Keywords
interpretation
truth
opinion
communication
media
philosophy
How to Cite
Abstract
The article aims to analyze two concepts that are extremely important in the media, i.e. “fact” and “interpretation” and their relationship with “truth.” Addressing this issue results primarily from the frequent use of the colloquial understanding of these concepts and building, based on them, fragile theories regarding the correct message in the media. To organize the argument, the article is divided into two parts, which are devoted to – based on logical and philosophical research and methodology derived from historical sciences – the analysis of the concept of “fact,” and then “interpretation.” In addition, these considerations are supplemented with an attempt to show how we can relate to facts and carry out an interpretation to obtain the most adequate reality and communicable message.
References
Allan S., Kultura newsów, tłum. A. Sokołowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Aquinas T., Quæstiones Disputatæ: De veritate, https://isidore.co/aquinas/QDdeVer1.htm [dostęp: 31.05.2022].
Arystoteles, Metafizyka. Tom II, tłum. T. Żeleźnik, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1996.
Bertrand C.-J., La déontologie des medias, Puf, Paris 1997.
Brożek B., Granice interpretacji, Copernicus Center Press, Kraków 2014.
Buko A., Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej. Odkrycia – hitpotezy – interpretacje, Trio, Warszawa 2011.
Carnap R., Oceny i normy to wypowiedzi pozbawione sensu, tłum. I. Lazari-Pawłowska, w: Metaetyka, red. I. Lazari-Pawłowska, PWN, Warszawa 1975.
Castells M., Włada i komunikowanie, tłum. J. Jedliński, P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Culler J., W obronie nadinterpretacji, w: S. Collini, Interpretacja i nadinterpretacja, tłum. T. Biedroń, Znak, Kraków 2008.
d’Acona M., Postprawda, tłum. M. Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2018.
Dolański D., Potyczki historyka z faktami, „Relacje. Studia z nauk społecznych” 2016, nr 1 http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-98c7a893-86a0-4a6a-9a15-cd6efa68f01e/c/99_109_Dolanski.pdf [dostęp: 15.03.2022].
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkanie w międzyświatach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
Eco U., Interpretacja i historia, w: S. Collini, Interpretacja i nadinterpretacja, tłum. T. Biedroń, Znak, Kraków 2008.
Eco U., Poszukiwanie języka doskonałego w kulturze europejskiej, tłum. W. Soliński, Aletheia, Warszawa 2013.
Fact, https://www.etymonline.com/word/fact [dostęp: 15.04.2022].
Foucault M., Entreiten de Michel Foucault avec Jean François et John De Witt (22 mai 1981), w: idem, Mal faire, dire vrai. Fonction de l’aveu en justice, éd. F. Brion, B.E. Harcourt, Presses universitaires de Louvain, Louvain-la-Neuve 2012.
Frankfurt H. G., O wciskaniu kitu (On Bullshit), tłum. H. Pustuła, Czuły Barbarzyńca Press, Warszawa 2005.
Friszke A., Państwo czy rewolucja. Polscy komuniści a odbudowanie państwa polskiego 1892–1920, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020.
Gadamer H.-G., Semantyka i hermeneutyka, tłum. K. Michalski, w: idem, Rozum, słowo, dzieje, PIW, Warszawa 1979.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego. Tom 1: Racjonalność działania a racjonalność społeczna, tłum. A.M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, t. 1, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa 1986.
Kapuściński R., Lapidaria, Czytelnik, Warszawa 2006.
Keyes R., Czas postprawdy. Nieszczerość i oszustwa w codziennym życiu, tłum. P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Konopnicka M., O krasnoludkach i o sierotce Marysi, Nasza Księgarnia, Warszawa 1958.
Lem S., Śledztwo, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Markowski M.P., Wojny nowoczesnych plemion. Spór o rzeczywistość w epoce populizmu, Krater, Kraków 2019.
Napiórkowski R., Turbopatriotyzm, Czarne, Wołowiec 2019.
Niemczuk M., Hermeneutyczna teoria prawdy według Hansa-Georga Gadamera, „Folia Philosophica” 1990, nr 7.
Nietzsche F., Der Wille zur Macht: Versuch einer Umwertung aller Werte, Alfred Kröner Verlag, Stuttagrt 1996.
Pisarek W., Słownik terminologii medialnej, Universitas, Kraków 2006.
Pleszczyński J., Epistemologia komunikacji medialnej. Perspektywa ewolucyjna, UMCS, Lublin 2013.
Pleszczyński J., Etyka dziennikarska i dziennikarstwa, Difin, Warszawa 2015.
Plezia M., Factus, w: idem, Słownik łacińsko-polski. Tom II: D–H, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Plezia M., Interpretātiō, w: M. Plezia, Słownik łacińsko-polski. Tom III: I–O, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Pomorski J., Współczesne spory wokół teorii faktu historycznego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin-Polonia” 1983/1984, nr XXXVIII/XXXXIX(3).
Putnam H., Wiele twarzy realizmu, tłum. A. Globler, w: idem, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Radzik R., Postprawda: przyczyny, przejawy i skutki zaistnienia, w: Postprawda. Spojrzenie krytyczne, red. T.W. Grabowski, M. Lakomy, K. Oświecimski, A. Pohl, Ignatianum, Kraków 2018.
Rewers E., Granice etyki interpretacji, „Teksty Drugie” 1997, nr 6.
Ricoeur P., Egzystencja i hermeneutyka, tłum. S. Cichowicz, w: idem, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, Pax, Warszawa 1985.
Rorty R., Kariera pragmatysty, w: S. Collini, Interpretacja i nadinterpretacja, tłum. T. Biedroń, Znak, Kraków 2008.
Skarga B., Kłopoty intelektu. Między Comte’em a Bergsonem, PWN, Warszawa 1975.
Spiegel G.M., Zadanie historyka, tłum. P. Stachura, w: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010.
Szahaj A., Teoria krytyczna szkoły frankfurckiej. Wprowadzenie, WAiF, Warszawa 2008.
Tarski A., O pojęciu prawdy w odniesieniu do sformalizowanych nauk dedukcyjnych, w: idem, Pisma logiczno-filozoficzne. Tom 1: Prawda, tłum. J. Zygmunt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Tarski A., Semantyczna koncepcja prawdy i podstawy semantyki, w: idem, Pisma logiczno-filozoficzne. Tom 1: Prawda, tłum. J. Zygmunt, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
Thiele Dohrmann K., Psychologia plotki, tłum. A. Krzemiński, PIW, Warszawa 1980.
Urbaniak P., Objectivity Journalism, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2016.
Wacławczyk W., Dążenie do prawdy a język informacji prasowej, „Studia Medioznawcze” 2020, nr 1(80), https://studiamedioznawcze.eu/index.php/studiamedioznawcze/article/view/149/117 [dostęp: 15.04.2021]. https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2020.1.149 DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2020.1.149
White H., Przeszłość praktyczna, tłum. A. Czarnacka, w: idem, Przeszłość praktyczna, red. E. Domańska, Universitas, Kraków 2014.
Τίθημι https://www.wordsense.eu/%CF%84%CE%AF%CE%B8%CE%B7%CE%BC%CE%B9/ [dostęp: 16.04.2022].
दधाति, https://spokensanskrit.org/index.php?tran_input=dadAti&direct=se&script=hk&link=yes&mode=3 [dostęp: 15.04.2022].
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.