒109). Wrocław: IAiE PAN Wrocław.

Domański, G. (2002). Ślęża w pradziejach i średniowieczu. Wrocław: IAiE PAN.

Dulinicz, M. (2001). Kształtowanie się Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej. Studium archeologiczne. Warszawa: IAiE PAN.

Durczewski, D. (1955). Badania archeologiczne w Słupcy w pow. konińskim w 1954 r. Przegląd Zachodni, 1/2, 376‒382.

Durczewski, D. (1969). Sprawozdanie z badań na grodzisku i osadzie otwartej w Smuszewie, pow. Wągrowiec, stan. 1. Fontes Archaeologici Posnanienses, 20, 272‒274.

Durczewski, D. (1974). Pudliszki, pow. Gostyń, Stanowisko 1. Badania rok 1973. Informator Archeologiczny, 206.

Durczewski, D. (1977a). Grodzisko z okresu halsztackiego w Smuszewie, woj. pilskie (uwagi wstępne). Fontes Archaeologici Posnanienses, 28, 1‒2.

Durczewski, D. (1977b). Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Pudliszkach, gm. Krobia, woj. leszczyńskie. Fontes Archaeologici Posnanienses, 28, 91‒93.

Fogel, J. (1993). Mit i rzeczywistość „grodu” ludności kultury łużyckiej w Bninie, w środkowej Wielkopolsce. Poznań: Sorus.

Fogel, J., Marcinkówna, A., Żak, J. (1968). Badania wykopaliskowe w Bninie, pow. Śrem. Wiadomości Archeologiczne, 33(1), 135‒138.

Gackowski, J. (2003). Uwagi o niektórych materiałach zabytkowych z osiedla obronnego kultury łużyckiej w Grodnie koło Chełmży (na podstawie wyników badań z lat 1997‒2001). W: M. Fudziński, H. Paner (red.), XIII Sesja Pomorzoznawcza. Acta Archaeologica Pomoranica, t. 1 (s. 105‒115). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku.

Gackowski, J. (2009a). Osada obronna z początku epoki żelaza w Grodnie koło Chełmży w świetle dotychczasowych odkryć. W: M. Fudziński, H. Paner, S. Czopek (red.), Nowe materiały kultury łużyckiej i pomorskiej z Pomorza (s. 25‒36). Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku.

Gackowski, J. (2009b). Osady obronne ludności kultury łużyckiej po wschodniej stronie dolnej Wisły w świetle wyników dotychczasowych badań. W: A. Janowski, K. Kowalski, S. Słowiński (red.), XVI Sesja Pomorzoznawcza 22‒24.11.2007 r. (Acta Archaeologica Pomoranica, t. 1) (s. 55‒68). Szczecin: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział w Szczecinie, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Muzeum w Stargardzie.

Gackowski, J., Szulta, W. (2009). Grodno, st. 6, gm. Chełmża, woj. toruńskie, AZP 37-44/15. Badania rok 1998. Informator Archeologiczny, 112‒113.

Gadomska-Czekalska, A. (1950). Podłoże geologiczne grodu prasłowiańskiego w Biskupinie. W: J. Kostrzewski (red.), III Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim za lata 1938‒1939 i 1946‒1948 (s. 28‒38). Poznań: Uniwersytet Poznański.

Gajewski, L., Górska, I., Paderewska, L., Pyrgała, J., Szymański, W. (1970). Badania sondażowe grodzisk Mazowsza i Podlasia w latach 1966‒1968. Sprawozdania Archeologiczne, 22, 151‒172.

Gałuszka, A., Młynarska, M. (1957). Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Miliczu. Wiadomości Archeologiczne, 24(1‒2), 71‒87.

Gądzikiewicz, M., Liana, T., Piętka, T. (1957). Sprawozdanie z badań osadnictwa łużyckiego w Biskupi-nie, pow. Żnin, w 1956 r. Wiadomości Archeologiczne, 24(3), 209‒231.

Gediga, B. (1961). Sprawozdanie z badań na osadzie obronnej kultury łużyckiej we Wrocławiu na Osobowicach w R. 1961. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 4, 9‒15.

Gediga, B. (1962). Sprawozdanie z badań osady obronnej kultury łużyckiej we Wrocławiu na Osobowi-cach w roku 1962. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 5, 11‒16.

Gediga, B. (1963a). Sprawozdanie z badań osiedla obronnego kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach w 1963 r. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 6, 18‒20.

Gediga, B. (1963b). Z badań osiedla obronnego kultury łużyckiej we Wrocławiu na Osobowicach w 1961 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 15, 114‒118.

Gediga, B. (1964a). Badania wykopaliskowe na terenie osiedla obronnego kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach w 1962 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 16, 59‒67.

Gediga, B. (1964b). Sprawozdanie z badań osiedla obronnego kultury łużyckiej we Wrocławiu na Osobowicach w roku 1964. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 7, 18‒20.

Gediga, B. (1965). Badania osiedla obronnego kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach w 1963 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 17, 114‒118.

Gediga, B. (1966a). Sprawozdanie z badań na osiedlu obronnym kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach w 1966 roku. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 9, 20‒22.

Gediga, B. (1966b). Wyniki prac wykopaliskowych na osiedlu obronnym kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach w 1964 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 18, 67‒73.

Gediga, B. (1969). Wyniki prac wykopaliskowych na osiedlu kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowi-cach, z 1966 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 20, 103‒110.

