Kontaktološka istraživanja germanizama u hrvatskome jeziku
Main Article Content
Abstrakt
Zbog u prošlosti intenzivnih političkih, gospodarskih i kulturnih veza govornika hrvatskoga i njemačkoga jezika u hrvatskome jeziku, osobito u njegovim organskim govorima, postoji vrlo velik broj germanizama. Premda su u prošlosti germanizmi bili predmetom pojedinačnih istraživanja, još ne postoji sustavno i jedinstveno istraživanje koje bi obuhvatilo taj sloj leksičkih posuđenica u povijesnim tekstovima, u književnom jeziku i u organskim govorima, kao ni rječnik germanizama u hrvatskome jeziku.
U radu se daje kratak pregled istraživanja germanizama u hrvatskome jeziku s obzirom na izvanjezičnu realnost (stav prema tom sloju posuđenica) te opseg i znanstvenu kvalitetu istraživanja. Pokušava se odrediti i poželjan smjer daljnjih istraživanja te tematike.
Downloads
Article Details
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Bibliografia
- Izvori
- B, Belostenec I. (1740), Gazophylacium, Zagreb.
- Danica, „Danica zagrebečka”, 1834–1850.
- Gašp III, Gašparoti H. (1760), Cvet sveteh, III, Graz.
- H, Habdelić A. (1670), Dictionar, Graz.
- Habd ad, Habdelić A. (1674), Pervi otca našega Adama greh, Graz.
- J, Jambrešić A. (1742), Lexicon latinum interpretatione Illyrica, Germanica et Hungarica locuples, Zagreb.
- Krl, Krleža M. (1936), Balade Petrice Kerempuha, Ljubljana.
- Lovr ad, Lovrenčić A. (1833), Adolf iliti kakvi su ljudi, Varaždin.
- P, Patačić A. (1772–1779), Dictionarium latino-illyricum et germanicum, rukp.
- Rob, Vranič A. (1796), Mlajši Robinzon, Zagreb.
- Rož reč, Rožič A. (1822), Vocabularium iliti Rečnik najpotrebneše reči vu treh jezikih zaderžavajuči, Varaždin.
- Starine 25, Isprave o progonu vješticah u Hrvatskoj. Priopćio Ivan Tkalčić, Zagreb, 1892.
- Vram post A, Vramec A. (1586), Postila, Varaždin.
- W, Kleines kroatisch-deutsches Wörterbuch für die Jugend, Zagreb, 1829.
- Literatura
- Binder T. (1954), Die deutschen Lehnwörter in der kroatischen Esseger Mundart, Beč [disertacija, tiposkript].
- Ebner J. (1980), Duden – wie sagt man in Österreich? Wörterbuch der österreichischen Besonderheiten, Beč.
- Filipović R. (1986), Teorija jezika u kontaktu: Uvod u lingvistiku jezičnih dodira, Zagreb.
- Grotzky J. (1978), Morphologische Adaptation deutscher Lehnwörter im Serbokroatischen. Beiträge zur Kenntnis Südeuropas und des Nahen Orients, Bd. 26, München.
- Hadrovics L. (1985), Ungarische Elemente im Serbokroatischen, Beč.
- Kessler W. (1982), Društvena podloga uporabe hrvatskoga kajkavskog jezika u prvoj polovici XIX. stoljeća, „Hrvatski dijalektološki zbornik”, nr. 6, s. 217–222.
- Kettenbach H. (1949), Deutsche Lehnwörter und Lehnübersetzungen im Serbokroatischen, Graz [disertacija, tiposkript].
- Kiparsky V. (1934), Die gemeinslavischen Lehnwörter aus dem Germanischen, Helsinki.
- Kranzmayer E. (1944), Die deutschen Lehnwörter in der slowenischen Volkssprache, Ljubljana.
- Magner Th. (1966), A Zagreb Kajkavian Dialect. Penn State Studies No. 18, The Pennsylvania State University.
- Medić I. (1965), Kulturno-historijsko značenje i lingvistička analiza njemačkih pozajmljenica kod zagrebačkih obrtnika, Zagreb [disertacija, tiposkript].
- Newerkla S.M. (2004), Sprachkontakte Deutsch – Tschechisch – Slowakisch, Beč.
- Piškorec V. (1997), Deutsches Lehngut in der kajkavisch-kroatischen Mundart von Đurđevec in Kroatien, Beč.
- Piškorec V. (2005), Germanizmi u govorima đurđevečke Podravine, Zagreb.
- Russ Ch. (1990), The Dialects of modern German, London.
- Schmeller J.A. (1827), Bayerisches Wörterbuch, Stuttgart.
- Schneeweis E. (1960), Die deutschen Lehnwörter im Serbokroatischen in kulturgeschichtlicher Sicht, Berlin.
- Strieder-Temps H. (1958), Die deutschen Lehnwörter im Serbokroatischen, Berlin.
- Štebih B. (2003), Adaptacija germanizama u iločkome govoru, „Rasprave Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje”, nr. 29, s. 293–325.
- Štebih Golub B. (2010), Germanizmi u kajkavskome književnom jeziku, Zagreb.
- Tesch G. (1978), Linguale Interferenz, Tübingen.
- Turković S. (1997), Deutsche Lehnwörter in der Fachsprache der Zagreber Handwerker, „Zagreber
- Germanistische Beiträge”, nr. 6, s. 131–155.
- Žepić S. (1997), Direkte und indirekte Hinweise zur deutschen Aussprache auf kroatischem Boden vom 16. – 19. Jahrhundert, „Zagreber Germanistische Beiträge”, nr. 7, s. 93–107.