Słowa kluczowe
Mexico
archive
repertoire
performance
folk religion
Jak cytować
Abstrakt
The aim of the article is to analyse the latest trends in Mexican cult of Santa Muerte (the Saint Death) using the terms proposed by Diana Taylor in her theory of performance. The concepts of the archive and the repertoire are especially functional for describing contemporary hybrid religious phenomena which undergo constant transformations and which origins are diverse. Application of mentioned terms permits to capture the sources of those metamorphoses and their religious and cultural background. This allows to demonstrate how the unrelated archives convert into the repertoire of practices connected with the cult of the Saint Death. These practices are not limited only to the ones representing strictly religious character but they include various activities – performances of everyday life – for which Santa Muerte is a certain type of context, background or reference point.
Bibliografia
Archivo General de la Nación, Inquisición, vol. 1037, folio 288, http://bdmx.mx/documen-tos/institucion/archivo-general-nacion [dostęp: 20.11.2021].
Argyriadis K., Narco-satanisation et corps en morceaux au Mexique, „Cahiers d’Études Africaines” 2018, vol. 58, Cahier 231/232 (3–4). DOI: https://doi.org/10.4000/etudesafricaines.22598
Argyriadis K., Representaciones contemporáneas en México y construcciones locales (Veracruz) del culto a la Santa Muerte, „Católicos, Apostólicos y No-Satánicos” 2014, no. 1.
Casas B. de las, Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, W drodze, Poznań 1998.
Chesnut R.A., Devoted to Death. Santa Muerte the Skeleton Saint, Oxford University Press, New York 2012. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199764662.001.0001
Díaz G., Rodgers A., The Codex Borgia, Dover Publishing, New York1993.
Durán D., The History of the Indies of New Spain, University of Oklahoma Press, Norman 1994.
Fernández Repetto F., Estrada Burgos I., Esencialización y espectacularización de lo Maya. Turismo voluntario y étnico en una comunidad Yucateca, „Península” , 2014, vol. 9, no. 1, ene./jun. DOI: https://doi.org/10.1016/S1870-5766(14)70118-7
Flores Martos J.A., Transformismos y transculturación de un culto novomestizo emergente: la Santa Muerte mexicana, w: Teorías y prácticas emergentes en antropología de la religión, Ankelugi, San Sebastián 2008.
Flores Martos J.A., La Santísima Muerte en Veracruz, México: vidas descarnadas y prácticas encarnadas, w: Etnografías de la muerte y las culturas en América Latina, Ediciones de la Universidad de Castilla-La Mancha, La Mancha 2007.
Frankowska, M., Mitologia Azteków, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987.
González Torres Y., Danza tu palabra: La danza de los concheros, Sociedad Mexicana para el Estudio de las Religiones, Mexico D.F. 2005.
Hernández A. (red.), La Santa Muerte, espacios, cultos y devociones, Colegio de San Luis, San Luis Potosí 2016.
Jiménez A.F., Culto a la Santa Muerte: expresión cultural y organización social en el Este de Los Ángeles, El Colegio de la Frontera Norte, Tijuana 2019.
Juárez Huet N., Religiones afroamericanas en México: hallazgos de una empresa etnográfica en construcción, „Revista Cultura & Religión” 2014, no. 8.
Kaleta K.I., Spojrzeć Śmierci w oczy. Kult Santa Muerte w Meksyku, w: Śmierć, umieranie, przemijanie w optyce literatury, sztuki, historii i nauk o kulturze, Fundacja „Dzień dobry! Kolektyw kultury”, Siemianowice Śląskie 2019.
Kingsbury K., Chesnut R.A., Holy Death in the Time of Coronavirus: Santa Muerte, the Salubrious Saint, „International Journal of Latin American Religions” 2020, vol. 4. DOI: https://doi.org/10.1007/s41603-020-00110-6
Leonard T., Mexico’s Death Saint Sect Protest as Shrines Are Destroyed, „The Telegraph” 2009.
Lomnitz C.W., La Santa Muerte: estigma e intercambio, „Revista M. Estudos Sobre a Morte, Os Mortos E O Morrer” 2019, no. 3(5). DOI: https://doi.org/10.9789/2525-3050.2018.v3i5.103-113
Madsen W., Christo-Paganism: A Study Of Mexican Religious Syncretism, Literary Liccensing, Whitefish 2011.
Malvido E., Crónicas de la Buena Muerte a la Santa Muerte en México, „Arqueología Mexicana” 2005, no. 13(76).
Mann C.C., 1491: Ameryka przed Kolumbem, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.
