Abstrakt
A name of Adolf Skarbek-Malczewski brings back a discovery of the famous Roman aquamanile in his estate at Kruchowo near Trzemeszno in 1852. The article provides a detailed account on numerous field works by A. Malczewski, their repercussions in a subject literature along with significant museological enterprises of the period (the Warszawa exhibition in 1856/1857, the Kraków exhibition in 1858/1859). This part is followed by an attempt to reconstruct a private archaeological collection of A. Skarbek-Malczewski.Bibliografia
Abramowicz A. 1967 Wiek archeologii, Warszawa.
Abramowicz A. 1991 Historia archeologii polskiej. XIX i XX wiek, Warszawa-Łódź.
Beyer K. B.d. Album fotograficzne wystawy starożytności i zabytków sztuki urządzonej przez c.k. Towarzystwo Naukowe w Krakowie 1858 i 1859 r., Warszawa.
Bochnak A., Pagaczewski J. 1959 Polskie rzemiosło artystyczne wieków średnich, Wrocław.
Bochnak W. 1970 Urceolus w kształcie twa w katedrze krakowskiej [Rés.: L’urceolus en forme d'un lion dans la cathedrale de Cracovie], „Biuletyn Historii Sztuki” r. XXXII, nr 2, s. 138-144.
Charłampowicz-Jabłońska Z. 1997 Płk Adolf Skarbek Malczewski (wspomnienie), „Gazeta Wyborcza/Gazeta Wielkopolska” 10 maja, s. 18.
Charłampowicz-Jabłońska Z. 2003a Jan Zimmermann (1839-1883). Wspomnienie, „Gazeta Wyborcza/Gazeta Wielkopolska” 23 czerwca.
Charłampowicz-Jabłońska Z. 2003b Ks. prof, dr Kazimierz Zimmermann, „Gazeta Wyborcza/Gazeta Wielkopolska” 7 lipca.s. 11.
Chudziakowa J. 1977 Akwamanila z Mogilna [Zus.: Das Aquamanile aus Mogilno], „Archeologia Polski” t. XXII, z. 1, s. 171-178.
Dachtera I. 2003a Historia za pasem, „Głos Wielkopolski” 8 sierpnia, s. V.
Dachtera I. 2003b Skorupy pradziadka, „Głos Wielkopolski” 30 maja, s. VI.
Dachtera I. 2003c Z orłem w koronie, „Głos Wielkopolski” 20 czerwca.
Encyklopedia 1984 Encyklopedia powszechna PWN, Warszawa.
Fogel J. 1970 Z dziejów archeologii wielkopolskiej XIX wieku: działalność Tytusa i Jana Działyńskich [Rés.: De l’histoire de l'archéologie en Grande Pologne au XIXe siècle: l’activité de Tytus et Jan Działyński [Zus.: Aus der Geschichte der Archaologie in Grosspolen im XIX. Jahrhundert: die Tàtigkeit des Tytus und Jan Działyński], FAP vol. XX, s.247-267.
Fogel J. 1975 Z badań nad dziejami archeologii polskiej 2 połowy XIX ¡początku XX wieku (w kręgu mecenatuDziałyńskich i Zamoyskich) [Sum.: Researches on the history of polish archaeology from the middle of the 19th to the beginning of the 20 century (in the orbit of the patronage of Działyński and Zamoyski families)], FAP vol. XXVI, s. 169-179.
Fogel J. 1991 Pompeja polska. Z dziejów archeologii wielkopolskiej XIX wieku: działalność Albina hr. Węsierskiego i Zbigniewa hr. Węsierskiego-Kwiłeckiego [Zus.: Das Polnische Pompeji. Aus der Geschichte der grosspolnischen Archaologie des 19. Jahrhunderts: die Tàtigkeit Albin Gr. Węsierskis und Zbigniew Gr. Węsierski-Kwileckis], Poznań.
Fogel J. 1994 Glossa do najwcześniejszych badań Ostrowa Lednickiego, „Studia Lednickie” t. III, s. 343-345.
