Abstrakt
In the text, I analyze the existence of temporal objects, i.e. an event, process and object lasting in time, from the perspective of Roman Ingarden’s existential ontology. I show their existential specificity. An event exists only in a certain present. The process continues in time but as a continuity of individual phases, constituting its objective side, i.e. the subject of process ownership. An object that lasts in time, on the other hand, is fully present at every moment of its existence. I also show the relationships between events, processes and objects over time. I conclude that a pluralistic ontology containing events, processes and objects lasting in time provides the most complete description of the world.
Bibliografia
Błaszczyk P., Ingarden o czasie, cz. I, „Kwartalnik Filozoficzny” 1996, t. XXIV, z. 3.
Błaszczyk P., Ingarden o czasie, cz. II, „Kwartalnik Filozoficzny” 1996, t. XXIV, z. 4.
Dębowski J., Zdarzenia, procesy i przedmioty trwające w czasie. Romana Ingardena ontologia przedmiotów czasowo określonych, w: Podmiot w procesie, red. J. Jusiak, J. Mizińska, UMCS, Lublin 1999.
Hartman J., Sposób istnienia rzeczy materialnej według „Sporu o istnienie świata” Romana Ingardena, RRR 21, UMCS, Lublin 1993.
Ingarden R., Książeczka o człowieku, słowo wstępne D. Gierulanka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. I: Ontologia egzystencjalna, wyd. III, przygot. i przekł. D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1987.
Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. II: Ontologia formalna, cz. 1: Forma i istota, wyd. III, przygot. i przekł. D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1987.
Jadacki J.J., Wiedza i istnienie. O poglądach Romana Ingardena – w dziesiątą rocznicę śmierci, „Studia Filozoficzne” 1980, nr 6.
Judycki S., Idea idealizmu: Kant, Husserl, Ingarden, w: Spór o Ingardena, red. J. Dębowski, UMCS, Lublin 1994.
Kąkol T., Ingardenowska koncepcja czasu i procesu a prezentyzm, „Filozofia Nauki” 2013, R. XXI, nr 2(82).
Kobiela F., Filozofia czasu Romana Ingardena. Wobec sporów o zmienność świata, TAiWPN Universitas, Kraków 2011.
Kobiela F., Problem szczelinowości w fenomenologii Romana Ingardena, w: W kręgu myśli Romana Ingardena, red. A. Węgrzecki, WAM, Kraków.
Mordka A., Formalne, materialne i egzystencjalne warunki tożsamości bytu ludzkiego. Analiza koncepcji Ingardena, w: Tożsamość indywidualna i zbiorowa. Szkice filozoficzne, red. M. Żardecka-Nowak, W.M. Nowak, UR, Rzeszów 2004.
Mordka A., Przedmiot i sposób istnienia. Zarys ontologii egzystencjalnej Romana Ingardena, UR, Rzeszów 2002.
Nowak A., Ingarden kontra Ingarden. Studium z pogranicza antologii filozoficznej semiotyki i teorii wartości, UJ, Kraków 1990.
Ogrodnik B., Ingarden, Wiedza Powszechna, Warszawa 2000.
Ogrodnik B., Ontologia czasu konkretnego, UŚ, Katowice 1995.
Okopień K., Uprzedmiotowienie. Krytyka ontologii Romana Ingardena, WFiS UW, Warszawa 1997.
Półtawski A., Roman Ingarden – metafizyk wolności, w: W kręgu filozofii Romana Ingardena, red. W. Stróżewski, A. Węgrzecki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 1995.
Rosiak M., Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, UŁ, Łódź 2003.
Smolak M., Filozofia człowieka u Romana Ingardena, UJ, Kraków 2003.
Wojtysiak J., Czy Roman Ingarden istnieje w roku 1993?, w: Spór o Ingardena, red. J. Dębowski, UMCS, Lublin 1994.
Wojtysiak Jacek, O Ingardenowej i tomistycznej koncepcji bytu, „Kwartalnik Filozoficzny” 1997, t. 25, z. 1.
Wróbel Ł., Hyle i noesis. Trzy międzywojenne koncepcje literatury stosowanej, UMK, Toruń 2013. DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-5681-9
Zięba W., Ontologiczne modele tożsamości osobowej. Symplicyzm Romana Ingardena i redukcjonizm Dereka Parfita, UR, Rzeszów 2021.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Włodzimierz Zięba
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.