Gediga, B. (1970). Sprawozdanie z prac badawczych i pomiarowych przeprowadzonych na grodziskach kultury łużyckiej we Wrocławiu-Osobowicach. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 13, 17‒22.

Gediga, B. (1983). Wczesnobrązowe osiedla obronne na ziemiach polskich. Archeologia Polski, 28(2), 321‒350.

Gedl, M. (1957). Osiedle obronne kultury łużyckiej w miejscowości Łubowice, pow. Racibórz. Wiadomości Archeologiczne, 24(1‒2), 134‒135.

Gedl, M. (1968a). Biskupice, pow. Kraków. Badania rok 1967. Informator Archeologiczny, 98‒99.

Gedl, M. (1968b). Wyniki wstępnych badań wykopaliskowych w Biskupicach, pow. Kraków. Sprawozdania Archeologiczne, 19, 61‒67.

Gedl, M. (1969a). Jaworzno – m. Badania rok 1968. Informator Archeologiczny, 71‒72.

Gedl, M. (1969b). II Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodzisku w Jaworznie. Sprawozdania Archeologiczne, 21, 81‒84.

Głosik, J. (1967). Biskupin, pow. Żnin. Badania rok 1968. Informator Archeologiczny, 195‒197.

Górska, I., Paderewska, L., Pyrgała, J., Szymański, W., Gajewski, L., Okulicz, Ł. (1976). Grodziska Mazowsza i Podlasia (w granicach dawnego województwa warszawskiego), t. 1. Wrocław – Warszawa – Kraków ‒ Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Grążawski, K., Olczak, J. (1988). Lembarg, gm. Jabłonowo Pomorskie, woj. toruńskie, Stanowisko 6. Badania rok 1987. Informator Archeologiczny, 158‒159.

Grzywaczyk, T. (1955). Osiedle obronne kultury łużyckiej w miejsc. Słupca, pow. Konin. Wiadomości Archeologiczne, 22(1), 200‒203.

Haftka, M. (1969). Podzamcze, pow. Kwidzyń. Badania rok 1968. Informator Archeologiczny, 275‒276.

Haftka, M. (1970). Baldram, pow. Kwidzyń. Badania 1969 rok. Informator Archeologiczny, 225‒226.

Haftka, M. (1971). Baldram, pow. Kwidzyń. Badania rok 1970, Stanowiska I, II i IV. Informator Archeologiczny, 141‒142.

Haftka, M. (1972). Baldram, pow. Kwidzyń Stanowisko I. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 75‒76.

Hamling, A. (1964). Dotychczasowe wyniki badań na stanowisku ludności kultury łużyckiej w Lubinie pow. Wolin. Materiały Zachodniopomorskie, 10, 9‒36.

Hamling, A. (1981). Lubin ‒ Świnoujście, gm. Świnoujście, woj. szczecińskie, Stanowisko 8. Badania 1980 rok. Informator Archeologiczny, 89.

Hensel, W. (1950). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1. Poznań: Polska Akademia Nauk.

Hensel, W. (1959). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 3. Warszawa: PWN.

Hensel, W. (2003). Skąd się wzięła nazwa Biskupin i czemu „Stari Biskupici”. W: M. Dulinicz (red.), Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu (s. 51–53). Lublin ‒ Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Hensel, W., Hilczer-Kurnatowska, Z. (1972). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 4. Wrocław – Warszawa – Kraków ‒ Gdańsk: Polska Akademia Nauk.

Hensel, W., Hilczer-Kurnatowska, Z. (1980). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 5. Wrocław – Warszawa – Kraków ‒ Gdańsk: Polska Akademia Nauk.

Hensel, W., Hilczer-Kurnatowska, Z. (1987). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 6. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk ‒ Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Hensel, W., Hilczer-Kurnatowska, Z., Łosińska, A. (1995). Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 7. Poznań ‒ Toruń: IAiE PAN.

Hilczerówna, Z., Olczak, J. (1962). Sprawozdanie z prac wykopaliskowych, prowadzonych na stanowisku 4 w Biskupinie, pow. Żnin, w 1960 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 14, 102‒106.

Hoffmann, M. (1992). Cerkiewnik, gm. Dobre Miasto, woj. olsztyńskie, st. 5. Badania rok 1988. Informator Archeologiczny, 33‒34.

Hoffmann, M. (1993). Cerkiewnik, gm. Dobre Miasto, woj. olsztyńskie, St. V, AZP: 21-60/5. Badania 1989. Informator Archeologiczny, 23‒24.

Jadczyk, I. (1975). Wieruszów-Podzamcze Stanowisko 1. Badania na rok 1974. Informator Archeologiczny, 102‒103.

Jadczyk, I. (1977). Wieruszów-Podzamcze, gm. Wieruszów, woj. kaliskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 100.

Jadczykowa, I. (1978). Wieruszów-Podzamcze, woj. kaliskie. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 93.

Jagodziński, M. F. (1998). Archeologiczne ślady osadnictwa między Wisłą a Pasłęką we wczesnym średniowieczu. Komentarz do katalogu stanowisk. W: P. Urbańczyk (red.), ADALBERTUS Wyniki programu badań interdyscyplinarnych (s. 159‒197). Warszawa: IAiE PAN.

Janiak, R. (2003). Grody kultury łużyckiej w międzyrzeczu górnej Warty i Prosny. Acta Archaeologica Lodziensia, 49, 5‒147.

