Północna granica zasięgu osadnictwa kultury późnej ceramiki wstęgowej
PDF

Jak cytować

Bigos, M. (2014). Północna granica zasięgu osadnictwa kultury późnej ceramiki wstęgowej. Folia Praehistorica Posnaniensia, 19, 7–40. https://doi.org/10.14746/fpp.2014.19.01

Abstrakt

The author of the article addresses the issue of the Late Linear Pottery culture settlement recognised north of traditionally defined agricultural enclaves in the Polish Lowland. Assemblages and stray finds have been analysed in terms of spatial and stylistic variability in the context of the relationship between Neolithic communities and groups of hunter-gatherers.

https://doi.org/10.14746/fpp.2014.19.01
PDF

Bibliografia

Bednarczyk J. 2003 Ratownicze badania wykopaliskowe osady wielokulturowej w Juszkowie-Rusocinie, stanowisko 28, województwo pomorskie [w:] XIII Sesja Pomorzoznawcza, t. I: Od epoki kamienia do okresu rzymskiego, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 191–199.

Cofta-Broniewska A., Kośko A. 2002 Kujawy w pradziejach i starożytności, Inowrocław–Poznań.

Czerniak L. 1980 Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, Poznań.

Czerniak L. 1994 Wczesny i środkowy okres neolitu na Kujawach. 5400–3650 p.n.e., Poznań.

Czerniak L. 1996 Kultura późnej ceramiki wstęgowej versus grupa brzesko-kujawska (w związku z referatem R. Grygla) [w:] Kultura malicka. Drugi etap adaptacji naddunajskich wzorców kulturowych w neolicie północnej części środkowej Europy, red. J.K. Kozłowski, Kraków, s. 147–149.

Czerniak L. 2002 Settlement of the Brześć Kujawski type on the Polish Lowlands, Archeologické rozhledy 54, s. 9–22.

Czerniak L. 2007 The north-east frontier of the post-LBK cultures [w:] The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe, red. J.K. Kozłowski, P. Raczky, Kraków, s. 233–248.

Czerniak L. 2008 Z badań nad neolityzacją Niżu Polski. Zagadnienie tzw. wpływów kultury rösseńskiej [w:] Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60. Rocznicę urodzin, red. J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz, M. Szmyt, Poznań, s. 71–82.

Czerniak L., Kabaciński J. 1997 The Ertebølle Culture in the Southern Baltic Coast [w:] The Built Environment of Coast Areas During the Stone Age, red. D. Król, Gdańsk, s. 70–79.

Felczak O. 2005 Wczesny i środkowy neolit na Pomorzu Gdańskim w świetle odkryć na Kociewiu [w:] XIV Sesja Pomorzoznawcza, t. 1: Od epoki kamienia do okresu rzymskiego, red. M. Fludziński, H. Paner, Gdańsk, s. 99–122.

Felczak O. 2007 Stroke ornamented pottery culture in the Starogard Lakeland (northern Poland) [w:] The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe, red. J.K. Kozłowski, P. Raczky, Kraków, s. 501–515.

Felczak O. 2009 Wczesny i środkowy neolit na Pojezierzu Starogardzkim [w:] Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner H., Gdańsk, s. 127–155.

Galiński T. 1991 Uwagi na temat mezolitu ceramicznego i neolitu strefy leśnej na Niżu Polskim, Archeologia Polski 36, s. 5–71.

Gardawski A. 1958 Zagadnienia kultury ceramiki grzebykowej w Polsce, Wiadomości Archeologiczne 25, s. 287–313.

Grygiel R. 1983 Recenzja: Czerniak L., Rozwój społeczeństw kultury późnej ceramiki wstęgowej na Kujawach, Archeologia Polski 28, s. 198–206.

Grygiel R. 2002 A well of the Stroke-Ornamented ware culture from Konary near Brześć Kujawski (Poland), Archeologické rozhledy 54, s. 106–113.

Grygiel R. 2004 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. I: Wczesny neolit. Kultura ceramiki wstęgowej rytej, Łódź.

Grygiel R. 2008 Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. II: Środkowy neolit. Grupa brzesko-kujawska kultury lendzielskiej, Łódź.

