Słowa kluczowe
Zakopane
zrównoważony rozwój
dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe
mountain studies
Jak cytować
Abstrakt
The phenomenon of the Tatra Mountains is the intensity of the common connection of the unique mountain nature with the cultural heritage of the Podtatrze region. An important issue for the future of the Tatra region is the protection of heritage in a double, it means cultural and environmental dimensions. The text shows the context of sustainable development for this purpose, analyzing selected challenges, including progressive urbanization, “overtourism,” or the effectiveness of heritage protection activities. The article also discusses the possibilities of including the issue of sustainable development in mountain studies, including its philosophical background. In the next step, an analysis of the challenges of sustainable development of the Tatra region appears.
Bibliografia
Biernot T., Rola stylu witkiewiczowskiego w rozwoju architektury Zakopanego do roku 1939, rozprawa doktorska, Politechnika Krakowska, Kraków 1984.
Böhm A., Zarys początku planowania przestrzennego na terenach górskich, „Architektura. Czasopismo Techniczne” 2009, z. 10.
Colcuc B., Krefeld T., VerbaAlpina – bilancio di un progetto, versione 1, w: Korpus im Text, Serie A, 2024.
Dutka E., „Trzy punkty podparcia”. O poznaniu, doświadczeniu i zaangażowaniu w mountain studies (na podstawie prekursorskich prac Jacka Woźniakowskiego, Jacka Kolbuszewskiego i Michała Jagiełły), „Świat i Słowo” 2023, vol. 41, nr 2. DOI: https://doi.org/10.53052/17313317.2023.51
Kościelniak C., 34 dni zakopiańskiej niepodległości, „Rzeczpospolita. Magazyn Plus Minus” z 11.11.2022 r.
Kościelniak C., Przyroda w perspektywie kulturoznawczej, jako obszar badań, „Humaniora. Czasopismo Internetowe” 2024, nr 2(46). DOI: https://doi.org/10.14746/h.2024.2.7
Krupa K., Analiza mitu Zakopanego przez pryzmat twórczości Rafała Malczewskiego w świetle nauk o kulturze, niepublikowana praca magisterska, Poznań 2024.
Kuśnierz K., Kuśnierz-Krupa D., Zakopane – in defence of cultural landscape – clerks’ parcels, „Technical Transactions” 2018, vol. 115, issue 7. DOI: https://doi.org/10.4467/2353737XCT.18.099.8794
Majdak P., Maliszewska A., Kruczek Z., Unveiling the Impact of Over-tourism: A Case Study on Zakopane, Exploring Symptoms, Effects, and Strategies for Sustainable Management, „European Research Studies Journal” 2023, vol. XXVI, issue 4. DOI: https://doi.org/10.35808/ersj/3334
Moździerz Z., Architektura i rozwój przestrzenny Zakopanego 1600–2021, MT, Zakopne 2021.
Pawlikowski J.G., Kultura a natura, w: idem, O mesjanizmie i konserwatyzmie polskim, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków 2019.
Robert K.W., Parris T.M., Leiserowitz A.A., What is sustainable development? Goals, indicators, values, and practice, „Environment: Science and Policy for Sustainable Development” 2025, vol. 47, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/00139157.2005.10524444
Rosa H., Resonanz: Eine Soziologie der Weltbeziehung, Suhrkamp, Berlin 2021.
Strategic IQ Weforum, Genewa 2022.
Szpakowska-Loranc E., Multi-Attribute Analysis of Contemporary Cultural Buildings in the Historic Urban Fabric as Sustainable Spaces—Krakow Case Study, „Sustainability” 2021, vol. 13, no. 3. DOI: https://doi.org/10.3390/su13116126
Vogt M., Christliche Umweltethik, Verlag Herder, Fryburg Bryzgowijski 2023. DOI: https://doi.org/10.13109/reun.2023.4.2.10
Węcławowicz-Gyurkovich E., Godula-Węcławowicz R., Tradycja i współczesność w architekturze Zakopanego. Wybrane aspekty, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, nr 67.
Wiktor-Mach D., What role for culture in the age of sustainable development? UNESCO’s advocacy in the 2030 Agenda negotiations, „International Journal of Cultural Policy” 2020, vol. 26, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1080/10286632.2018.1534841
Wodziczko A., Zasługi naukowe Jana Gwalberta Pawlikowskiego na polu ochrony przyrody, Drukarnia Związkowa, Lwów 1939.
Woźniakowski J., Jeszcze Kasprowy, w: Pisma wybrane, t. 2, Universitas, Kraków 2011.
Woźniakowski J., Jak widzę przyszłość ekologiczną, w: Pisma wybrane, t. 2, Universitas, Kraków 2011.
Woźniakowski J., Tatry, w: Pisma wybrane, t. 2, Universitas, Kraków 2011.
DAV, Klimaschutz in den DAV-Sektionen, 2015, https://www.alpenverein.de/chameleon/public/6220008f-9ab0-74c1-88e1-24a6b5a25b29/Klimaschutz-in-den-DAV-Sektionen_26059.pdf [dostęp: 12.12.2022].
Ellefsen E., Hydropower Review Alp Region 2021 and Outlooks for 2022, 2022, tekst blogowy, https://www.energyquantified.com/blog/hydropower-review-alp-region-2021-and-outlooks-for-2022 [dostęp: 29.11.2024].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Cezary Kościelniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.