Michalik P., Death with a Bonus Pack. New Age Spirituality, Folk Catholicism, and the Cult of Santa Muerte, „Archives de sciences sociales des religions” 2011, no. 153. DOI: https://doi.org/10.4000/assr.22800
Michalik P.G., Podmiejskim do Indian. Reportaże z Meksyku, Czarna Owca, Warszawa 2016.
Michalik P.G., Szkielet znaczeń. Meksykański kult Santa Muerte w perspektywie semiotycznej, „The Polish Journal of the Arts and Culture. New Series” 2018, no. 8(2). DOI: https://doi.org/10.4467/24506249PJ.18.014.10831
Michalik P., The Meaning of the Death: Semiotic Approach of Syncretic Processes in the Cult of Santa Muerte, „Proceedings of the 10th World Congress of the International Association for Semiotic Studies (IASS/AIS)” 2012.
Michalik P.G., Wiedźmy, święte i boginie. Postać kobiety w wierzeniach Indian z gór Zongolica w Meksyku, Nomos, Kraków 2013.
Papenfuss M., Santería in Catemaco, Mexico. Hybrid (Re)Configurations of Religious Meaning and Practice, „Interdisciplinary Journal for Religion and Transformation in Contemporary Society” 2022. DOI: https://doi.org/10.30965/23642807-bja10044
Perdigón Castañeda J.K., La indumentaria para La Santa Muerte, „Cuicuilco. Revista de la Escuela Nacional de Antropología e Historia” 2015, no. 22(64).
Perdigón Castañeda J.K., La Santa Muerte, Protectora de los Hombres, Instituto Nacional de Antropología e Historia, México D.F. 2008.
Perdigón Castañeda J.K., Una relación simbiótica entre La Santa Muerte y El Niño de las Su¬ertes, „LiminaR. Estudios Sociales y Humanísticos” 2008, vol. VI, núm. 1, enero-junio. DOI: https://doi.org/10.29043/liminar.v6i1.266
Posada J.G., Remate de calaveras alegres y sandungueras, Ibero-Amerikanisches Institut, Berlin 1910.
Quiroga D., Enriqueta Romero, Guardiana de la Muerte, „Maguaré” 2011, no. 25(1).
Rivera D., Dream of a Sunday Afternoon in the Alameda Central, Museo Mural Diego Rivera, Mexico City 1946–1947.
Rivera Gutiérrez J., Religiosidad, pensamiento mágico y tatuaje: la creencia en la Santa Muerte o la inversión de la ley, w: Mujeres en prisión. Un estudio socioantropológicode historias de vida y tatuajes, Juan Pablo Editor, México 2013.
Romero Mireles L.L., Crece la Santa Muerte en todas las Américas, „Gaceta UNAM” 2022.
Sahagún B. de, Historia general de las cosas de Nueva España (Códice Florentino), vol. 1, Fol. 62, Mexico: 1577. https://www.loc.gov/item/2021667837 [dostęp: 20.07.2022].
Schwartz-Marín E., Silva-Zolezzi I., The Map of the Mexican’s Genome: overlapping national identity, and population genomics, „Identity in the Information Society” 2010, vol. 3. DOI: https://doi.org/10.1007/s12394-010-0074-7
Skowronek T., Odurzający kult Santa Muerte, „Magazyn Kontakt” 2015.
Solís F., „La Piedra del Sol”, Arqueología Mexicana, 41, 2000.
Taylor D., The Archive and the Repertoire. Performing Cultural Memory in the Americas, Duke University Press, Durham 2003. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv11smz1k
Thompson J., Sant́sima Muerte: On the Origin and Development of a Mexican Occult Image, „Journal of the Southwest” 1998, vol. 40, no. 4.
Torre M.A. de la, Santería. The Beliefs and Rituals of a growing Religion in America, Wm.B. Eerdmans Publishing Co., Cambridge 2004.
Wagner R., Vatican Declares Mexican Death Saint Blasphemous, „BBC News” 2013.
„Hello, Bandit”, J. Dahl (reż.), Dexter, sezon 5, odcinek 2, USA: The Colleton Company, John Goldwyn Productions, Clyde Phillips Productions 2010.
„No Más”, B. Cranston (reż.), Breaking Bad, sezon 3, odcinek 1, USA: High Bridge Entertainment, Gran Via Productions, Sony Pictures Television 2010.
„Santa Muerte”, L. Teng (reż), SEAL Team, sezon 2, odcinek 9, USA: Chulack Productions, Timberman-Beverly Productions, John Glenn Entertainment, CBS Television Studios 2018.
https://roleski.pl/product/sos-meksykanski-santa-muerte/ [dostęp: 20.02.2023].
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.