Słowa kluczowe
philosophical ethics
sociology of knowledge
claim to the validity
Jak cytować
Abstrakt
The measure of the usefulness and credibility of applied ethics is its ability to counteract conflicts dividing social and professional groups. To achieve this goal, representatives of applied ethics must meet a basic condition by providing an epistemological justification of the claim to the validity of the judgments they formulate. Yet it is here that they encounter obstacles recognized (earlier) by ethical philosophers and sociologists of knowledge. The problem is not only the variety of moral challenges that an individual faces, but also the way in which their moral attitude is influenced by the group to which they belong. This article attempts to resolve both of these difficulties in a way that is consistent with the goals of applied ethics.
Bibliografia
Ayer A., Filozofia w XX wieku, tłum. T. Baszniak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Berger P.L., Luckmann Th., Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik, PIW, Warszawa 1983.
Bourdieu P., Wacquant L.D., Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. A. Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa 2001.
Fichte J.G., Zamknięte państwo handlowe i inne pisma, tłum. P. Dybel (i in.), Aletheia, Warszawa 1996.
Giddens A., Nowe zasady metody socjologicznej. Pozytywna krytyka socjologii interpretatywnych, tłum. G. Woroniecka, Nomos, Kraków 2001.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, t. II, tłum. A.M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Hegel G.W.F., Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landman, PWN, Warszawa 1958.
Hołówka J., Relatywizm etyczny, PWN, Warszawa 1981.
Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz, K. Twardowski, PWN, Warszawa 1975.
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamirowski, t. II, Warszawa 1963.
Jacyno M., Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej P. Bourdieu, IFiS PAN, Warszawa 1997.
Kant I., Co to jest oświecenie?, tłum. A. Landman, w: T. Kroński, Kant, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Antyk, Kęty 2001.
Kant I., Krytyka praktycznego rozumu, tłum. J. Gałecki, PWN, Warszawa 1984.
Laclau E., Mouffe C., Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics, Verso (New Left), London–New York 1985.
Łagosz M., Zagadnienie orientacji tensowej myślenia ideologicznego, „Przegląd Filozoficzny” 2008, nr 3(67).
Malitowska A., Zagadnienie eudajmonizmu i etyki stosowanej w świetle teorii kultury, „Filo-Sofija” 2012, nr 18(3), Bydgoszcz.
Mannheim K., Ideologia i utopia, tłum. J. Miziński, Test, Lublin 1992.
Merton R.K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, tłum. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa 1982.
Mizińska J., Obiektywność a społeczna i kulturowa determinacja wiedzy. Od epistemologii do doksologii, UMCS, Lublin 1989.
Moore G.E., Zasady etyki, tłum. Cz. Znamirowski, M. Arcta, Warszawa 1919.
Mouffe C., On the Political, Routledge 2005.
Pratley P., Etyka w biznesie, tłum M. Albigowski, Gebethner i Ska, Warszawa 1998.
Pyka M., Hume i problem podstawy moralności, Posłowie do: D. Hume, Badania dotyczące zasad moralności, Zielona Sowa, Kraków 2005.
Rainko S., Karola Mannheima koncepcja epistemologii, „Studia Filozoficzne” 1972, nr 7–8.
Rotengruber P., Perspektywy społecznego porozumienia. Pragmatyka dyskursu władzy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.
Twardowski K., O sceptycyzmie etycznym. Wykładów z etyki cz. II, red. I. Dąmbska, „Etyka” 1973, nr 9. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.248
Twardowski K., O tak zwanych prawdach względnych [w:] idem, Wybrane pisma filozoficzne, Warszawa 1965.
Ziółkowski M., Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2000.
Ziółkowski M., Socjologia wiedzy, w: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, red. nauk. Z. Cackowski i in., Ossolineum, Wrocław 1987.
Ziółkowski M., Wiedza, jednostka, społeczeństwo. Zarys koncepcji socjologii wiedzy, PWN, Warszawa 1989.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Przemysław Rotengruber
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.