Słowa kluczowe
poezja
metafora
przekształcenia semantyczne
Jak cytować
Abstrakt
W gwarowej poezji Podhala obok nurtu ludowego wyodrębnił się także nurt zindywidualizowanej liryki, prezentującej subiektywną wizję świata, przefiltrowaną przez wrażliwość poety. Teksty należące do tego nurtu cechuje niekonwencjonalna metaforyka, polegająca na zastosowaniu figur stylistycznych świadomie i twórczo modyfikujących konwencje ludowego stylu artystycznego lub też inspirujących się innymi wzorcami. Celem niniejszego artykułu jest analiza czterech przykładów niekonwencjonalnych metafor gwarowych o różnym stopniu złożoności. Wszystkie zostały zaczerpnięte z tekstów współczesnych poetów Podhala. W nawiązaniu do interakcyjnej teorii metafory M. Blacka zostaną omówione przekształcenia semantyczne, którym poddano poszczególne wyrażenia gwarowe w celu wydobycia z nich nowych znaczeń.
Bibliografia
Bartmiński J., (1990), Folklor – język – poetyka, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Bartmiński J., (2001), Ludowy styl artystyczny, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin, s. 223–234.
Bartmiński J., (2008), Polski stereotyp matki, „Postscriptum Polonistyczne”, z. 1 (1), s. 33–53.
Black M., (1971), Metafora, przeł. J. Japola, „Pamiętnik Literacki”, z. 3 (62), s. 217–234.
Black M., (1983), Jeszcze o metaforze, „Pamiętnik Literacki”, z. 2 (74), s. 255–281.
Głowiński M., (1988), Kultura literacka, [w:] M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa i in., Słownik terminów literackich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź, s. 245.
Hodorowicz S., (2004), Słownik gwary górali Skalnego Podhala, Nowy Targ.
Kąś J., (2015), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I, Bukowina Tatrzańska–Nowy Sącz.
Kąś J., (2017), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. V, Nowy Sącz.
Lakoff G., Johnson M., (1988), Metafory w naszym życiu, przeł. T.P. Krzeszowski, Warszawa.
Mlekodaj A., (2015), Kwietno pani. O gwarowej poezji Podhala w ujęciu kulturowym, Rabka-Zdrój.
Sławiński J., (1998), Socjologia literatury i poetyka historyczna, [w:] J. Sławiński, Prace wybrane, t. 2. Dzieło – język – tradycja, red. W. Bolecki, Kraków, s. 33–63.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).