Janiak, R. (2004). Z badań nad późną epoką brązu i okresem halsztackim Polski środkowej. Kulturowe strategie wykorzystania walorów komunikacyjnych dorzecza Warty. W: K. Turkowska (red.), Środowisko naturalne dorzecza Warty i jego pradziejowa eksploatacja (Acta Geographica Lodziensia, 88) (s. 17‒24). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Janiak, R. (2005). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1996. Informator Archeologiczny, 101‒102.

Janiak, R. (2009a). Fortyfikacje „wielkich grodów” kultury łużyckiej na obszarze Polski Środkowej. Ze-szyty Wiejskie, 14, 74‒82.

Janiak, R. (2009b). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1998. Informator Archeologiczny, 118.

Janiak, R. (2009c). Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji tzw. wielkich grodów kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Warty i Prosny. W: L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak (red.), Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa (Środowisko – Człowiek – Cywilizacja, t. 2) (s. 123‒130). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Janocha, H. (1964). Archeologiczne badania sondażowo-weryfikacyjne na wczesnośredniowiecznych obiektach obronnych w Starym Drawsku, stanowisko 2, i Kluczewie, pow. Szczecinek w 1964 r. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 10, 183‒202.

Jarosz, R. (1997). Wstępne wyniki badań archeologicznych na grodzisku z epoki brązu i wczesnego średniowiecza w Myśliborzu, stan. 3, gm. Paszowice. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 39, 153‒168.

Jasnosz, S. (1980). Materiały i studia do dziejów osadnictwa pradziejowego. Objezierze. Fontes Archaeologici Posnanienses, 31, 1‒144.

Jasnosz, S. (1982‒1984). Materiały i studia do dziejów osadnictwa starożytnego i wczesnośredniowiecznego ziemi obornicko-rogozińskiej (cz. 3). Fontes Archaeologici Posnanienses, 33, 55‒166.

Jaszewska, A., Kałagate, S. (red.) (2013). Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008‒2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny. Zielona Góra ‒ Świdnica: Fundacja Archeologiczna, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Lubuski.

Jaworski, K. (2005). Grody w Sudetach (VIII–X w.). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii.

Jodłowski, A. (1972). Kopaliny, pow. Bochnia Stanowisko I. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 86‒87.

Kaczkowski, M. (1970). Moszczowice, pow. Głogów Stanowisko 1. Badania 1969 rok. Informator Archeologiczny, 128‒129.

Kaczkowski, M. (1971). Charakterystyka osadnictwa wczesnośredniowiecznego w rejonie Głogowa od połowy V do połowy XI wieku w świetle źródeł archeologicznych. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 2, 5‒38.

Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w Bolesławcu. Wiadomości Archeologiczne, 33(3‒4), 420‒421.

Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w miejscowości Szarzyna, pow. Milicz. Wiadomości Archeologiczne, 33(1), 240‒241.

Jadczyk, I. (1975). Wieruszów-Podzamcze Stanowisko 1. Badania na rok 1974. Informator Archeologiczny, 102‒103.

Jadczyk, I. (1977). Wieruszów-Podzamcze, gm. Wieruszów, woj. kaliskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 100.

Jadczykowa, I. (1978). Wieruszów-Podzamcze, woj. kaliskie. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 93.

Jagodziński, M. F. (1998). Archeologiczne ślady osadnictwa między Wisłą a Pasłęką we wczesnym średniowieczu. Komentarz do katalogu stanowisk. W: P. Urbańczyk (red.), ADALBERTUS Wyniki programu badań interdyscyplinarnych (s. 159‒197). Warszawa: IAiE PAN.

Janiak, R. (2003). Grody kultury łużyckiej w międzyrzeczu górnej Warty i Prosny. Acta Archaeologica Lodziensia, 49, 5‒147.

Janiak, R. (2004). Z badań nad późną epoką brązu i okresem halsztackim Polski środkowej. Kulturowe strategie wykorzystania walorów komunikacyjnych dorzecza Warty. W: K. Turkowska (red.), Środowisko naturalne dorzecza Warty i jego pradziejowa eksploatacja (Acta Geographica Lodziensia, 88) (s. 17‒24). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Janiak, R. (2005). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1996. Informator Archeologiczny, 101‒102.

Janiak, R. (2009a). Fortyfikacje „wielkich grodów” kultury łużyckiej na obszarze Polski Środkowej. Zeszyty Wiejskie, 14, 74‒82.

Janiak, R. (2009b). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1998. Informator Archeologiczny, 118.

Janiak, R. (2009c). Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji tzw. wielkich grodów kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Warty i Prosny. W: L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak (red.), Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa (Środowisko – Człowiek – Cywilizacja, t. 2) (s. 123‒130). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Janocha, H. (1964). Archeologiczne badania sondażowo-weryfikacyjne na wczesnośredniowiecznych obiektach obronnych w Starym Drawsku, stanowisko 2, i Kluczewie, pow. Szczecinek w 1964 r. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 10, 183‒202.

Jarosz, R. (1997). Wstępne wyniki badań archeologicznych na grodzisku z epoki brązu i wczesnego średniowiecza w Myśliborzu, stan. 3, gm. Paszowice. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 39, 153‒168.

Jasnosz, S. (1980). Materiały i studia do dziejów osadnictwa pradziejowego. Objezierze. Fontes Archa-eologici Posnanienses, 31, 1‒144.