Gumiński W. 1999a Środowisko przyrodnicze a tryb gospodarki i osadnictwa w mezolicie i paraneolicie na stanowisku Dudka w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich, Archeologia Polski 44, s. 31–74.

Gumiński W. 1999b Kultura Zedmar. Razem czy osobno, Światowit 1 (42), s. 59–70.

Gumiński W. 2001 Kultura Zedmar. Na rubieży neolitu „zachodniego” [w:] Od neolityzacji do początków epoki brązu. Przemiany kulturowe w międzyrzeczu Odry i Dniepru między VI i II tys. przed Chr., red. J. Czebreszuk, M. Kryvalcevič, P. Makarowicz, Poznań, s. 133–152.

Gumiński W. 2003 Szczepanki 8. Nowe stanowisko torfowe kultury Zedmar na Mazurach, Światowit 5 (46), s. 53–104.

Gumiński W., Fiedorczuk J. 1988 Badania w Dudce, woj. suwalskie, a niektóre problemy epoki kamienia w Polsce północno- wschodniej, Archeologia Polski 33, s. 113–150.

Ilkiewicz J. 1989 From studies on cultures of the 4th millennium B.C. in the central part of the polish coastal area, Przegląd Archeologiczny 36, s. 17–55.

Ilkiewicz J. 1997 From studies on Ertebølle type cultures in the Koszalinian coastal area (Dąbki 9, Koszalin-Dzierżęcino 7) [w:] The Built Environment of Coast Areas During the Stone Age, red. D. Król, Gdańsk, s. 50–65.

Ilkiewicz J. 2005 Wczesnoneolityczne narzędzia kamienne z Pobrzeża Koszalińskiego, Folia Praehistorica Posnaniensa 13/14, s. 91–116.

Jankowska D. 1990 Społeczności strefy południowo-zachodniobałtyckiej w dobie neolityzacji, Poznań.

Jankowska D. 1999 Z badań nad osadnictwem późnowstęgowym w Wielkopolsce, Sbornik Praci Filozofické Fakulty Brněnske Univerzity. Řada M – Archeologická 4, s. 79–99.

Jankuhn H. 2004 Wprowadzenie do archeologii osadnictwa, Poznań.

Jóźwiak B. 2003 Społeczności subneolitu wschodnioeuropejskiego na Niżu Polskim w międzyrzeczu Odry i Wisły, Poznań.

Kamiński R., Słowiński S., Uciechowska-Gawron A. 2009 Osada późnej ceramiki wstęgowej na stanowisku Kołbacz 61 (AZP 32-08/09) [w:] XVI Sesja Pomorzoznawcza, cz. 1: Od epoki kamienia do okresu wczesnośredniowiecznego, red. A. Jankowski, K. Kowalski, S. Słowiński, Szczecin, s. 21–30.

Kempisty E. 1983 Neolityczne kultury strefy leśnej w północnej Polsce [w:] Problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. T. Malinowski, Słupsk, s. 175–199.

Kirkowski R., Sosnowski W. 1994 Kultura późnej ceramiki wstęgowej na Ziemi Chełmińskiej [w:] Neolit i początki epoki brązu na ziemi chełmińskiej, red. L. Czerniak, Grudziądz, s. 115–135.

Kirsch E. 1994 Beiträge zur älteren Trichterbecherkultur in Brandenburg, Potsdam.

Kobusiewicz M. 1999 Ludy zbieracko-łowieckie północno-zachodniej Polski, Poznań.

Kobusiewicz M., Kabaciński J. 1998 Some aspects of the Mesolithic-Neolithic transition in the Western Part of the Polish Lowlands [w:] Harvesting the Sea, Farming the Forest: The Emergence of Neolithic Societies in the Baltic Region, red. M. Zvelebil, L. Domańska, R. Dennell, Sheffield, s. 95–102.

Kondracki J. 1965 Geografia fizyczna Polski, Warszawa.

Kozłowski J.K. 1988 Z problematyki interregionalnych powiązań Kujaw w młodszej epoce kamienia [w:] Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy, red. A. Cofta-Broniewska, Inowrocław, s. 45–55.

