Jak cytować
Abstrakt
The main issue of this paper is to identify men-warriors within the Cracow-Sandomierz Group of Corded Ware culture burials and attempt to reconstruct combat techniques undertaken by them. To achieve this goal, a comprehensive analysis of selected burials has been conducted. These selected burials had to meet strict criteria such as: particular body arrangement, sex, age, and presence of certain grave goods, particularly weapons. The examination of differences within grave goods and relations between their categories, as well as sex, age, and body arrangement of the deceased clearly shows that the Cracow-Sandomierz group of Corded Ware culture encompassed a specific pattern of identity strongly related to manhood, possession of arms and, most likely, armed combat.
Bibliografia
Buliński T., Kairski J. (red.) 2006 Sny, trofea, geny i zmarli. „Wojna” w społecznościach przedpaństwowych na przykładzie Amazonii – przegląd koncepcji antropologicznych, Poznań.
Czebreszuk J. 2001 Schyłek neolitu i początki epoki brązu w strefie południowo-zachodniobałtyckiej (III–II tys. przed Chr.). Alternatywny model kultury, Poznań.
Jenkins R. 1996 Social Identity, Routledge, London–New York.
Keeley L.H. 1996 War Before Civilisation, New York–Oxford.
Kempisty A., Włodarczak P. 2000 Cemetery of the Corded Ware Culture in Żerniki Górne, Warszawa.
Kośko A., Kločko V. 1991 Bożejewice, gm. Strzelno, woj. Bydgoszcz, stanowisko 8. Kurhan z późnego okresu epoki neolitu, Folia Praehistorica Posaniensia 4, s. 119–143.
Kruk J. 2008 Wzory przeszłości. Studia nad neolitem środkowym i późnym, Kraków.
Kruk J., Milisauskas S. 1999 Rozkwit i upadek społeczeństw rolniczych neolitu, Kraków.
Malmer M.P. 1989 Etnoarkeologiska synspunkter på stridsyxakulturen. Stridsyxakultur i Sydskandinavien [w:] Rapport från det andra nordiska symposiet om Stridsyxatid i sydskandinavien, red. L. Larsson, Lund, s. 7–12.
Mercer R.J. 1999 The origins of warfare in the British Isles [w:] Ancient Warfare. Archaeological Perspectives, red. J. Carman, A. Harding, United Kingdom, s. 143–157.
Milisauskas S., Kruk J. 2002 Neolithic: Crisis, Collapse, New Ideologies and Economies [w:] European Prehistory. A Survey, red. S. Milisauskas, New York–Boston–Dordrecht–London–Moscow, s. 247–269.
Nash G. 2005 Assessing rank and warfare-strategy in prehistoric hunter-gatherer society: a study of representational warrior figures in rock-art from the Spanish Levant, southeastern Spain [w:] Warfare, Violence and Slavery in Prehistory, red. M.P. Pearson, I.J.N. Thorpe, BAR International Series 1374, s. 75–86.
Petrequin P., Jeunesse Ch. (red.) 1995 La hache de pierre. Carrières vosgiennes et échanges de lames polies pendant le Néolithique (5400–2100 av. J.C.), Paris.
Salewicz K. 1937 Tymczasowe wyniki badań prehistorycznych w Mierzanowicach (pow. opatowski, woj. kieleckie), Z Otchłani Wieków 12, s. 39–59.
Sarauw T. 2007 Male symbols or warrior identities? The “archery burials” of the Danish Bell Beaker Culture, Journal of Anthropological Archaeology 26, s. 65–87.
Sherrat A. 1981 Plough and pastoralism: aspects of the secondary products revolution [w:] European Social Evolution. Archaeological Perspectives, red. I. Hodder, G. Isaak, N. Hammond, Sussex, s. 123–134.
Skrzyniecki R. 2012 Tożsamość wojownika w grupie krakowsko-sandomierskiej kultury ceramiki sznurowej, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].
Turney-High H. 1949 Primitive War. Its Practice and Concepts, Columbia, s. 21–137.
Turney-High H. 1981 The Military: The Theory of Land Warfare as Behavioral Science, West Hanover, s. 26, 36–40.
Underhill A. 1989 Warfare During the Chinese Neolithic Period: A Review of the Exidence [w:] Cultures in Conflict, red. D. Tkaczuk, B. Vivian, Calgary, s. 219–237.
Uzarowiczowa A. 1970 Groby kultury ceramiki sznurowej z cmentarzyska wielokulturowego w Mierzanowicach, pow. Opatów, Wiadomości Archeologiczne 35/2, s. 201–234.
Vandkilde H. 2006 Warriors and Warrior Institutions in Copper Age Europe [w:] Warfare and Society. Archaeological and Social Anthropological Perspectives, red. T. Otto, H. Thrane, H. Vandkilde, Aarhus, s. 393–422.
Wahl J., König H.G. 1987 Anthropologisch traumatologisch Unterschrung der menschlichen Skelettreste aus dem bandkeramischen Massengrab bei Talheim, Kreis Heilbronn, Funderberichte aus Baden-Würtemberg 12, s. 65–193.
Włodarczak P. 2004 Cmentarzysko kultury ceramiki sznurowej w Zielonej, woj. małopolskie, Sprawozdania Archeologiczne 56, s. 307–360.
Włodarczak P. 2006 Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej, Kraków.