Słowa kluczowe
teksty pisane mieszkańców wsi
gwara w tekście
styl urzędowy mieszkańców wsi
Jak cytować
Abstrakt
Przeobrażenia kulturowe i cywilizacyjne współczesnej wsi powodują konieczność interdyscyplinarnych badań umożliwiających uchwycenie i opis tych zmian. Badaniom poddawano dotąd niemal wyłącznie język mówiony jako podstawowy i zwykle jedyny kod komunikacji mieszkańców wsi, którzy teksty pisane tworzą rzadko, głównie w kontaktach z urzędem. Teksty takie dają więc rzadką okazję wglądu w ich kompetencje komunikacyjne, tekstotwórcze, stylistyczne, w stosowane przez nich strategie perswazyjne. Pokazują też, na ile gwara odzwierciedla się w ich tekstach pisanych. Potencjał takich tekstów potwierdziły badania podań do małopolskich ośrodków pomocy społecznej. Poddanie analizie materiału z innych obszarów Polski pozwoliłoby wysnuć ogólniejsze wnioski na temat stylu urzędowego mieszkańców wsi.
Bibliografia
Bartmiński J. (1991), Odmiany a style języka, [w:] Wariancja w języku. III Opolskie Spotkania Językoznawcze, Szczedrzyk 10–11.10.1989 r., red. S. Gajda, Opole, s. 11–16.
Cygan S. (2011), Przejawy świadomości językowej mieszkańców wsi końca XX wieku na przykładzie Lasocina na Kielecczyźnie, Kielce.
Cząstka B., Synowiec H. (1987), Cechy języka uczniów szkół śląskich w sytuacji lekcyjnej, „Socjolingwistyka”, nr 7, s. 117–131.
Dunaj B. (1994), Kategoria oficjalności, [w:] Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), red. Z. Kurzowa, W. Śliwiński, Kraków, s. 23–31.
Kąś J. (1994), O piekielnickiyk słowak obraźliwyk, „Etnolingwistyka”, nr 6, s. 175–187.
Kucała M. (1994), Gwara, [w:] Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław, s. 105.
Kurek H. (2010), Przemiany kulturowo-językowego wizerunku polskiej wsi w ostatnim półwieczu (na przykładzie gwar małopolskich), Studia Dialektologiczne IV, red. H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz, Kraków, s. 71–79.
Labocha J. (2002), Tekst gwarowy jako dyskurs, Studia Dialektologiczne II, red. J. Okoniowa, B. Dunaj, Kraków, s. 47–52.
Labocha J. (2004), Tekst pisany – tekst zapisany, „Biuletyn PTJ” LX, s. 5–10.
Ong W.J. (2011), Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Warszawa.
Ożóg K. (2001), Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.
Pelcowa H. (2001), Metodologia badań leksyki gwarowej u schyłku XX wieku, [w:] Gwary dziś, t. 1. Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań, s. 193–189.
Pelcowa H. (2010), Specyfika i tożsamość gwarowa regionu, Studia Dialektologiczne IV, red. H. Kurek, A. Tyrpa, J. Wronicz, Kraków, s. 63–70.
Piechnik A. (2016), Język pism kierowanych przez mieszkańców okolic Zakliczyna do instytucji gminnych, „Socjolingwistyka”, nr 30, s. 101–113.
Piechnik A. (2019), Styl urzędowy mieszkańców wsi na przykładzie podań do wybranych ośrodków pomocy społecznej w południowej Małopolsce, Kraków.
Rak M. (2014), Zróżnicowanie stylistyczne gwary w świetle statystyki leksykalnej (na materiale podhalańskim), [w:] Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia, red. M. Rak, K. Sikora, Kraków, s. 157–166.
Sierociuk J. (2020), The methodological assumptions about research into language of villagers, „Gwary Dziś”, t. 13, s. 165–172.
Sikora K. (2010), Grzeczność językowa wsi, cz. I: System adresatywny, Kraków.
Wilkoń A. (2000), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice.
Wiśniewska H. (1971), Odbicie gwary regionu przemyskiego w błędach uczniów, „Poradnik Językowy”, nr 10, s. 618–621.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).