Jasnosz, S. (1982‒1984). Materiały i studia do dziejów osadnictwa starożytnego i wczesnośredniowiecznego ziemi obornicko-rogozińskiej (cz. 3). Fontes Archaeologici Posnanienses, 33, 55‒166.

Jaszewska, A., Kałagate, S. (red.) (2013). Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008‒2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny. Zielona Góra ‒ Świdnica: Fundacja Archeologiczna, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Lubuski.

Jaworski, K. (2005). Grody w Sudetach (VIII–X w.). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii.

Jodłowski, A. (1972). Kopaliny, pow. Bochnia Stanowisko I. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 86‒87.

Kaczkowski, M. (1970). Moszczowice, pow. Głogów Stanowisko 1. Badania 1969 rok. Informator Archeologiczny, 128‒129.

Kaczkowski, M. (1971). Charakterystyka osadnictwa wczesnośredniowiecznego w rejonie Głogowa od połowy V do połowy XI wieku w świetle źródeł archeologicznych. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 2, 5‒38.

Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w Bolesławcu. Wiadomości Archeologiczne, 33(3‒4), 420‒421.

Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w miejscowości Szarzyna, pow. Milicz. Wiadomości Archeologiczne, 33(1), 240‒241.

Jadczyk, I. (1975). Wieruszów-Podzamcze Stanowisko 1. Badania na rok 1974. Informator Archeologiczny, 102‒103.Jadczyk, I. (1977). Wieruszów-Podzamcze, gm. Wieruszów, woj. kaliskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 100.

Jadczykowa, I. (1978). Wieruszów-Podzamcze, woj. kaliskie. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 93.

Jagodziński, M. F. (1998). Archeologiczne ślady osadnictwa między Wisłą a Pasłęką we wczesnym średniowieczu. Komentarz do katalogu stanowisk. W: P. Urbańczyk (red.), ADALBERTUS Wyniki programu badań interdyscyplinarnych (s. 159‒197). Warszawa: IAiE PAN.

Janiak, R. (2003). Grody kultury łużyckiej w międzyrzeczu górnej Warty i Prosny. Acta Archaeologica Lodziensia, 49, 5‒147.

Janiak, R. (2004). Z badań nad późną epoką brązu i okresem halsztackim Polski środkowej. Kulturowe strategie wykorzystania walorów komunikacyjnych dorzecza Warty. W: K. Turkowska (red.), Środowisko naturalne dorzecza Warty i jego pradziejowa eksploatacja (Acta Geographica Lodziensia, 88) (s. 17‒24). Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Janiak, R. (2005). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1996. Informator Archeologiczny, 101‒102.

Janiak, R. (2009a). Fortyfikacje „wielkich grodów” kultury łużyckiej na obszarze Polski Środkowej. Zeszyty Wiejskie, 14, 74‒82.

Janiak, R. (2009b). Kurów, st. 1, gm. Wieluń, woj. sieradzkie, AZP 77-42/1. Badania rok 1998. Informator Archeologiczny, 118.

Janiak, R. (2009c). Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji tzw. wielkich grodów kultury łużyckiej w dorzeczu górnej Warty i Prosny. W: L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak (red.), Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa (Środowisko – Człowiek – Cywilizacja, t. 2) (s. 123‒130). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Janocha, H. (1964). Archeologiczne badania sondażowo-weryfikacyjne na wczesnośredniowiecznych obiektach obronnych w Starym Drawsku, stanowisko 2, i Kluczewie, pow. Szczecinek w 1964 r. Materiały Zachodnio-Pomorskie, 10, 183‒202.

Jarosz, R. (1997). Wstępne wyniki badań archeologicznych na grodzisku z epoki brązu i wczesnego średniowiecza w Myśliborzu, stan. 3, gm. Paszowice. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 39, 153‒168.

Jasnosz, S. (1980). Materiały i studia do dziejów osadnictwa pradziejowego. Objezierze. Fontes Archa-eologici Posnanienses, 31, 1‒144.

Jasnosz, S. (1982‒1984). Materiały i studia do dziejów osadnictwa starożytnego i wczesnośredniowiecznego ziemi obornicko-rogozińskiej (cz. 3). Fontes Archaeologici Posnanienses, 33, 55‒166.

Jaszewska, A., Kałagate, S. (red.) (2013). Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008‒2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny. Zielona Góra ‒ Świdnica: Fundacja Archeologiczna, Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich. Oddział Lubuski.

Jaworski, K. (2005). Grody w Sudetach (VIII–X w.). Wrocław: Uniwersytet Wrocławski Instytut Archeologii.

Jodłowski, A. (1972). Kopaliny, pow. Bochnia Stanowisko I. Badania rok 1971. Informator Archeologicz-ny, 86‒87.

Kaczkowski, M. (1970). Moszczowice, pow. Głogów Stanowisko 1. Badania 1969 rok. Informator Ar-cheologiczny, 128‒129.

Kaczkowski, M. (1971). Charakterystyka osadnictwa wczesnośredniowiecznego w rejonie Głogowa od połowy V do połowy XI wieku w świetle źródeł archeologicznych. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 2, 5‒38.

Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w Bolesławcu. Wiadomości Archeologiczne, 33(3‒4), 420‒421.Kaletyn, T. (1968). Grodzisko wczesnośredniowieczne w miejscowości Szarzyna, pow. Milicz. Wiadomości Archeologiczne, 33(1), 240‒241.

