Zmiany w gwarowym systemie leksykalnym a praktyka leksykograficzna
okładka GD 2019
PDF

Słowa kluczowe

gwara
interferencja leksykalna
słownictwo czynne i bierne

Jak cytować

Kąś, J. (2019). Zmiany w gwarowym systemie leksykalnym a praktyka leksykograficzna. Gwary Dziś, 11, 29–39. https://doi.org/10.14746/gd.2019.11.3

Abstrakt

W artykule omawiane są: struktura gwarowego systemu leksykalnego oraz zmiany w tym systemie dokonujące się w wyniku oddziaływania słownictwa ogólnopolskiego i zmian cywilizacyjno-społecznych na wsi. Strukturę systemu leksykalnego tworzy słownictwo wspólne z polszczyzną ogólną (słownictwo współsystemowe, kulturowe i interferencyjne) oraz słownictwo dyferencyjne. W zakresie zmian wskazuje się na zapożyczenia nazw razem z przyjmowaniem nowych elementów kultury, na tworzenie neologizmów i neosemantyzmów oraz na przesuwanie leksemów do słownictwa biernego.

https://doi.org/10.14746/gd.2019.11.3
PDF

Bibliografia

Gutt-Mostowy J. (1998), Gwara o gwarze, Kraków.

Hodorowicz S.A. (2008), Dumacki, czyli myśli po góralsku dane, Nowy Targ.

Janczy W. (1904), Gwara Sromowiec Wyżnych, [w:] Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, t. I, s. 51–87.

Kantor J. (1907), Czarny Dunajec. Monografia etnograficzna, Kraków.

Karaś M. (1960), Wytyczne doboru wyrazów języka ogólnonarodowego do słownika gwar polskich, „Język Polski”, t. XL, s. 161–169, 262–281.

Kąś J. (1994), Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków.

Kąś J. (2015), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I, Bukowina Tatrzańska–Nowy Sącz.

Kąś J. (2017), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. IV, Kraków.

Kobus J. (2007), Zróżnicowanie pokoleniowe wsi a problem rozwarstwienia języka jej mieszkańców – leksyka wielkopolska początku XXI wieku, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 307–314.

Kurek H. (2003), Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków.

Matlakowski W. (1901), Zdobienie i sprzęt ludu polskiego na Podhalu. Zarysy życia ludowego, Warszawa.

Pelcowa H. (2007), Nazwy sporadyczne i okazjonalne w opracowaniach gwarowych, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 177–185.

Wyderka B. (2007), O gwarowym słownictwie rzadkim, „Gwary Dziś”, t. 4: Konteksty dialektologii, s. 171–176.

Zborowski J. (2009), Słownik gwary Zakopanego i okolic opracowany i uzupełniony z materiałów Autora przez Zespół Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk pod kierunkiem Joanny Okoniowej, Zakopane–Kraków.