Słowa kluczowe
body
literature as gesture
Stanisław Czycz
autocreation
Jak cytować
Abstrakt
As Maurice Merleau-Ponty wrote, the experience of the body, the somatic experience and the gesture as an act of expression bring into being both the sense of things that are being interacted with and the sense of existence of which the body is a vehicle. If so, then the verbal expression, creativity, literature – apart from the fact that it is (most often) a representation of things (and thoughts) that are already anchored in culture and create its universe – can be an individual event of a similar nature and course: becoming, creating, bringing out the subject-body in writing and in what’s being written. The works of Stanisław Czycz serve as an example of such literature-gesture. They have specific characteristics of autobiographical and autocreational writing, and also take up the problem of experiencing the body and corporeality. However, they are analyzed here as autoteleological work – as a gesture of a body that is being created and a body that is creating its own sense.
Bibliografia
Abram D., The Spell of the Sensuous: Perception and Language in a More-than Human World, Pantheon Books, New York 1996.
Adorno Th.W., Teoria estetyczna, tłum. K. Krzemieniowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
Attridge D., Jednostkowość literatury, tłum. P. Mościcki, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2007.
Barthes R., Dramat, poemat, powieść, tłum. K. Kłosiński, w: idem, Lektury, wybór, oprac. i posłowie M.P. Markowski, KR, Warszawa 2001.
Casanova P., Światowa republika literatury, tłum E. Gałuszka, A. Turczyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.
Cichowicz S., Poezja świata, w: M. Merleau-Ponty, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Coetzee J.M., Doubling the Point: Essays and Interviews, red. D. Attwell, Harvard University Press, Cambridge 1992.
Czycz S., Ajil, w: idem, Ajol, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1967.
Czycz S., Góry słabo widoczne, w: idem, Nim zajdzie księżyc, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968.
Czycz S., Nad rzeką, której nie ma, w: idem, Nim zajdzie księżyc, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1968.
Czycz S., Nie wierz nikomu, Korporacja Ha!art, Kraków 2016.
Derrida J., Ta dziwna instytucja zwana literaturą. Z Jacques’em Derridą rozmawia Derek Attridge, tłum. M.P. Markowski, „Literatura na Świecie” 1998, nr 11–12.
Drwięga M., O działaniu i relacji dusza–ciało w filozofii Maurice’a Merleau-Ponty’ego w pięćdziesiątą rocznicę śmierci, „Kwartalnik Filozoficzny” 2011, t. XXXIX, z. 3.
Dziadek A., Projekt krytyki somatycznej, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2014.
Głowiński M., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Zarys teorii literatury, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1986.
Gołębiewska M., Sensotwórcza rola ciała w samopoznaniu według Maurice’a Merleau-Ponty’ego, „Teksty Drugie” 2004, nr 1–2.
Grosz E., Volatile Bodies: Toward a Corporeal Feminism, Indiana University Press, Bloomington 1994.
Gruszczyk T., Ocalające zatracenie. Rozważania o doświadczeniu, pamięci i pragnieniu w twórczości Zygmunta Haupta, Stanisława Czycza i Krzysztofa Vargi, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2018.
Gurczyńska-Sady K., Człowiek jako słowo i ciało. W poszukiwaniu nowej koncepcji podmiotu, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2013.
Husserl E., Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, t. II, tłum. D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1974.
Hyży E., Kobieta, ciało, tożsamość. Teorie podmiotu w filozofii feministycznej końca XX wieku, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2003.
Iser W., Czym jest antropologia literatury? Różnica między fikcjami wyjaśniającymi a odkrywającymi, tłum. A. Kowalcze-Pawlik, „Teksty Drugie” 2006, nr 5.
Kwietniewska M., Maurice Merleau-Ponty: u zarania filozofii różnicy we Francji, „Hybris” 2016, nr 34.
Lévinas E., Imiona własne, tłum. J. Margański, KR, Warszawa 2000.
Łebkowska A., Poznawanie siebie i poznawanie innego. Wobec inności literatury, „Przestrzenie Teorii” 2005, nr 5.
Łebkowska A., Somatopoetyka, w: Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2012.
Maciejczak M., Świat według ciała w Fenomenologii percepcji Merleau-Ponty’ego, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001.
Merleau-Ponty M., Ekspresja w świetle doświadczenia i refleksji, tłum. J. Skoczylas, w: idem, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Merleau-Ponty M., Fantom czystego języka, tłum. S. Cichowicz, w: idem, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Merleau-Ponty M., Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska i J. Migasiński, posł. J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Merleau-Ponty M., Obecni w słowie, tłum. J. Skoczylas, w: idem, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Merleau-Ponty M., Postrzeganie, ekspresja, sztuka, tłum. E. Bieńkowska, w: idem, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Merleau-Ponty M., Widzialne i niewidzialne, tłum. zbiorowe, oprac. J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 1996.
Merleau-Ponty M., Wyznanie wiary, tłum. S. Cichowicz, w: idem, Proza świata. Eseje o mowie, Czytelnik, Warszawa 1976.
Migasiński J., Merleau-Ponty, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
Nycz R., Literatura nowoczesna wobec doświadczenia, w: idem, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2012.
Nycz R., Od teorii nowoczesnej do poetyki doświadczenia, w: idem, Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2012.
Pokropski M., Ciało. Od fenomenologii do kognitywistyki, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2011, nr 4
Ricoeur P., O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Rozmus J., Odkryć świat, wrócić do Sorrento, „Ha!art” 2001, nr 9–10.
Rozmus J., W okolicach arkadii Stanisława Czycza, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002.
Wołk M., Autografia i powtórzenie, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2014, nr LVII, z. 2.
Zaworska H., „...A wszystko jest rozpadanie”, „Twórczość” 1968, nr 2.
Licencja
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.