Kaletynowie, M. i T., Lodowski, J. (1968). Grodziska wczesnośredniowieczne województwa wrocławskiego. Wrocław – Warszawa ‒ Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Kamińska, J. (1953). Grody wczesnośredniowieczne ziem Polski środkowej na tle osadnictwa. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.

Kaszewski, Z. (1973). Wieruszów-Podzamcze, pow. Wieruszów, Stanowisko 1. Badania rok 1974. Badania rok 1972. Informator Archeologiczny, 111‒112.

Kaszewski, Z. (1975). Strobin, pow. Wieluń Stanowisko 2. Informator Archeologiczny, 99.

Kaszewski, Z. (1976). Strobin, gm. Konopnica woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1975. Informator Archeologiczny, 99‒100.

Kaszewski, Z. (1977). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 97‒98.

Kaszewski, Z. (1978). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1977. Informator Archeologiczny, 92.

Kaszewski, Z. (1979). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie Stanowisko 2. Badania rok 1978. Informator Archeologiczny, 99.

Kaszewski, Z. (1980). Strobin, gm. Konopnica woj. siedleckie Stanowisko 2. Badania rok 1979. Informator Archeologiczny, 99.

Kaszewski, Z. (1981). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1980. Informator Archeologiczny, 96.

Kaszewski, Z. (1982). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1981. Informator Archeologiczny, 111.

Kaszewski, Z. (1983). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1982. Informator Archeologiczny, 121‒122.

Kaszewski, Z. (1985). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1984. Informator Archeologiczny, s. 75.

Kaszewski, Z. (1987). Strobin, gm. Konopnica, woj. sieradzkie, Stanowisko 2. Badania rok 1986. Informator Archeologiczny, 70‒71.

Kempisty, A. (1962). Grodzisko kultury łużyckiej w Chorzelach, pow. Przasnysz. Wiadomości Archeologiczne, 28(1), 79‒81.

Kirschke, B., Prinke, A. (1995). Grodziska w województwie poznańskim. Katalog stanowisk archeologicznych. Poznań: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu.

Kłosińska, E., Mierzwiński, A. (1989). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych, przeprowadzonych w 1986 r. na osadzie obronnej kultury łużyckiej w Kunicach (stan. 1), woj. legnickie. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 29, 57‒60.

Kołodziejski, A. (1968). Wicina, pow. Lubsko. Badania rok 1967. Informator Archeologiczny, 122.

Kołodziejski, A. (1969). Sprawozdanie z działalności z zakresu ochrony zabytków archeologicznych w województwie zielonogórskim w latach 1960‒1966, Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 1, 171‒190.

Kołodziejski, A. (1970). Wicina, pow. Lubsko Stanowiska 1, 2, i 17. Badania rok 1969. Informator Archeologiczny, 139‒141.

Kołodziejski, A. (1971). Wicina, pow. Lubsko Stanowisko 1. Badania 1970 rok. Informator Archeologiczny, 89‒90.

Kołodziejski, A. (1972). Sprawozdanie powiatowego konserwatora zabytków w Głogowie. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 3, 475.

Kołodziejski, A. (1973). Wicina, pow. Lubsko. Badania rok 1972. Informator Archeologiczny, 110‒111.

Kołodziejski, A. (1974). Wicina, pow. Lubsko. Badania rok 1973. Informator Archeologiczny, 110.

Kołodziejski, A. (1975). Wicina, pow. Lubsko, Silesia Antiqua, 17, 342‒343. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00663402

Kołodziejski, A. (1979). Wicina, gm. Jasień, woj. zielonogórskie Stanowisko 1. Badania rok 1978. Informator Archeologiczny, 101‒102.

Kołodziejski, A. (1985). Wicina, woj. zielonogórskie, Stanowisko 1. Badania rok 1984. Informator Archeologiczny, 76‒77.

Kołodziejski, A. (1993). Wicina, woj. zielonogórskie, grodzisko St.1, AZP: 65-10/1. Badania 1989. Informator Archeologiczny, 39‒40.

Kołodziejski, A. (1994). Wicina, gm. Jasień, woj. zielonogórskie, St.1, AZP 65-10/1. Badania 1990. Informator Archeologiczny, 43.

Kołodziejski, A. (1997a). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie, AZP 65-10/1. Badania rok 1991. Informator Archeologiczny, 62.

Kołodziejski, A. (1997b). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie AZP 65-10/1. Badania rok 1992. Informator Archeologiczny, 44‒45.

Kołodziejski, A. (1998a). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie, AZP 65-10/1. Badania rok 1993. Informator Archeologiczny, 48‒49.

Kołodziejski, A. (1998b). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie AZP 65-10/1. Badania rok 1994. Informator Archeologiczny, 50.

Kołodziejski, A. (2005). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie, AZP 65-10/1. Badania rok 1996. Informator Archeologiczny, 145‒146.

Kołodziejski, A. (2009). Wicina, st. 1, gm. Jasień, woj. zielonogórskie, AZP 65-10/1. Badania rok 1998. Informator Archeologiczny, 129‒130.

Kołodziejski, A., Marcinkian, A. (1969). Materiały z badań powierzchniowych prowadzonych wzdłuż rzeki Bobru w 1966 r. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne, 1, 137‒145.

Kołodziejski, A., Marcinkian, A. (1972). Wicina, pow. Lubsko. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 102‒103.

