Słowa kluczowe
artificial intelligence
institutions
AI ethics
AI Act
Jak cytować
Abstrakt
The aim of the article is an attempt to present the ethical elements in the newly shaped by the European Union institutions for business and, more broadly, for an economy based on advanced digital solutions, especially artificial intelligence (AI) systems. The presented research is conducted within the institutional approach in economic theory, which takes into account social and axiological elements in economic analyses. The first part presents selected negative social consequences of the business use of artificial intelligence systems. The second part contained a brief analysis of the significance of institutions in the concept of institutional economics. Then, key documents of the European Union related to the ethical aspects of AI use by businesses were introduced, especially the upcoming AI Act regulation.
Bibliografia
Algorytmy Facebooka oskarżone o „przyczynianie się” do ludobójstwa w Birmie, Fintech – Finanse i Nowe Technologie 2022, https://fintechportal.pl/algorytmy-facebookaoskarzone-o-przyczynianie-sie-do-ludobojstwa-w-birmie/ [dostęp: 19.12.2023].
Amnesty International, The Social Atrocity. Meta and the Right to Remedy for the Rohingya, London 2022.
Biuro Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka, Addressing Business Model Related Human Rights Risks. A B-Tech Foundational Paper, Organizacja Narodów Zjednoczonych, New York 2020.
Ethics Guidelines for Trustworthy Artificial Intelligence, High-Level Expert Group on Artificial Intelligence, European Commission, Brussels 2019.
Europejska deklaracja praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie, https://tiny.pl/3_6f21r4 [dostęp: 19.12.2023].
Hausner J., Społeczna czasoprzestrzeń gospodarowania. W kierunku ekonomii wartości, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa 2019.
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, (2016/C 202/02), Bruksela 2016.
Kodeks postępowania w zakresie zwalczania nielegalnego nawoływania do nienawiści w Internecie, Bruksela 2016, https://tiny.pl/d47pd.
Maltseva K., Wearables in the workplace: the brave new world of employee engagement, Business Horizons, 2020, vol. 63. DOI: https://doi.org/10.1016/j.bushor.2020.03.007
Mazur A., Ludobójstwo w Mjanmie. Uchodźcy pozywają Facebooka, CyberDefence24, https://cyberdefence24.pl/social-media/ludobojstwo-w-mjanmie-uchodzcy-pozywajafacebooka [dostęp: 20.12.2023].
Raport UN B-Tech paper on business models, United Nations Human Rights Office of the High Commissioner, New York 2020.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (Akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze Unii, COM (2021) 206 final, Komisja Europejska, Bruksela 2021.
Rudolf S., Nowa ekonomia instytucjonalna a nauki o zarządzaniu, CeDeWu, Warszawa 2016.
Sadowski I., Współczesne spojrzenie na instytucje: ewolucja pojęć, problem modelu aktorstwa i poziomy analizy instytucjonalnej, „Przegląd Socjologiczny” 2014, nr LXIII/3.
Salvi Pero A. del, Wyckoff P., Vourc’h A., Using Artificial Intelligence in the workplace: What are the main ethical risks?, Organisation for Economic Co-operation and Development, Paris 2022.
Staniek Z., Ekonomia instytucjonalna. Dlaczego instytucje są ważne, Difin, Warszawa 2017.
Wilkin J., Instytucjonalne i kulturowe podstawy gospodarowania. Humanistyczna perspektywa ekonomii, Scholar, Warszawa 2016.
Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniającego niektóre akty ustawodawcze Unii, 2021/0106(COD), Bruksela 2022.
Wytyczne w zakresie etyki dotyczącej godnej zaufania sztucznej inteligencji, Niezależna Grupa Ekspertów Wysokiego Szczebla ds. Sztucznej Inteligencji, Komisja Europejska, Bruksela 2019.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Robert Sroka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.