Fogel J. 1995a Bronisław Domaradzki (1831-1873) - zapomniany pionier archeologii Wielkopolski (noty do biografii) [Zus.: Bronisław Domaradzki (1831-1873) - der vergessene Pionier der Archaologie in Grosspolen (Noten zur Biographie)], FPP t. VII, s. 11-20.
Fogel J. 1995b Tematy archeologiczne w rysunkach i grafikach Kajetana Wincentego Kielisińskiego (1808-1849) [Sum.: The archaeological Themes in the Drawnings and Graphic Art of Kajetan Wincenty Kielisiński (1808-1849)], Poznań.
Fogel J. 1996a Akwamanila, „Przewodnik Katolicki” nr 1, s. 11, 14.
Fogel J. 1996b Archeologiczne tropy Józefa Łepkowskiego (1826-1894) w Wielkopolsce [Sum.: The tracks of Józef Łepkowski (1826-1894) in Great Poland], „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” MCXCVII, Opuscula Musealia, z. 8, s. 21—45.
Fogel J. 1996c Edward hr. Raczyński (1786-1845) o Ostrowie Lednickim [Zus.: Graf Edward Raczyński (1786-1845) iiber Ostrów Lednicki], „Studia Lednickie” t. IV, s. 385-405.
Fogel J. 1996d Pomnik Joachima Lelewela i Aleksandra Przeździeckiego na Ostrowie Lednickim - nie zrealizowany zamysł Albina Węsierskiego z lat 1869-1875, „Studia Lednickie” t. IV, s. 433-437.
Fogel J. 2002 Miełżyńscy i Turnowie w kręgu starożytników XIX wieku [Zus.: Die Adelsfamilien Mielżyński und Tumo unter den Altertumskundigen des 19. Jh.], Poznań.
Fogel J. 2003a Hrabianki Szembekówny — pionierki archeologii wielkopolskiej z przełomu XIX i XX wieku [Zus.: Die Gràfmnen Szembek - Pioniere der Archaologie in GroBpolen zur Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert], FPP t. XII, s. 7—45.
Fogel J. 2003b Poznańskie echa wykopalisk w Mnikowie koło Krakowa (fragment XIX-wiecznej mistyfikacji archeologicznej, „Wielkopolski Biuletyn Konserwatorski” t. II, s. 62-86.
Fogel J. 2003c Ziemiański mecenat archeologiczny na Kujawach: Trzcińscy z Ostrowa nad Gop/em, „Ziemia Kujawska” t. XVI, s. 53-77.
Makiewicz T. 1989 Nieznany „import" etruski z Kujaw [Sum.: An unknow etruscan „import” from Kujawy], „Archeologia Polski” t. XXXIV, z. 1, s. 127-159.
Gibasiewicz S. 1968 Zbiór numizmatyczny Biblioteki Kórnickiej PAN, „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej” z. 9/10, s. 548-575.
Grot Z. 1974 Hasło Malczewski (Skarbek-Malczewski) Adolf Ignacy Marcelin, (w:) Polski słownik biograficzny, t. XIX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, s. 275-276.
H. 1853 Opisanie, co znaczy lewek z psią głową wykopany we wsi Kruchowie pod Trzemesznem, „Biblioteka Warszawska” t. I, s. 577.
Haisig M. 1952 Bolesław Podczaszyński - sfragistyk i archeolog, Wrocław.
Hartknoch Ch. 1678 Respublica Polonica, Frankforti.
Hartknoch Ch. 1679 Selectae dissertationes historicae de variss rebus prussicis..., b.m.
Hartknoch Ch. 1684 Alt u. neues Preussen oder prussische Historien zwey Theile, Franckfurt u. Leipzig. Hensel W.
Hartknoch Ch. 1959 Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. III, Warszawa. Historia
Hartknoch Ch. 1965 Historia sztuki polskiej, t. I, Kraków.