Kosińska, E. (1987). Nowa Cerekwia, gm. Kietrz, woj. opolskie. Badania rok 1986. Informator Archeologiczny, 51‒52.

Kosińska, E. (1988). Nowa Cerekwia, woj. Opolskie. Silesia Antiqua, 30, 209‒212. DOI: https://doi.org/10.1515/mt-1988-300627

Kostrzewski, J. (1935‒1936). Osada bagienna w Biskupinie w pow. żnińskim. Przegląd Archeologiczny, 5(15‒16, 2‒3), 121‒140.

Kowalenko, W. (1938). Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku). Poznań: Polskie Towarzystwo Prehistoryczne.

Kozieł, S. (1958/1959). Grodzisko kultury łużyckiej w miejscowości Zabrzeż pow. Nowy Sącz (Polska). Acta Archaeologica Carpathica, 1(1), 109‒112.

Krzyżańska, H. (1975). Sprawozdanie z badań na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Topoli Wielkiej, gmina Przygodzice, woj. Kalisz. Fontes Archaeologici Posnanienses, 26, 211‒213.

Kucharski, L. (1997). Boguszewo, st. 1, gm. Gruta, woj. toruńskie, AZP 31-47/1. Badania rok 1991. In-formator Archeologiczny, 54‒55.

Kunawicz, E. (1979). Nowa Cerekwia, gm. Kietrz, woj. Opole. Silesia Antiqua, 21, 322‒326.

Kurnatowska, Z., Łosińska, A. (1981). Weryfikacja grodzisk wielkopolskich na półmetku. Fontes Archaeologici Posnanienses, 32, 25‒62.

Kurnatowska, Z., Łosińska, A. (1985). Sprawozdanie z weryfikacji grodzisk wielkopolskich w latach 1983‒1984. Fontes Archaeologici Posnanienses, 34, 78.

Lachowicz, F., Olczak, J., Siuchniński, K. (1977). Osadnictwo wczesnośredniowieczne na Pobrzeżu i Pojezierzu Wschodniopomorskim. Wybrane obszary próbne. Katalog. Poznań: UAM.

Lasak, I. (1995). Wyniki badań osady obronnej w Pudliszkach, woj. leszczyńskie (stan. 5). Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 36, 125‒141.

Leńczyk, G. (1957). Sprawozdanie z badań w r. 1955 na terenie grodziska w Poznachowicach Górnych, pow. Myślenice. Sprawozdania Archeologiczne, 4, 132‒141.

Lewczuk, J. (1993). Grodziska województwa zielonogórskiego – nowo odkryte i zweryfikowane pozytywnie w czasie akcji AZP, w latach 1980‒1991. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 34, 475‒479. DOI: https://doi.org/10.1016/S1140-4639(05)80142-X

Lewczuk, J. (1994). Datowanie metodą C14 a wyniki badań archeologicznych – na przykładzie dwóch grodzisk (łużyckiego i wczesnośredniowiecznego) z terenów województwa zielonogórskiego. Światowit, 39, 135‒142.

Liana, T., Piętka, T. (1958). Sprawozdanie z badań w 1957 r. osadnictwa łużyckiego w Biskupinie, pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne, 25(3), 202‒211.

Lodowski, J. (1969). Polanowice, pow. Lubsko. Silesia Antiqua, 9, 321‒322.

Lodowski, J. (1992). Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem Śląska (VI‒X w.). W: Z. Kur-natowska (red.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji Poznań 14‒16 grudnia 1987 roku (s. 173‒185). Poznań – Wrocław ‒ Warszawa: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Łosiński, W. (1992). Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem na Pomorzu Zachodnim. W: Z. Kurnatowska, Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji Poznań 14‒16 grudnia 1987 roku (s. 23‒49), Poznań – Wrocław ‒ Warszawa: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Łosiński, W., Olczak, J., Siuchniński, K. (1971). Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem grodowym na terenie województwa koszalińskiego, t. 4. Poznań: UAM.

Macewicz, K. (1977). Głogówek-Wójtowice, gm. Głogówek, woj. opolskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 55.

Malinowski, T. (1954). Grodziska kultury łużyckiej w Wielkopolsce. Fontes Archaeologi Posnanienses, 5, 1‒48.

Malinowski, T. (1957). Sprawozdanie z badań archeologicznych w Słupcy, pow. Konin, w 1955 r. Sprawozdania Archeologiczne, 4, 66‒78.

Malinowski, T. (1957‒1958). Osadnictwo kultury łużyckiej wczesnej epoki żelaznej w Słupcy. Fontes Archaeologici Posnanienses, 8‒9, 1‒97.

Malinowski, T. (1961). Badania archeologiczne grodziska kultury łużyckiej w Smuszewie, pow. Wągrowiec, w 1959 r. Sprawozdania Archeologiczne, 13, 57‒71.

Malinowski, T. (1971). Badania wykopaliskowe na grodzisku ludności kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w 1970 r. Fontes Archaeologici Posnanienses, 22, 211‒213.

Malinowski, T. (1972a). Badania wykopaliskowe na grodzisku ludności kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w 1971 r. Fontes Archaeologici Posnanienses, 23, 213‒215.

Malinowski, T. (1972b). Komorowo, pow. Szamotuły Stanowisko 1. Badania rok 1971. Informator A-cheologiczny, 85‒86.

Malinowski, T. (1973). Badania grodziska kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w latach 1970 i 1971. Sprawozdania Archeologiczne, 25, 83‒100.

