Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: lis 13, 2019
Słowa kluczowe:
gwara miejska Poznania, germanizmy, zapożyczenia

Main Article Content

Bogdan Walczak
Akademia im. Jakuba z Paradyża, Katedra Historii Języka

Abstrakt

Autor wyróżnia w gwarze miejskiej Poznania przynajmniej trzy warstwy chronologiczne germanizmów. Pierwsza obejmuje to, co z polskiego języka literackiego bądź z polskich (wielkopolskich) gwar ludowych pozostało w gwarze poznańskiej, a co swoim wiekiem sięga czasów przedpolskich. Druga warstwa, to archaizmy polskiego języka literackiego. Trzecia warstwa to wyrazy, które przenikały do gwary miejskiej Poznania z języka niemieckiego w XIX i na początku XX wieku (okres zaborów). Teoretycznie można by się spodziewać jeszcze jednej, najpóźniejszej warstwy – spadku po latach 1939–1945. Potrzebne są jednak w tym zakresie dalsze badania

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Walczak, B. (2019). Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania. Gwary Dziś, 8, 87-95. Pobrano z https://pressto.amu.edu.pl/index.php/gd/article/view/20190
Numer
Tom 8 (2016)
Dział
Artykuły i rozprawy

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:

uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Bibliografia

  1. Furdal A., (1973), Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
  2. Jankowiak L.A. (1997), Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyźnie ogólnej (na podstawie „Słownika prasłowiańskiego”, t. 1–7), Warszawa.
  3. Klemensiewicz Z. (1953), O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, Warszawa.
  4. Majewicz A. F. (1999), Języki wymierające i zagrożone – stan i perspektywy, [w:] W. Maciejewski, Świat języków (Wielka encyklopedia geografii świata, t. XIV), Poznań.
  5. Obara J. (1989), Teoretyczne problemy kalkowania, Wrocław.
  6. Rzepka W. R., Walczak B. (1992), Stratyfikacja prasłowiańskiego dziedzictwa leksykalnego w polszczyźnie (Uwagi po lekturze Słownika prasłowiańskiego), [w:] Z polskich studiów slawistycznych, Seria VIII, Językoznawstwo, Warszawa, s. 217–223.
  7. SGMP, Słownik gwary miejskiej Poznania, pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka, Warszawa–Poznań 1997.
  8. SPrasł, Słownik prasłowiański, pod red. F. Sławskiego, t. 1–8, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974–2001.
  9. Urbańczyk S. (1956), Rozwój języka narodowego. Pojęcia i terminologia, [w:] Z dziejów powstawania języków narodowych i literackich, pod red. Z. Stiebera, Warszawa, s. 9–36.
  10. Walczak B. (1985), Gwara poznańska dawniej i dziś, „Życie i Myśl”, nr 1/2, s. 90–109.
  11. Walczak B. (1992), Wpływy niemieckie w polszczyźnie Poznania, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2, s. 67–75.
  12. Walczak B. (1998), Zbieżności leksykalne lwowskiego bałaku i poznańskiej gwary miejskiej, [w:] Матеріали міжнародної славістичної конференції пам›яті професора Костянтина Трофимовича (1–3 квітня 1998 року) – у двох томах, t. 1, Львів, s. 146–151.
  13. Walczak B. (2004), Polszczyzna mówiona mieszkańców miast – opis pełny czy dyferencyjny?, [w:] Polszczyzna mówiona mieszkańców miast. Księga referatów z konferencji językoznawczej w Białymstoku, pod red. H. Sędziak, Białystok, s. 25–31.
  14. Walczak B. (2005), Notatka etymologiczna: węborek, [w:] Czynić słowami. Studia ofiarowane Krystynie Długosz-Kurczabowej, pod red. H. Karaś, Warszawa, s. 343–351.
  15. Walczak B. (2006), Staropolszczyzna – zakres pojęcia na płaszczyźnie historycznojęzykowej, [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, t. 1, pod red. E. Koniusz i S. Cygana, Kielce, s. 11–17.
  16. Walczak B. (2007), Status etnolektu (problem: „język czy dialekt”?) w polskiej literaturze językoznawczej, [w:] Leksykalno-stylistyczne zjawiska w polszczyźnie ogólnej, pod red. E. Skorupskiej-Raczyńskiej i J. Rychter, Gorzów Wielkopolski, s. 115–124.
  17. Walczak B. (2015), Geneza poznańskiej gwary miejskiej, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2 (Gwara), s. 7–22.
  18. Walczak B., Witaszek-Samborska M. (1989), Wpływy niemieckie w gwarze miejskiej Poznania, [w:] Interferencje językowe na różnych obszarach Słowiańszczyzny, pod red. S. Warchoła, Lublin, s. 285–295.
  19. Wasylewski S. (1930), Na końcu języka, Poznań.
  20. Wilkoń A., (1987), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
  21. Фасмер М. (1987), Этимологический словарь русского языка, t. IV, Москва.