Krzyszowski A. 1981 Kultury neolityczne w dorzeczu dolnej i środkowej Parsęty na Pomorzu, Poznań [maszynopis pracy magisterskiej, Biblioteka Instytutu Prahistorii UAM].

Krzywicki L. 2003 Ustroje społeczno-gospodarcze w okresie dzikości i barbarzyństwa, Poznań.

Krzywicki L. 2004 Społeczeństwo pierwotne, jego rozmiary i wzrost, Poznań.

Kukawka S. 1997 Na rubieży środkowoeuropejskiego świata rolniczego. Społeczności Ziemi Chełmińskiej w IV tysiącleciu p.n.e., Toruń.

Kukawka S.2001 Związki ugrupowań kultury pucharów lejkowatych z ludami kręgu kultury Narva [w:] Od neolityzacji do początków epoki brązu. Przemiany kulturowe w międzyrzeczu Odry i Dniepru między VI i II tys. przed Chr., red. J. Czebreszuk, M. Kryvalcevič, P. Makarowicz, Poznań, s. 75–83.

Kukawka S. 2010 Subneolit północno-wschodnioeuropejski na Niżu Polskim, Toruń.

Kulczycka-Leciejewiczowa A. 2002 Some remarks on the Stroke-Ornamented Ware Culture in Poland, Archeologické rozhledy 54, s. 179–190.

Lachowiczowa R., Lachowicz F.J. 1965 Cmentarzysko ciałopalne oraz ślady osadnictwa ludności kultury pomorskiej w Stawnicy, pow. Złotów, Materiały Zachodniopomorskie 11, s. 85–170.

Małecka-Kukawka J. 2007 Flint materials from an early Lengyel culture settlement (STK horizon) at Barłożno site 12, Gdańsk Pomerania [w:] The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe, red. J.K. Kozłowski, P. Raczky, Kraków, s. 287–292.

Marczyk M. 2003 Grzyby w kulturze ludowej, Wrocław.

Mieczyński T. 1947 Gleby i wytwórczość Pomorza Zachodniego, Gdańsk–Bydgoszcz–Szczecin.

Nowak M. 2009 Drugi etap neolityzacji ziem polskich, Kraków.

Okulicz J. 1973 Pradzieje ziem pruskich od późnego paleolitu do VII w. n.e., Wrocław.

Olszak I. 2005 Przyrodnicze czynniki lokalizacji osad neolitycznych na Kociewiu [w:] XIV Sesja Pomorzoznawcza, t. 1: Od epoki kamienia do okresu rzymskiego, red. M. Fludziński, H. Paner, Gdańsk, s. 123–131.

Paner H., Fudziński M. 2001 Ratownicze badania archeologiczne w obrębie autostrady A1 na terenie województwa pomorskiego, Pomorania Antiqua 18, s. 7–48.

Prus O. 1977 Materiały typu kłuto-lendzielskiego i górowskiego w Polsce, Silesia Antiqua 19, s. 57–82.

Przybył A. 2011 Kultura ceramiki wstęgowej rytej [w:] Wielokulturowa osada w Juszkowie-Rusocinie gm. Pruszcz Gdański woj. pomorskie, stan. 28, red. J. Bednarczyk, A. Romańska, Poznań, s. 129–131.

Rajewski Z. 1933 Nowe nabytki Działu Przedhistorycznego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu w latach 1926–1927, Przegląd Archeologiczny 4, s. 248–265.

Ratajczyk Z. 2007 Osada ludności kultury późnej ceramiki wstęgowej odkryta na wielokulturowym stanowisku 15 w Barłożnie gm. Skórcz, woj. pomorskie (wstępne wyniki badań) [w:] XV Sesja Pomorzoznawcza, red. G. Nawrolska, Elbląg, s. 11–26.

Rączkowski W. 1987 Kultury neolityczne na Pojezierzu Krajeńskim, Poznań.

Rączkowski W., Weber A. 1985 Grabionna, gm. Białośliwie, woj. Piła, stan. 25 (Z badań nad osadnictwem neolitycznym w południowo-zachodniej części Pojezierza Krajeńskiego), Folia Praehistorica Posnaniensa 1, s. 141–186.