Marszałek, J. (1993). Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach. Warszawa: Wydawnictwo Stanisław Kryciński.

Mierzwiński, A. (1986). Kunice, woj. legnickie, Stanowisko 1. Badania rok 1985. Informator Archeolo-giczny, 66‒67.

Mierzwiński, A. (1987). Kunice, woj. legnickie, Stanowisko 1. Badania rok 1986. Informator Archeologiczny, 65.

Mierzwiński, A., Kłosińska, E. (1989). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 1985 r. na osadzie obronnej ludności kultury łużyckiej w Kunicach, woj. Legnica. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 28, 31‒33.

Niesiołowska-Wędzka, A. (1974). Początki i rozwój grodów kultury łużyckiej. Wrocław – Warszawa – Kraków ‒ Gdańsk: Zakład im. Ossolińskich.

Niesiołowska-Wędzka, A. (1989). Procesy urbanizacyjne w kulturze łużyckiej w świetle oddziaływań kultur południowych. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk ‒ Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Olczak, J. (1984). Grodzisko kultury łużyckiej w Gałęzinowie, województwo słupskie. Koszalińskie Zeszyty Muzealne, 14, 3‒14.

Olczak, J., Siuchniński, K. (1969). Źródła archeologiczne do studiów nad wczesnośredniowiecznym osadnictwem grodowym na terenie województwa koszalińskiego, t. 3. Poznań: UAM.

Olczak, J., Siuchniński, K. (1972). Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych grodzisk przeprowadzonych na terenie powiatu słupskiego. Koszalińskie Zeszyty Muzealne, 2, 308‒324.

Ostoja-Zagórski, J. (1993). Sobiejuchy, gm. Żnin, woj. bydgoskie, St.1, AZP: 42-35/18. Badania 1989. Informator Archeologiczny, 39.

Lodowski, J. (1969). Polanowice, pow. Lubsko. Silesia Antiqua, 9, 321‒322.Lodowski, J. (1992). Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem Śląska (VI‒X w.). W: Z. Kur-natowska (red.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji Poznań 14‒16 grudnia 1987 roku (s. 173‒185). Poznań – Wrocław ‒ Warszawa: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Łosiński, W. (1992). Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem na Pomorzu Zachodnim. W: Z. Kurnatowska, Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji Poznań 14‒16 grudnia 1987 roku (s. 23‒49), Poznań – Wrocław ‒ Warszawa: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.

Łosiński, W., Olczak, J., Siuchniński, K. (1971). Źródła archeologiczne do studiów nad osadnictwem grodowym na terenie województwa koszalińskiego, t. 4. Poznań: UAM.

Macewicz, K. (1977). Głogówek-Wójtowice, gm. Głogówek, woj. opolskie. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 55.

Malinowski, T. (1954). Grodziska kultury łużyckiej w Wielkopolsce. Fontes Archaeologi Posnanienses, 5, 1‒48.

Malinowski, T. (1957). Sprawozdanie z badań archeologicznych w Słupcy, pow. Konin, w 1955 r. Spra-wozdania Archeologiczne, 4, 66‒78.

Malinowski, T. (1957‒1958). Osadnictwo kultury łużyckiej wczesnej epoki żelaznej w Słupcy. Fontes Archaeologici Posnanienses, 8‒9, 1‒97.

Malinowski, T. (1961). Badania archeologiczne grodziska kultury łużyckiej w Smuszewie, pow. Wągrowiec, w 1959 r. Sprawozdania Archeologiczne, 13, 57‒71.

Malinowski, T. (1971). Badania wykopaliskowe na grodzisku ludności kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w 1970 r. Fontes Archaeologici Posnanienses, 22, 211‒213.

Malinowski, T. (1972a). Badania wykopaliskowe na grodzisku ludności kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w 1971 r. Fontes Archaeologici Posnanienses, 23, 213‒215.

Malinowski, T. (1972b). Komorowo, pow. Szamotuły Stanowisko 1. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 85‒86.

Malinowski, T. (1973). Badania grodziska kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w latach 1970 i 1971. Sprawozdania Archeologiczne, 25, 83‒100.

Marszałek, J. (1993). Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach. Warszawa: Wydawnictwo Stanisław Kryciński.

Mierzwiński, A. (1986). Kunice, woj. legnickie, Stanowisko 1. Badania rok 1985. Informator Archeologiczny, 66‒67.

Mierzwiński, A. (1987). Kunice, woj. legnickie, Stanowisko 1. Badania rok 1986. Informator Archeologiczny, 65.

Mierzwiński, A., Kłosińska, E. (1989). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 1985 r. na osadzie obronnej ludności kultury łużyckiej w Kunicach, woj. Legnica. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne, 28, 31‒33.

Niesiołowska-Wędzka, A. (1974). Początki i rozwój grodów kultury łużyckiej. Wrocław – Warszawa – Kraków ‒ Gdańsk: Zakład im. Ossolińskich.

Niesiołowska-Wędzka, A. (1989). Procesy urbanizacyjne w kulturze łużyckiej w świetle oddziaływań kul-tur południowych. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk ‒ Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Olczak, J. (1984). Grodzisko kultury łużyckiej w Gałęzinowie, województwo słupskie. Koszalińskie Zeszyty Muzealne, 14, 3‒14.

Olczak, J., Siuchniński, K. (1969). Źródła archeologiczne do studiów nad wczesnośredniowiecznym osadnictwem grodowym na terenie województwa koszalińskiego, t. 3. Poznań: UAM.