Jankowska H., Król A., Król H., Olejniczak B., Pempera I., Simon A., Stelmaszyk E. 1982 Wykaz członków Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk za lata 1857-1945, (w:) Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Prace Komisji Historycznej PTPN, t. XXXV, Warszawa-Poznań, s. 123-258.
Jasnosz S. 1968 Hasło „Naczynia metalowe", (w:) Słownik starożytności słowiańskich, t. III, Wroeław-Warszawa-Kraków, s. 338-341.
Jura P.A. 1968 Bronzovyj vodolej iz Perejaslavja Russkogo, (w:) Slavjane i Rus, Moskva, s. 239-242
Kaczmarek J.E. 1995 Organizacja badań i ochrony zabytków archeologicznych w Poznaniu (1720-1858), Poznań.
Kalk A. 1881a Cmentarzysko pogańskie we wsi Włoszakowice w powiecie wschowskim, „Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny” r. I, s. 136-140.
Kalk A. 1881 b Korespondencja z powiatu kościańskiego w Wielkim Księstwie Poznańskim, „Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny” r. I, s. 34-36.
Katalog zabytków sztuki 1982 Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. XI: Dawne województwo bydgoskie, z. 10: Mogilno, Strzelno.
Trzemeszno okolice (opr. Z. Białłowicz-Krygierowa),Warszawa.
Kohte J. 1898 Verzeichnis der Kunstdenkmaler der Provinz Posen, Bd. 1, Berlin.
Kostrzewski J. 1949 Dzieje polskich badań prehistoiycznych [Rés.: Histoire de recherches polonaises de prehistoire], Poznań. 1958 Z dziejów badań archeologicznych w Wielkopolsce [Resume], Wrocław.
Kraszewski J.I. 1860 Sztuka u Słowian, szczególnie w Polsce i Litwie przedchrześcijańskiej, Wilno.
Libicki M. B.d. Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce. Przewodnik, Poznań.
Libicki M., Libicki P. 2003 Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, Poznań.
Łepkowski J. 1857 Wykopaliska leżajskie, mikorzyńskie, kruchowskie, szremskie, jarosławskie (list z dnia 26 listopada 1856 r.), „Gazeta Warszawska” nr 20, s. 4-5.
Łepkowski J. 1876 Bolesław Podczaszyński (wspomnienie pośmiertne), Kraków.
Łepkowski J. 1867 Die Formen des Aquamanile, „Mittheilungen der k.k. Central - Commission zur Erforschung und Erhaltung der Bodendenkmale”, Erste Folgę, Bd. XII, s. XXIX-XXXI.
Machajewski H. 1980 Kultura wielbarska a kultura przeworska w Wielkopolsce [Sum.: The Wielbark Culture in relation to the Przeworsk Culture in Wielkopolska; Zus.: Die Wielbark - Kultur und die Przeworsk - Kultur in Wielkopolska (Grosspolen)], FAP vol. XXIX, s. 49-64.
Malczewski A. 1890 Moje wspomnienia, „Warta” r. XVI, nr 807/8, s. 6760-6761; nr 809/10, s. 6769-6770.
Mańkowska z Dąbrowskich B. 1882 Pamiętniki, „Warta” r. IX, nr 402, s. 3930—3932; nr 414, s. 4025—4027.
Mańkowska z Dąbrowskich B. 1880—1883 Pamiętniki, Poznań.
M. St. 1883 Hasło Kruchowo, (w:) Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, Warszawa, s. 721.
M. St., Chlebowski B. 1885 Hasło Mogilno, (w:) Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, Warszawa, s. 583-585.
Nadolski A. 1966 Dzieje archeologii polskiej w XIX i X X w., „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” seria A, z. 9, s. 161-176.
Pajzderski N. 1922 Poznań, Lwów.
Podczaszyński B. 1856 Katalog wystawy starożytności i przedmiotów sztuki 1856 urządzonej w pałacu JW. hr. Augustostwa Potockich w Warszawie, Warszawa.