Rybicka M. 2007 Zagadnienie neolityzacji Równiny Pruskiej – z perspektywy odkryć w Równinie Dolnej,

stan. III, województwo warmińsko-mazurskie [w:] U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej: ogranicze polsko-ukraińskie w perspektywie badań archeologicznych, red. M. Dębiec, M. Wołoszyn, Rzeszów, s. 95–107.

Rybicka M. 2009 Zagadnienie neolityzacji Równiny Pruskiej na tle przemian kulturowych zachodzących na innych terenach Niżu Polski [w:] Aktualne problemy epoki kamienia na Pomorzu, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 191–200.

Rybicka M., Wysocki J. 2001 Przyczynek do badań nad kulturą późnej ceramiki wstęgowej w Polsce północnowschodniej, Łódzkie Sprawozdania Archeologiczne 7, s. 7–12.

Rybicka M. 2004 Materiały kultury późnej ceramiki wstęgowej z Równiny Dolnej, stan. III, gm. Korsze, woj. warmińsko-mazurskie (wyniki badań w 2001 roku), Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologiczna 42, s. 79–108. Siuchniński K.

Rybicka M. 1969 Klasyfikacja czasowo-przestrzenna kultur neolitycznych na Pomorzu Zachodnim, cz. I: Katalog źródeł archeologicznych, Szczecin.

Rybicka M. 1972 Klasyfikacja czasowo-przestrzenna kultur neolitycznych na Pomorzu Zachodnim, cz. II: Opracowanie analityczne, Szczecin.

Rybicka M. 1983 Stosunki kulturowe u ujścia Odry w neolicie i w początkach epoki brązu [w:] Dzieje Szczecina, t. 1: Pradzieje Szczecina, red. W. Filipowiak, G. Labuda, Warszawa–Poznań, s. 104–278.

Smoczyńska Ł. 1953 Kultura ceramiki wstęgowej w Wielkopolsce, Fontes Archaelogici Posnanienses 3, s. 1–84.

Strzałko J., Ostoja-Zagórski J. 1995 Ekologia populacji ludzkich. Środowisko człowieka w pradziejach, Poznań.

Strzemski M. 1964 Uwagi ogólne o przemianach środowiska geograficznego Polski jako tła przyrodniczego rozwoju rolnictwa do połowy trzeciego tysiąclecia p.n.e. [w:] Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce, t. 1, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa, s. 9–28.

Timofeev V.I. 1998 The east-west relations in the late Mesolithic and Neolithic in the Baltic region, Baltic-Pontic Studies 5, s. 44–58.

Umbreit C. 1937 Neue Forschungen zur ostdeutschen Steinzeit und frühen Bronzezeit, Mannus Bücherei 56, s. 177–180.

Wierzbicki J. 2011 Ślady pobytu ludności kultur wstęgowych na Pomorzu Środkowym. Nowo odkryte materiały z dawnych badań wykopaliskowych [w:] XVII Sesja Pomorzoznawcza, t. 1: Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 13–22.

Wiślański T. 1969 Podstawy gospodarcze plemion neolitycznych w Polsce północno-zachodniej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.

Wojciechowski W. 1972 Osada ludności grupy brzesko-kujawskiej kultury lendzielskiej w Sicinach, pow. Góra, Wiadomości Archeologiczne 37, s. 256–276.

Wojciechowski W. 1974 „Typ górowski” – grupa czy faza?, Archeologia Polski 19, s. 509–518.

Wojciechowski W. 1987 Periodyzacja młodszych kultur naddunajskich na Górnym Śląsku w świetle badań w Mochowie, Wrocław.

Zápotocká M. 1998 Die chronologische und geographische Gliederung der postlinearkeramischen Kulturgruppen mit Stichverzierung [w:] Das Neolithikum in Mitteleuropa. Kulturen-Wirtschaft-Umwelt vom 6. Bis 3. Jahrtausend v.u.Z. Band ½, red. J. Preuss, Weissbach, s. 286–306.

Zápotocká M. 2007 Die Entstehung und Ausbreitung der Kultur mit Stichbandkeramik in Mitteleuropa [w:] The Lengyel, Polgár and related cultures in the Middle/Late Neolithic in Central Europe, red. J.K. Kozłowski, P. Raczky, Kraków, s. 199–215.