Olczak, J., Siuchniński, K. (1972). Sprawozdanie z badań weryfikacyjnych grodzisk przeprowadzonych na terenie powiatu słupskiego. Koszalińskie Zeszyty Muzealne, 2, 308‒324.

Ostoja-Zagórski, J. (1993). Sobiejuchy, gm. Żnin, woj. bydgoskie, St.1, AZP: 42-35/18. Badania 1989. Informator Archeologiczny, 39.

Stafiński, A. (1960). Najdawniejsze słowiańskie osiedla obronne w okolicach Szczecinka. Materiały zachodnio-pomorskie, 6, 209‒240.

Szafrański, W. (1957a). Badania na grodzisku w Swobnicy, pow. Gryfino. Materiały Zachodniopomorskie, 3, 25‒74.

Szafrański, W. (1957b). „Grodzisko” kultury łużyckiej w miejscowości Ostrowite Trzemeszeńskie, pow. Mogilno. Wiadomości Archeologiczne, 24(3), 252‒255.

Szafrański, W. (1959). Badania na grodzisku w Myśliborzu na Pomorzu Zachodnim. Materiały Zachodniopomorskie, 5, 43‒68.

Szafrański, W. (1960). Sprawozdanie z badań na grodzisku w Swobnicy, pow. Gryfino, na Pomorzu Zachodnim w 1957 r. Sprawozdania Archeologiczne, 10, 41‒47.

Szafrański, W. (1961). Wyniki badań na grodzisku w Myśliborzu na Pomorzu Zachodnim. Sprawozdania Archeologiczne, 19‒22.

Szczurek, G., Różański A. (red.) (2013). Grodzisko z wczesnej epoki żelaza i wczesnego średniowiecza w Grodzisku, gm. Pleszew, woj. wielkopolskie. Poznań: Fundacja Ochrony Zabytków.

Śmigielski, W. (1974). Świętne, pow. Konin, Stanowisko 1. Badania rok 1973. Informator Archeologicz-ny, 107‒108.

Śmigielski, W. (1977). Kolonia Tarnowa, gm. Pyzdry, woj. konińskie, Stanowisko 1. Badania rok 1976. Informator Archeologiczny, 88‒89.

Śmigielski, W. (1993). Grodziska ludności kultury łużyckiej w Wielkopolsce. W: Miscellanea archaeologica Thaddaeo Malinowski dedicata quae Franciskus Rożnowski redigendum curavit (s. 347‒357). Słupsk ‒ Poznań: Sorus.

Ważny, T. (2001). Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce. Gdańsk: Muzeum Archeologiczne w Gdańsku.

Ważny, T., Piotrowski, W., Zajączkowski W. (1994). Biskupin i dendrochronologia. Żnińskie Zeszyty Hi-storyczne. Kwartalnik poświęcony Pałukom, 12, 4‒14.

Wiklak, H. (1966/1967). Próba chronologii „Wału św. Rocha” w Podzamczu, pow. Wieruszów. Wiadomości Archeologiczne, 32(1‒2), 127‒136.

Wilke, G. (1968a). Charzykowe, st. 1, pow. Chojnice. Badania rok 1967. Informator Archeologiczny, 201‒203.

Wilke, G. (1968b). Charzykowe, st. 2, pow. Chojnice. Badania rok 1967. Informator Archeologiczny, 203‒204.

Wojciechowska, H. (1969). Pławniowice, pow. Gliwice Stanowisko 6. Badania 1968 rok. Informator Archeologiczny, 122‒123.

Wolska-Andersz, K. (1962). Nowe grodziska odkryte w powiecie grudziądzkim. Wiadomości Archeologiczne, 28(3), 285.

Woźniak, Z. (1968). Przegląd ważniejszych wyników badań wykopaliskowych w Polsce w roku 1966. Sprawozdania Archeologiczne, 19, 436‒444.

Zielonka, B. (1955). Materiały z osiedla obronnego kultury łużyckiej w miejscowości Kamieniec, pow. Toruń. Wiadomości Archeologiczne, 22(2), 158‒174.

Żaki, A. (1957). Zespół osadniczy Poznachowice Górne, pow. Myślenice, w świetle badań wstępnych. Sprawozdania Archeologiczne, 4, 107‒131.

Żaki, A. (1959). Karpacka Ekspedycja Archeologiczna w latach 1951‒1955. Sprawozdania Archeologiczne, 5, 193‒212.

Żaki, A. (1964). Nowoodkryte grodzisko w Kurowie, pow. Nowy Sącz. Acta Archaeologica Carpathica, 6, 41‒46.

Żaki, A. (1966). Badania archeologiczne w dorzeczu Dunajca w 1964 roku. Sprawozdania Archeologiczne, 18, 280‒285.

Żaki, A. (1972a). Mników, pow. Kraków. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 198‒199.

Żaki, A. (1972b). Podzamcze, pow. Zawiercie. Badania rok 1971. Informator Archeologiczny, 211.

Żurawski, T. (1950). Budowle kultury łużyckiej w Biskupinie. W: J. Kostrzewski (red.), III Sprawozda-nie z prac wykopaliskowych w grodzie kultury łużyckiej w Biskupinie w powiecie żnińskim za lata 1938‒1939 i 1946‒1948 (s. 286– 370). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Prehistoryczne.