Podczaszyński B. 1856/57 Wystawa starożytności i przedmiotów sztuki urządzona w pałacu JW. Hr. A. Potockich w Warszawie (otwarta od dnia I czerwca 1856), „Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych”
Podczaszyński B. 1856, nr 87-92, 95-103, 233-238; 1857, nr 16-20.
Potocki J. 1795 Voyage dans quelques parties de la Basse - Saxe pour la recherche des antiquités Slaves ou Vendes, Hambourg.
Sadowski J.N. 1877 Wykaz zabytków przedhistorycznych na ziemiach polskich, z. 1 : Porzecza Warty i Baryczy, Kraków.
Schwartz W. 1875 Materialien zur prahistorischen Kartographie der Provinz Posen, Posen.
Siemieński L. 1858 Przegląd wystawy starożytności i zabytków sztuki urządzonej w Krakowie przez komisję delegowaną z Oddziału Archeologii i Sztuk Pięknych w c.k. Tow. Nauk. Krakowskim, Kraków.
Sokołowski M. 1900 Misa brązowa z epoki romańskiej znaleziona w Dąbrowie koło Wielunia, „Sprawozdania Komisji do Badania Historii Sztuki w Polsce” t. VI, s. 1-9.
Śmigiel K. ks. 1977 Ks. Tadeusz Malczewski (1873—1929). Duszpasterz i odnowiciel kościołów, (w.) Zrodziła ich ziemia mogileńska, Poznań, s. 152-157.
Tektander [Zimmermann K. ks.] 1911 Moja pani. Studium z natury, Poznań.
Thietmar 1953 Kromka (opr. M.Z. Jedlicki), Poznań.
Triller E. 1984 Karol Beyer (1818—1877), działacz i naukowiec, (w:) Karol Beyer (1818-1877). Pionier fotografii polskiej, Łódź, s. 11—28.
Triller E. 1995 W sprawie „wykopalisk monet Karola Beyera”, Wrocław.
Trzeciakowski L. 1978 Stosunki społeczno-polityczne w powiecie mogileńskim w okresie zaboru pruskiego, (w:) Studia z dziejów ziemi mogileńskiej, Poznań, s. 523—586.
Walicki M. 1971 Wyposażenie artystyczne dworu i kościoła, (w:) Sztuka polska przedromańska i romańska do schyłku XIII wieku, Warszawa, cz. 1, s. 249-303, cz. 2, s. 723.
Wiślański T. 1978 Najdawniejsze dzieje ziemi mogileńskiej, (w: ) Studia z dziejów ziemi mogileńskiej, Poznań, s. 7-64.
Wolicki K.L. 1852 Opisanie wykopaliska odkrytego d. 9 kwietnia 1852 r. we wsi Kruchowie pod Trzemesznem, między Gnieznem a Kruszwicą, „Biblioteka Warszawska” t. II, s. 519-522.
Wrońska J. 1989 Archeologia w periodykach warszawskich w drugiej połowie XIX wieku [Sum.: Archaeological Thems in Warsaw Periodicals in the 2nd Half of the 19th Century], Wroeław-Warszawa-Kraków-Gdańsk—Lódź.
Zaitz E. 1980 Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej we Włoszakowicach, woj. Leszno [Sum.: Cemetery of the Lusatian culture at Włoszakowice, voiv. Leszno; Zus.: Gràberfeld der Bevòlkerung der Lausitzer Kultur in Włoszakowice, Wojewodschaft Leszno], FAP, vol. XXIX, s. 1^15.
Zenkteler W. 1874 Ein Beitrag zu den Ausgrabungen in der Provinz Posen, (w:) XXIXProgramm des Kóniglichen Gymnasiums zu Ostrowo, Ostrowo.
Żychliński T. 1877 Kronika żałobna rodzin wielkopolskich od 1863-1876 r., Poznań.
B.a.1856 Wiadomości archeologiczne. Z Trzemeszeńskiego, „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” nr 157, s. 3.
B.a. 1857 B.t.
B.a. 1858 „Kronika Wiadomości Krajowych i Zagranicznych” nr 6, s. 1.