Warstwy chronologiczne germanizmów w gwarze miejskiej Poznania
Main Article Content
Abstrakt
Autor wyróżnia w gwarze miejskiej Poznania przynajmniej trzy warstwy chronologiczne germanizmów. Pierwsza obejmuje to, co z polskiego języka literackiego bądź z polskich (wielkopolskich) gwar ludowych pozostało w gwarze poznańskiej, a co swoim wiekiem sięga czasów przedpolskich. Druga warstwa, to archaizmy polskiego języka literackiego. Trzecia warstwa to wyrazy, które przenikały do gwary miejskiej Poznania z języka niemieckiego w XIX i na początku XX wieku (okres zaborów). Teoretycznie można by się spodziewać jeszcze jednej, najpóźniejszej warstwy – spadku po latach 1939–1945. Potrzebne są jednak w tym zakresie dalsze badania
Downloads
Article Details
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Referencje
- Furdal A., (1973), Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków.
- Jankowiak L.A. (1997), Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyźnie ogólnej (na podstawie „Słownika prasłowiańskiego”, t. 1–7), Warszawa.
- Klemensiewicz Z. (1953), O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, Warszawa.
- Majewicz A. F. (1999), Języki wymierające i zagrożone – stan i perspektywy, [w:] W. Maciejewski, Świat języków (Wielka encyklopedia geografii świata, t. XIV), Poznań.
- Obara J. (1989), Teoretyczne problemy kalkowania, Wrocław.
- Rzepka W. R., Walczak B. (1992), Stratyfikacja prasłowiańskiego dziedzictwa leksykalnego w polszczyźnie (Uwagi po lekturze Słownika prasłowiańskiego), [w:] Z polskich studiów slawistycznych, Seria VIII, Językoznawstwo, Warszawa, s. 217–223.
- SGMP, Słownik gwary miejskiej Poznania, pod red. M. Gruchmanowej i B. Walczaka, Warszawa–Poznań 1997.
- SPrasł, Słownik prasłowiański, pod red. F. Sławskiego, t. 1–8, Wrocław–Warszawa–Kraków 1974–2001.
- Urbańczyk S. (1956), Rozwój języka narodowego. Pojęcia i terminologia, [w:] Z dziejów powstawania języków narodowych i literackich, pod red. Z. Stiebera, Warszawa, s. 9–36.
- Walczak B. (1985), Gwara poznańska dawniej i dziś, „Życie i Myśl”, nr 1/2, s. 90–109.
- Walczak B. (1992), Wpływy niemieckie w polszczyźnie Poznania, „Kronika Miasta Poznania”, nr 1–2, s. 67–75.
- Walczak B. (1998), Zbieżności leksykalne lwowskiego bałaku i poznańskiej gwary miejskiej, [w:] Матеріали міжнародної славістичної конференції пам›яті професора Костянтина Трофимовича (1–3 квітня 1998 року) – у двох томах, t. 1, Львів, s. 146–151.
- Walczak B. (2004), Polszczyzna mówiona mieszkańców miast – opis pełny czy dyferencyjny?, [w:] Polszczyzna mówiona mieszkańców miast. Księga referatów z konferencji językoznawczej w Białymstoku, pod red. H. Sędziak, Białystok, s. 25–31.
- Walczak B. (2005), Notatka etymologiczna: węborek, [w:] Czynić słowami. Studia ofiarowane Krystynie Długosz-Kurczabowej, pod red. H. Karaś, Warszawa, s. 343–351.
- Walczak B. (2006), Staropolszczyzna – zakres pojęcia na płaszczyźnie historycznojęzykowej, [w:] Staropolszczyzna piękna i interesująca, t. 1, pod red. E. Koniusz i S. Cygana, Kielce, s. 11–17.
- Walczak B. (2007), Status etnolektu (problem: „język czy dialekt”?) w polskiej literaturze językoznawczej, [w:] Leksykalno-stylistyczne zjawiska w polszczyźnie ogólnej, pod red. E. Skorupskiej-Raczyńskiej i J. Rychter, Gorzów Wielkopolski, s. 115–124.
- Walczak B. (2015), Geneza poznańskiej gwary miejskiej, „Kronika Miasta Poznania”, nr 2 (Gwara), s. 7–22.
- Walczak B., Witaszek-Samborska M. (1989), Wpływy niemieckie w gwarze miejskiej Poznania, [w:] Interferencje językowe na różnych obszarach Słowiańszczyzny, pod red. S. Warchoła, Lublin, s. 285–295.
- Wasylewski S. (1930), Na końcu języka, Poznań.
- Wilkoń A., (1987), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
- Фасмер М. (1987), Этимологический словарь русского языка, t. IV, Москва.