Słowa kluczowe
leksyka gwarowa
dokumentacja
gwary małopolskie
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę dokumentowania leksyki gwarowej. Mimo iż polska dialektologia może poszczycić się wieloma opracowaniami, to jednak ciągle przekonujemy się podczas badań terenowych, że dokumentacja słownictwa gwarowego jest niepełna. W artykule na przykładzie wybranych wyrazów południowomałopolskich odnotowanych we wsiach Bugaj i Sitnica pokazuję, jak wiele jeszcze dialektyzmów jest nieudokumentowanych, nieodnotowanych w istniejących źródłach, albo też jak ich poświadczenia są niepełne, zwłaszcza w zakresie różnych ich znaczeń.
Bibliografia
AGP I, Dejna K. (1998), Atlas gwar polskich, t.1: Małopolska, Warszawa.
AJPP, Małecki M., Nitsch K. (1934), Atlas językowy polskiego Podkarpacia, cz. 1–2, Kraków (cz. 1, 500 map; cz. 2, Wstęp, objaśnienia, wykazy wyrazów).
APID, Dejna K. (1981), Atlas polskich innowacji dialektalnych, Warszawa.
Bartnicka-Dąbkowska B. (1964), Polskie ludowe nazwy grzybów, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Bielak M., Sikora K. (2005), O regionalizmach leksykalnych w języku Krosna i okolic, [w:] Literatura – Język – Region, red. K. Sikora i J. Kułakowska-Lis, Prace Naukowo-dydaktyczne PWSZ w Krośnie, z. 17, Krosno, s. 7–28.
Cygan S. (2018), Słownik gwary opoczyńskiej, Opoczno.
ESJPSław, Sławski F. (1952–1956), Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1 (A–H), Kraków.
Jurczyk I. (2009), Słownik gwary wsi Wola Radziszowska, Wola Radziszowska.
Karaś H. (red.), (2008), Gwary polskie. Przewodnik multimedialny, www.gwarypolskie.uw.edu.pl.
Karaś H. (red.) (2010), Dialekty i gwary polskie. Kompendium internetowe, www.dialektologia.uw.edu.pl.
Karaś H. (2011), Polska leksykografia gwarowa, Warszawa.
Kobaka R. (2009), Słownik wyrazów i zwrotów językowych w Bobowej używanych, wyd. II popr. i poszerz., Warszawa.
Kobylińska J. (2001), Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej), Kraków.
Kucała M. (1957), Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich, Wrocław.
Kucharzyk R. (2003), System fonetyczny i leksykalny wsi Rzepiennik Strzyżewski w ujęciu socjolingwistycznym, Kraków 2003.
Kucharzyk R. (2006), O podziałach dialektu małopolskiego, [w:] Studia dialektologiczne III, red. J. Okoniowa, Kraków, s. 33–46.
Kurek H. (2003), Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków.
Kutyła J. (2016), Słownik gwary lasowiackiej Kamienia i okolicy na Rzeszowszczyźnie, Rzeszów.
LGiKP, Kąś J. (2014–2019), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I–III, Bukowina Tatrzańska, t. IV-XII, Kraków–Nowy Sącz.
Mazur J. (1990), Dialektometria a nowe koncepcje i metody kartograficznego przedstawiania zjawisk gwarowych, „Rozprawy Komiscji Językowej Ł ódzkiego Towarzystwa Naukowego”, t. XXXV.
MSGP, Mały słownik gwar polskich, red. J. Wronicz, Kraków 2009.
Nowak J.K. (2012), Słownik gwary górali żywieckich, Żywiec–Grojec–Warszawa.
Ochmann D., Przybylska R. (red.) (2017), Powiedziane po krakowsku. Słownik regionalizmów krakowskich, Kraków.
Pelcowa H. (2012–2017), Słownik gwar Lubelszczyzny, t. I–V, Lublin.
Pych E. (2016), Leksyka gwary wsi Jamnica, Kamionka Mała oraz Popowice koło Nowego Sącza, praca magisterska napisana na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem H. Karaś, Warszawa.
SGM, Słownik gwar małopolskich, red. J. Wronicz, t. 1–2, Kraków 2016–2017.
SGO, Kąś J. (2011), Słownik gwary orawskiej, t. I–II, wyd. II popr. i poszerz., Kraków.
SGOWM, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, t. I: A–Ć, red. Z. Stamirowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1987, t. II: D–G, red. Z. Stamirowska, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991, t. III: H–K, red. Z. Stamirowska i H. Perzowa, Warszawa–Kraków 1993, t. IV: L–N, t. V: O–Ó, red. H. Perzowa i D. Kołodziejczykowa, Warszawa–Kraków 2002, 2006.
SGPKJ, Karłowicz J. (1900–1911), Słownik gwar polskich, t. I–VI, Kraków 1900-1911.
Sikora K. (2017), Zagadnienie trwałości gwarowego słownictwa w języku młodych mieszkańców wsi (na przykładzie kilku gwar południowej Małopolski), [w:] Dynamika rozwoju gwar słowiańskich w XXI wieku, red. D.K. Rembiszewska, Warszawa, s. 157–167.
Słownictwo i kultura ludowa gminy Wiśniowa, red. zbior., Wiśniowa 2018.
SPXVI, Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M. Mayenowa i in., t. VIII, Wrocław 1974.
Szewczyk Z.P. (2014), Słownik gwary Lachów Sądeckich (Podegrodzkich), Podegrodzie.
Wietrzyk A. (2011), Słownik gwary Pogórzan (z okolicy Gorlic), pod red. nauk. B. Grabki i R. Kucharzyk, Gorlice.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).