Abstrakt
In my paper I’m analysing an image of freemasonry in works of Feliksa Eger who wrote on this subject in XIX century. This paper is a an input to increase knowledge about an image of freemasonry and also about a phenomena of anti-masonry, understood as a world view choice, in which masonry becomes a source of all the evil on the world.
The aim of research was finding an answer on a question if it is possible to find in Feliksa Eger’s publications an influence of confabulations of Léo Taxil, creator of satanistic black legend of freemasonry. Analysis of Feliksa Eger’s publications, using such scientific methods as content analysis and image analysis proves that in her writings there were used motives described by Taxil. Additionally comparative analysis of texts also pays attention to an evolution of freemasonry image from rather negative image of freemasons as national enemies (category connected with a church’s doctrine) to a very negative pop-cultural image in which freemasons are understood as a power of New World Order, category formed by Léo Taxil’s publications. At the beginning the author presents masonry only as an organization endeavouring to take over the world and destroy Christianity. But in her last publication she describes freemasons as a Satanic sect ruled by Albert Pike. Satanic image of freemasonry visible in Eger’s works pays attention to the fact, how fast the myths created by Taxil were taken by other authors, copied and distributed by them.
Bibliografia
Berlet Ch., Toxic Democracy. Conspiracy theories, demonization and scapegoating, „Political Research Associates” 2009, https://www.academia.edu/6928596/Toxic_to_Democracy_Conspiracy_Theories_Demonization_and_Scapegoating [dostęp: 20.12.2019].
Byford J., Conspiracy theories: A Critical Introduction, Basingstoke 2011.
Cegielski T., Od papieskiej bulli do tabloidu. Krótki zarys dziejów antymasonizmu, „Hermaion” 2015, nr 4.
Di Bernardo G., 1993, Definicja Masonerii, tłum. J. Wysocka, „Ars Regia. Czasopismo poświęcone myśli i historii wolnomularstwa” 1993, Rok 2, nr 1(2).
Dundes A. The Blood Libel Legend: a casebook in anti-Semitic folklore, University of Wisconsin Press, 1991.
Eger F., Historia towarzystw tajnych. Dzieje wolnomularstwa (masonii), G. Gebethner i Spółka, Kraków 1894.
Eger F., Kilka słów o masonerii, Kronika Rodzinna, Warszawa 1901.
Eger F., Żydzi i masoni we wspólnej pracy, Księgarnia Nakładowa M. Szczepkowskiego, Warszawa 1908.
Fijałkowski W., Muzeum – rezydencja w Wilanowie, jego geneza, dzieje i współczesny stosunek do tradycji, „Studia wilanowskie” nr VI, Warszawa, 1980.
Grzesiak-Feldman M., Psychologia myślenia spiskowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
Guzowski J., Psychologiczne źródła teorii spiskowych, „HYBRIS” 2016, nr 33, http://hdl.handle.net/11089/20139 [dostęp: 20.12.2019].
Harvey D.A., Lucifer in the City of Light, „Ritual & Witchcraft” Winter 2006, t. 1, nr 2.
Korzeniowski K., O dwóch psychologicznych przesłankach myślenia spiskowego. Alienacja czy autorytaryzm, „Psychologia Społeczna” 2009, t. 4, nr 3(11), http://www.spoleczna.psychologia.pl/pliki/2009_3/Korzeniowski_PS_2009_3.pdf, [dostęp: 13.03.2019].
Leon XIII, Humanum Genus, http://w2.vatican.va/content/leo-xiii/en/encyclicals/documents/hf_l-xiii_enc_18840420_humanum-genus.html [dostęp: 11.01.2019].
McLeod K., Pranksters: Making Mischief in the Modern World, NYU Press, New York 2014.
Metody badania wizerunku w mediach. Czym jest wizerunek, jak i po co należy go badać, red. T. Gackowski, M. Łączyński, CeDeWu, Warszawa 2009.
Pinkwart M., Zakopiańskim szlakiem Mieczysława Karłowicza, wydanie internetowe, http://www.pinkwart.pl/karlowicz/rapsodia.htm [dostęp: 13.03.2019].
Pinkwart M., Zdebski J., hasło: Eger Feliksa, w: Nowy cmentarz w Zakopanem. Przewodnik biograficzny, Warszawa–Kraków 1988.
Pipes D., Potęga spisku. Wpływ paranoicznego myślenia na dzieje ludzkości, Bej Service, Warszawa, 1998.
Protokoły Mędrców Syjonu, bmw 1919, http://wojtek.pp.org.pl/pliki/notki/2019-02-12_protokoly-medrcow-syjonu-skladnica/Protoko%C5%82y%20Medrc%C3%B3w%20Syjonu%20z%201919%20roku%20w%20formacie%20PDF.pdf [dostęp: 20.12.2019].
Roberts J.M., The Mythology of the Secret Societies, Charles Scribner’s Sons, New York 1972.
Robinson J., A Pilgrim’s Path: Freemasonry and the religious right, M. Evans, New York 1993.
Rosiak K., Wizerunek masonerii w polskich memach internetowych, w: Memy czyli życie społeczne w czasach kultury obrazu, red. T. Gackowski, K. Brylska, M. Patera, CeDeWu, Warszawa 2017.
Sorman G., Prawdziwi myśliciele naszych czasów, tłum. M. Miszalski, Czytelnik, Warszawa 1993.
Tazbir J., Najnowsze publikacje na temat Protokołów mędrców Syjonu, „Dzieje Najnowsze” 1992, R. XXIV, nr 4.
Tazbir J., Protokoły mędrców Syjonu: autentyk czy falsyfikat, Wydawnictwo Interlibro, Warszawa 1992.
Waite A.E., Devil-Worship in France: with Diana Vaughn and the Question of Modern Palladism, Weiser Books, York Beach 2003.
Waite A.E., Diana Vaughan and the question of modern palladism, b.m.w., b.d.w., s. 9, tekst dostępny w zbiorach biblioteki UGLE w Londynie (call number: A 699)
Zdybel L., Idea spisku i teorie spiskowe w świetle analiz krytycznych i badań historycznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2002.
Licencja
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.