Słowa kluczowe
badania terenowe
muzealia
kontakty językowe na pograniczu
Jak cytować
Abstrakt
Dialektologiczne badania terenowe w areałach charakteryzujących się skomplikowaną sytuacją socjolingwistyczną wymagają od eksploratora wiedzy także historycznej i etnograficznej. W artykule została przedstawiona metoda badań kontaktów językowych na pograniczu w oparciu o materiały archiwalne i obiekty muzealne. Korzystając z tej metody, badacz otrzymuje możliwość odczytania nowych kontekstów kulturowych, pozyskania nowego materiału gwarowego, a nawet łatwiejszego nawiązania kontaktu z informatorami. Metoda ta pozwala także spojrzeć na muzealia jako pomocne instrumentarium w dialektologicznych badaniach terenowych, a nie wyłącznie „martwą” materię.
Bibliografia
Hammersley M., Atkinson P. (2000), Metody badań terenowych, Poznań.
Jakubowski J.F. (1935), Powiat grodzieński w w. XVI (mapa z tekstem), „Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski”, z. III, Kraków, s. 99–114.
Janowicz S. (1993), Terra incognita: Białoruś, Białystok.
Konczewska K. (2020), Regionalne słownictwo gwarowe dotyczące obróbki lnu i tkactwa na terenie dawnej parafii usnarskiej na Grodzieńszczyźnie, [w:] Język w regionie, region w języku, t. 3, red. B. Osowski, J. Kobus, P. Michalska-Górecka, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań, s. 175–189.
Konczewska K. (2021a), Polacy i język polski na Grodzieńszczyźnie, Kraków.
Konczewska K. (2021b), Podlaskie słownictwo gwarowe z zakresu budownictwa (na podstawie niepublikowanych materiałów archiwalnych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk i współczesnych badań terenowych (w druku).
Rieger J. (2019), Język polski na Kresach, Warszawa.
Romer E. (1920), Prace geograficzne, z. VII: Spis ludności na terenach administrowanych przez zarząd cywilny ziem wschodnich (grudzień 1919) z mapą, Lwów.
Sadowski A. (1997), Identyfikacja narodowa na pograniczu polsko-białoruskim, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 1, s. 115–127.
Smułkowa E., Engelking A. (2007), Uwagi o metodzie badań terenowych na pograniczach Białorusi, [w]: Pogranicza Białorusi w perspektywie interdyscyplinarnej, red. E. Smułkowa, A. Engelking, Warszawa, s. 15–18.
Thomason S. (2001), Language contact, Edinburgh.
Wiemer B. (2003), Zur Verbindung dialektologischer, soziolinguistischer und typologischer Methoden in der Sprachkontaktforschung (am Beispiel slavischer und litauischer Varietäten in Nordostpolen, Litauen und Wießrußland), „Zeitschrift für Slawistik”, Bd. 48 (2), s. 212–229.
Zajas K. (2012), Widnokręgi literatury, [w:] Na pograniczach literatury, red. J. Fazan, K. Zajas, Kraków, s. 7–8.
Zielińska A. (2013), Mowa pogranicza. Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim, Warszawa.
Гурская Ю. [Gurskaia Yu.] (2012), Древние фамилии в онимических системах славянских и балтийских языков [ Drevnie familii v onimicheskikh sistemakh slavianskikh i baltiǐskikh iazykov] „Respectus Philologicus”, т. 21 (26), с. 142–150.
Гурская Ю. [Gurskaia Yu.] (2014), Деантропонимные топонимы белорусско-польского пограничья [ Deantroponimnye toponimy belorussko-polskogo pogranichia], „Acta Baltico-Slavica”, т. 38, с. 182–206.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Gwary Dziś są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Gwary Dziś udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 r. w Gwarach Dziś pod następującymi warunkami:
uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).