Słowa kluczowe
aesthetics
conceptual analysis
metaphysics
phenomenology
historical hermeneutic
Jak cytować
Abstrakt
The main purpose of this article is to discuss the basic assumptions of the analytic method in Johann Gottfried Herder’s philosophy of art and theory of sense cognition. Analytic method, along with phenomenology and historical hermeneutics, is an essential component of his innovative project of philosophical aesthetics, which is based on the assumptions of sensualist metaphysics. The goal of Herder’s phenomenology is to isolate the sensory fields on which the various types of art are founded and to grasp the essential, qualitative features of a work of art. Hermeneutics examines the context of historical and cultural conditions that have determined such and not other forms of artistic expression and the laws that govern it. Meanwhile, the analysis of aesthetic categories serves as an organizing framework for synthesizing the findings obtained through the implementation of other research methods, thus laying the foundation for the theoretical edifice of aesthetics. The reconstruction of the analytics and metaphysics of aesthetics will be preceded by a discussion of the philosophical ideas of Leibniz and Baumgarten on which Herder’s theory is based.
Bibliografia
Baumgarten A.G., Ästhetik, Bd. 2, tłum. D. Mirbach, Felix Meiner Verlag, Hamburg 2007.
Baumgarten A.G., Metafizyka, tłum. J. Surzyn, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2012.
Descartes R., Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach, tłum. T. Boy-Żeleński, Antyk, Kęty 2002.
Heinz M., Sensualistischer Idealismus, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1994. DOI: https://doi.org/10.28937/978-3-7873-3041-6
Herder J.G., Begründung einer Ästhetik in der Auseinendersetzung mit Alexander Gottlieb Baumgarten, w: idem, Werke, Bd. 1: Frühe Schriften 1764–1772, U. Gaier, Deutscher Klassiker Verlag, Frankfurt am Main 1985.
Herder J.G., Bruchstück von Baumgartens Denkmal, w: idem, Werke, Bd. 1: Frühe Schriften1764–1772, U. Gaier, Deutscher Klassiker Verlag, Frankfurt am Main 1985.
Herder J.G., Czwarty gaj. Riedla teoria sztuk pięknych, tłum. R. Michalski, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2022.
Herder J.G., Eine Metakritik zur Kritik der reinen Vernunft, w: idem, Werke, Bd. 8: Schriften zu Literatur und Philosophie 1792–1800, ed. H.D. Irmscher, Deutscher Klassiker Verlag, Frankfurt am Main 1998.
Herder J.G., Versuch über Sein, w: idem, Werke, t. 1: Frühe Schriften 1764–1772, U. Gaier, Deutscher Klassiker Verlag, Frankfurt am Main 1985.
Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz, K. Twardowski, PWN, Warszawa 1977.
Kant I., Rozprawa o wyraźności zasad naczelnych teologii naturalnej i filozofii moralnej, tłum. K. Rak, w: idem, Dzieła zebrane. Pisma przedkrytyczne, t. 1, Wydawnictwo UMK, Toruń 2010.
Leibniz G.W., Betrachtungen über die Erkenntnis, die Wahrheit und die Ideen, tłum. H. Herring, w: idem, Fünf Schriften zur Logik und Metaphysik, Reclam Verlag, Stuttgart 1966.
Leibniz G.W., Monadologia, tłum. H. Elzenberg, Wydawnictwo UMK, Toruń 1991.
Paetzold H., Ästhetik des deutschen Idealismus, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden 1983.
Simon R., Gedächtnistheorie als Fundament für Hermeneutik, Ästhetik und Interpretation bei Johann Gottfried Herder, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1998.
Solms F., Disciplina aesthetica. Zur Frühgeschichte der ästhetischen Theorie bei Baumgarten und Herder, Klett-Cotta, Stuttgart 1990.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Rafał Andrzej Michalski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.