Słowa kluczowe
interferencja leksykalna
słownictwo czynne i bierne
Jak cytować
Abstrakt
W artykule omawiane są: struktura gwarowego systemu leksykalnego oraz zmiany w tym systemie dokonujące się w wyniku oddziaływania słownictwa ogólnopolskiego i zmian cywilizacyjno-społecznych na wsi. Strukturę systemu leksykalnego tworzy słownictwo wspólne z polszczyzną ogólną (słownictwo współsystemowe, kulturowe i interferencyjne) oraz słownictwo dyferencyjne. W zakresie zmian wskazuje się na zapożyczenia nazw razem z przyjmowaniem nowych elementów kultury, na tworzenie neologizmów i neosemantyzmów oraz na przesuwanie leksemów do słownictwa biernego.
Bibliografia
Gutt-Mostowy J. (1998), Gwara o gwarze, Kraków.
Hodorowicz S.A. (2008), Dumacki, czyli myśli po góralsku dane, Nowy Targ.
Janczy W. (1904), Gwara Sromowiec Wyżnych, [w:] Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, t. I, s. 51–87.
Kantor J. (1907), Czarny Dunajec. Monografia etnograficzna, Kraków.
Karaś M. (1960), Wytyczne doboru wyrazów języka ogólnonarodowego do słownika gwar polskich, „Język Polski”, t. XL, s. 161–169, 262–281.
Kąś J. (1994), Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków.
Kąś J. (2015), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I, Bukowina Tatrzańska–Nowy Sącz.
Kąś J. (2017), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. IV, Kraków.
Kobus J. (2007), Zróżnicowanie pokoleniowe wsi a problem rozwarstwienia języka jej mieszkańców – leksyka wielkopolska początku XXI wieku, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 307–314.
Kurek H. (2003), Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków.
Matlakowski W. (1901), Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu. Zarysy życia ludowego, Warszawa.
Pelcowa H. (2007), Nazwy sporadyczne i okazjonalne w opracowaniach gwarowych, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 177–185.
Wyderka B. (2007), O gwarowym słownictwie rzadkim, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 171–176.
Zborowski J. (2009), Słownik gwary Zakopanego i okolic opracowany i uzupełniony z materiałów Autora przez Zespół Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem Joanny Okoniowej, Zakopane–Kraków.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).