Keywords
language history
loans
borrowing
numerals
language contact
How to Cite
Abstract
The author of the article presents his views concerning the controversial issue of the origins in Polish dialects of composite numerals (21–99) of the type pięć dwadzieścia (E. lit. ‘five twenty’) (instead of dwadzieścia pięć (E. lit. ‘twenty five’)), in which the cipher is prepositioned. The considerations are exemplified with language material from the regions of Podhale and Spisz in southern Poland. While giving credit to the possible Latin pattern, the author opts for the German origin of the numerals in question. This viewpoint is justified with historical and linguistic facts embracing the intensity of contacts between Poles and numerous German-speaking settlers who used to live in areas where Polish highlander dialects are spoken. Many place names in Podhale and Spisz are German by origin.
References
Basaj M. (1974), Morfologia i składnia liczebnika w języku czeskim do końca XVI wieku, Wrocław.
Bubak J. (1966), Teksty gwarowe ze wsi Ząb w powiecie nowotarskim, ZNUJ, „Prace Językoznawcze”, z. 12, s. 26–27.
Gruszczyński W. (1981), Odmiana i składnia tzw. liczebników zbiorowych, [w:] Współczesna polszczyzna, red. H. Satkiewicz, Warszawa, s. 95–110.
Herniczek-Morozowa W. (1976), Terminologia polskiego pasterstwa górskiego, cz. II, Wrocław.
Klemensiewicz Z. (1930), Liczebnik główny w polszczyźnie literackiej. Historia formy i składni, „Prace Filologiczne”, XV, s. 1–130.
Klemensiewicz Z. (1980), Historia języka polskiego, wyd. 4, Warszawa.
Kucała M. (1991), Odmiana liczebników w dialektach, [w:] Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław.
Laskowski R. (1984), Liczebnik, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, Wrocław, s. 283–293.
Lorentz F., (1927–1937), Gramatyka Pomorska, [za:] Pomorska Biblioteka Cyfrowa, http://pbc.gda.pl/dlibra/docmetadata?id=1399&from=publication
(28.09.2014).
Małecki M. (1938), Język polski na południe od Karpat (Spisz, Orawa, Czadeckie, wyspy językowe, Kraków.
Mieczkowska H. (1996), Liczebniki na co dzień, Kraków.
Mieczkowska H. (1994), Kategoria gramatyczna liczebników w ujęciu konfrontatywnym polskosłowackim, Kraków.
Mieczkowska H. (1995), Studia nad liczebnikiem (na materiale polsko-słowackim), Kraków.
Moszyński K. (1967), Kultura ludowa Słowian, t. II, Kultura duchowa, cz. 1, Warszawa.
Nitsch K. (1958), Wybór pism polonistycznych, t. IV, Pisma dialektologiczne, Wrocław – Kraków.
Pöss O. (2005), Dejiny a kultúra karpatských Nemcov, Bratislava – Pressburg.
Polański K. (2010), Gramatyka języka połabskiego; [za:] Śląska Biblioteka Cyfrowa, http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=18899&from=FBC (2.11.2014).
Rybicka H. (1976), Losy wyrazów obcych w języku polskim, Warszawa.
Sikora K. (2006), Liczebniki w gwarach Podtatrza (Podhale, Spisz, Orawa), „LingVaria”, nr 2, s. 49–61.
Sikora K. (2007), Kto nauczył górali liczyć?, [w:] Ponad granicami. Kultura, literatura i język obszarów pogranicza, red. J. Kułakowska-Lis, K. Sikora, Prace Naukowo-dydaktyczne PWSZ w Krośnie, z. 26, Krosno, s. 77–86.
Siuciak M. (2008), Kształtowanie się kategorii gramatycznej liczebnika w języku polskim, Katowice.
Słoboda A. (2012), Liczebnik w grupie nominalnej średniowiecznej polszczyzny. Semantyka i składnia, Poznań.
Wikarjak J. (1978), Gramatyka opisowa języka łacińskiego, Warszawa.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Gwary Dziś" are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Gwary Dziś" grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Gwary Dziś" since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).