Słowa kluczowe
formanty rodzinne w gwarach
nietypowe problemy badawcze
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu są nietypowe problemy badawcze, na które od przełomu wieków XX i XXI natrafiają współcześni badacze języka mówionego wsi. W opisie przemian językowych społeczności wiejskich muszą oni bowiem uwzględniać zarówno przeobrażenia dokonujące się w gwarach, jak i w języku ogólnopolskim, ponieważ przedmiotem ich analiz staje się substandard wiejski, dodatkowo nieustannie modyfikowany przez polszczyznę medialną i wzorce angloamerykańskie. Nietypowe problemy badawcze pokazuję na przykładzie zanikających „formantów rodzinnych”, czyli przyrostków służących w gwarach do tworzenia nazw żon, synów i córek, zebranych we wsiach poddukielskich w Beskidzie Niskim. Materiał obejmujący cały wiek XX i początek wieku XXI zawiera też przykłady wskazujące na zjawisko odfleksyjniania imion i nazwisk w substandardzie wiejskim w strukturach składniowych typu: imię + od + gen. sg. nazwiska // imienia // przezwiska ojca lub matki.
Bibliografia
Handke K. (2008), Socjologia języka, Warszawa.
Karaś M. (2017), O gwarowych formantach onomastycznych, [w:] M. Karaś, Ze studiów leksykologicznych i onomastycznych, Kraków, s. 155–163.
Kosyl C. (1993), Nazwy osobowe, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław, s. 423–437.
Kurek H. (2018), Kultura ludowa przełomu wieków XX i XXI. Tradycja i zmiana, „Słowo. Studia językoznawcze”, nr 9, s. 84–91.
Kurek H. (2019a), Obraz społeczności wiejskiej Dukielszczyzny zakrzepły w nazwach kobiet zamężnych. Tradycja i zmiana, Studia Dialektologiczne V, red. B. Grabka, R. Kucharzyk, A. Tyrpa, Kraków, s. 203–213.
Kurek H. (2019b), Przemiany fleksji nominalnej w polszczyźnie przełomu wieków XX i XXI (na przykładzie imion i nazwisk oraz appellativów), Kraków.
Kurek H. (2020), Obraz społeczności wiejskiej zakrzepły w nazwach synów i córek. Tradycja i zmiana (na przykładzie wsi poddukielskich w Beskidzie Niskim), „LingVaria”, XV, nr 2 (30), s. 121–132.
Markowski A. (2005), Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa.
Miodunka W. (2003), Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych, [w:] Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, t. 2: Warianty języka, red. J. Bartmiński, J. Szadura, Lublin, s. 12–16.
Ożóg K. (2007), Konteksty kulturowe współczesnej polskiej wsi, [w:] Gwary dziś, t. 4. Konteksty dialektologii, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 213–220.
Sierociuk J. (2012), Dialektologia wobec językowo-kulturowych przeobrażeń współczesnej wsi, [w:] Gwary dziś, t. 6. Aktualne problemy dialektologii słowiańskiej, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 219–234.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).