Keywords
capitalism
socialism
the teaching of the Catholic Church
social encyclicals
the social teaching of the Church
the Magisterium of the Catholic Church
How to Cite
Abstract
The text is an attempt to answer the question of the direction in which the Catholic social thought of the Church is heading. Its purpose is to present the attitude of successive popes to liberalism, with particular emphasis on post-conciliar teaching against the background of historical changes. Mainly papal encyclicals and exhortations as well as conciliar documents constitutions are analysed. The article shows the continuity of the social teaching of the Church and the changes introduced by successive popes, thanks to which it is possible to grasp the direction of this teaching. The main conclusion is the acceptance by the Church of liberalism, but only in a form that takes into account human dignity, the superiority of work over capital, freedom of religion and the value of Christian morality that can constitute the foundation for the liberal order.
References
Cekiera R., Papież Franciszek – swój czy obcy? Analiza treści forum portalu wPolityce.pl, „Przegląd Religioznawczy” 2018, nr 2(268).
Delong M., Demokracja liberalna i kapitalizm na łamach miesięcznika „Więź” w świetle encykliki Jana Pawła II Centesimus Annus, „Polityka i Społeczeństwo” 2009, nr 6.
Dorenda M., Czy liberał może być dobrym politykiem? Ewolucja stosunku Kościoła Katolickiego do liberalizmu, „Dialogi Polityczne. Polityka – Filozofia – Społeczeństwa – Prawo” 2007, nr 8.
Dulęba Ł., Przemiany ideologii liberalizmu społecznego, WNPiD UAM, Poznań 2019.
Gocko J., Nauka społeczna Kościoła wobec zasad liberalizmu gospodarczego, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 1994, nr 10.
Gray J., Po liberalizmie, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Jan Paweł II, Laborem exercens, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Jan XXIII, Mater et magistra, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Jan XXIII, Pacem in terris, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Krupa R., Myśl społeczna Leona XIII – jej wpływ na rozwój społeczeństw i wyłonienie się nowych problemów, „Sympozjum” 1999, nr 2(5).
Leon XIII, Rerum novarum, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Lusawa R., Encyklika Populorum progressio o popieraniu rozwoju ludów, „Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie” 2011, nr 1–4 (V).
Narecki Z., Liberalizm w nauczaniu Świętego Jana Pawła II, „Pedagogika katolicka” 2016, nr 2(19).
Novak M., Liberalizm – sprzymierzeniec czy wróg Kościoła. Nauczanie społeczne Kościoła a instytucje liberalne, „W drodze”, Poznań 1993.
Paweł VI, Populorum progressio, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Pius XI, Quadragesimo anno, w: Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. M. Radwan, Redakcja Wydawnictw KUL, Rzym–Lublin 1996.
Rocca F.X., How Pope Francis Became the Leader of the Global Left, „The Wall Street Journal” 22.12.2016.
Sepczyńska D., Kościół katolicki a liberalizm – u źródeł konfliktu, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2002, nr 8.
Sosnowski A., 6 kłamstw w filmie „Dwóch papieży”. Ujawniamy fałsz w produkcji Netflixa!, „Wpis” 2020, nr 1.
Zieliński Z., Czy cała prawda o papieżu Pawle VI i jego pontyfikacie? Książka ks. Luigi Villa, „Paweł VI błogosławiony”?, „Saeculum Christianum” 2011, nr 1(18).
Źródła internetowe
Benedykt XVI, Caritas in veritate, w: https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20090629_caritas-in-veritate.html [dostęp: 1.09.2021].
Benedykt XVI, Deus caritas est, w: https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/pl/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20051225_deus-caritas-est.html [dostęp: 1.09.2021].
Franciszek, Fratelli tutti, https://archwwa.pl/wiadomosci/encyklika-fratelli-tutti-caly-tekst/ [dostęp: 15.09.2021].
Cacqueray R. de, Dlaczego świat nienawidzi Benedykta XVI?, „Zawsze Wierni” 2010, nr 7(134), https://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/1447 [dostęp: 10.09.2021].
Gaudium et spes, http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/sobor-watykanski-ii/141-konstytucja-duszpasterska-o-kosciele-w-swiecie-wspolczesnym-gaudium-et-spes.html [dostęp: 25.08.2021].
Jan Paweł II, Centesimus annus, http://www.mop.pl/doc/html/encykliki/Sollicitudo_rei_socialis.htm [dostęp: 29.08.2021].
Jan Paweł II, Sollicitudo rei socialis, http://www.mop.pl/doc/html/encykliki/Sollicitudo_rei_socialis.htm [dostęp: 28.08.2021].
Kozieł H., Czy tajne służby dokonały puczu w Watykanie w 2013 roku?, „Rzeczpospolita” 31.01.2017, https://www.rp.pl/wydarzenia-gospodarcze/art2949871-czy-tajne-sluzby-dokonaly-puczu-w-watykanie-w-2013-roku [dostęp: 20.09.2021].
Mazurkiewicz P., Trzej papieże: Jan Paweł II – Benedykt XVI – Franciszek wobec liberalizmu, https://www.researchgate.net/publication/338528092_Trzej_papieze_wobec_liberalizmu [dostęp: 29.08.2021].
Pius XII, Summi Pontificatus, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xii/encykliki/summi_pontificatus_20101939.html [dostęp: 23.08.2021].
Sawczuk T., Papież Franciszek gromi populistów, „Kultura Liberalna” 13.10.2020, nr 614, https://kulturaliberalna.pl/2020/10/13/papiez-franciszek-gromi-populistow/ [dostęp: 20.09.2021].
License
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.