Słowa kluczowe
epistemologia
epistemologia społeczna
uniwersytet
grupy opiniotwórcze
autonomia nauki
Jak cytować
Abstrakt
The role of the humanities and social sciences is to seek answers to questions that concern us as individuals and as participants in collective life. We want to know how the social world is organized – what laws govern it and what is changing in it. In the case of applied ethics, other tasks are added to this. We expect it not only to justify claims to the validity of moral judgments concerning its social environment, but also to prove its effectiveness in solving problems of the academic world. This is a matter of (its) credibility. It is difficult to blame people seeking agreement for being distrustful of knowledge that did not help its creators. The aim of this article is to discuss both issues – to determine what methodological difficulties representatives of (different branches of) applied ethics struggle with and what serious organizational challenges they must face.
Bibliografia
Amin S., Zmurszały kapitalizm, tłum. R. Wojna, Z.M. Kowalewski, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2004.
Ayer A., Filozofia w XX wieku, tłum. T. Baszniak Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
Bauman Z., Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, tłum. K. Lebek, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2018.
Bourdieu P., Homo Academicus, Les Éditions de Minuit, Paris 1984.
Bourdieu P., Homo Academicus. Posłowie – dwadzieścia lat później, tłum. M. Janik, „Praktyka Teoretyczna” 2013, nr 1(7), Wydawnictwo Naukowe UAM Poznań. DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2013.1.3
Bourdieu P., Wacquant L.D., Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. A. Sawisz, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2001.
Fleck L., Genesis and Development of a Scientific Fact, transl. by F. Bradley and T.J. Trenn, Chicago University Press 1935 (1979).
Fleck L., On the Crisis of Reality (Zur Krise der ‘Wirklichkeit), w: R.S. Schnelle, Cognition and fact: materials on Ludwik Fleck, D. Reidel Pub. Co., Dordrecht 1929 (1979). DOI: https://doi.org/10.1007/BF01513488
Hegel G.W.F., Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski, A. Landman, PWN, Warszawa 1958.
Hume D., Badania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. J. Łukasiewicz, K. Twardowski, PWN, Warszawa 1975.
Hume D., Badania dotyczące zasad moralności, tłum. M. Filipczuk, T. Tesznar, Zielona Sowa, Kraków 2005.
Hume D., Traktat o naturze ludzkiej, tłum. Cz. Znamirowski, t. II, Warszawa 1963.
Fichte J.G., Zamknięte państwo handlowe i inne pisma, tłum. P. Dybel (i in.), Aletheia, Warszawa 1996.
Kant I., Co to jest oświecenie?, tłum. A. Landman, w: T. Kroński, Kant, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966.
Kant I., Krytyka czystego rozumu, tłum. R. Ingarden, Antyk, Kęty 2001.
Kuhn Th., The structure of scientific revolutions, University of Chicago Press, 1970.
Malitowska A., Zagadnienie eudajmonizmu i etyki stosowanej w świetle teorii kultury, „Filo–Sofija” 2012, nr 18(3).
Mannheim K., Ideologia i utopia, tłum. Jan Miziński, Test, Lublin 1992.
Moore G.E., Zasady etyki, tłum. Cz. Znamirowski, M. Arcta, Warszawa 1919.
Pląsek R., Przemiany szkolnictwa wyższego w Polsce po roku 1989 – w stronę komercjalizacji systemu?, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2016, nr 1(239).
Pratley P., Etyka w biznesie, tłum. M. Albigowski, Gebethner i Ska, Warszawa 1998.
Rotengruber P., Dialogowe podstawy etyki gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2011.
Rotengruber P., Polityka, interes, misja społeczna. Wokół sporu o kryteria odpowiedzialności uniwersytetu, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.24
Rotengruber P., Rywale i mediatorzy. Rola społeczeństwa obywatelskiego w utrzymaniu równowagi obowiązków uczestników życia gospodarczego, w: Zadania etyki gospodarczej w dobie kryzysu, red. J. Sójka, Wydawnictwo Nauk społecznych i Humanistycznych UAM, Poznań 2023.
Rotengruber P., Słowa i czyny. O Społecznej (nie-)odpowiedzialności uniwersytetu, „Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym” 20, 2017, nr 3, https://czasopisma.uni.lodz.pl/annales/article/view/1747/1411 [dostęp: 12.02.2025]. DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.20.1.03
Rotengruber P.. Wartości i przekonania. Ile etyki jest w etykach stosowanych?, w: Etyka gospodarcza i jej konteksty, red. J. Sójka, „Humaniora. Czasopismo Internetowe” 2024, nr 2(46). DOI: https://doi.org/10.14746/h.2024.2.3
Sokal A., Bricmont J., Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, tłum. P. Amsterdamski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2004.
Wallerstein I., Analiza systemów światów. Wprowadzenie, tłum. K. Gawlicz, M. Starnawski, Dialog, Warszawa 2007.
Ziółkowski M., Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego, Wydawnictwo Fundacji Humaniora. Poznań 2000.
Znaniecki F., Nauki o kulturze, tłum. J. Szacki, PWN, Warszawa 1992.
Znaniecki F., Socjologia wychowania, PWN, Warszawa 1973.
Znaniecki F., Uczeni polscy a życie polskie (1936), w: Społeczne role uczonych, red. nauk. J. Szacki, PWN, Warszawa 1984.
Znaniecki F., Upadek cywilizacji zachodniej, w: Pisma filozoficzne, red. J. Wocial, t. II, PWN, Warszawa 1987.
Znaniecki F., Wstęp do socjologii, PWN, Warszawa 1988.
Główny Urząd Statystyczny, Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2023/2024, https://tiny.pl/9n44bfby [dostęp: 5.02.2025].
Kodeks etyki lekarskiej, art. 52. Pkt 2. https://nil.org.pl/uploaded_images/1574857770_kodeks-etyki-lekarskiej.pdf [dostęp: 5.02.2025].
Uchwała NRA nr 2/XVIII/98 – Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu (Kodeks Etyki Adwokackiej), § 31 pkt, 1 i 2, https://arslege.pl/kodeks-etyki-adwokackiej/k82/[dostęp: 5.02.2025].
Waloch N., „Zależy od kontekstu”. Ambiwalencja wobec antysemityzmu kosztowała ją fotel rektorki Harvardu, https://wysokieobcasy.pl, 3.01.24, https://tiny.pl/3qtgk-h0 [dostęp: 11.10.2024].
Willems L., Pięć lat po „Charlie Hebdo”. Dziennikarze nadal giną, Krytyka Polityczna, 21.01.2020, https://tiny.pl/d4-bmgmx [dostęp: 6.10.2024].
Wojciechowska A., Exodus darowizn z Harvardu. Wszystko przez protesty w obronie Gazy, Bankier.pl, 13.11.2023, https://tiny.pl/pjycftkn [dostęp: 11.10.2024].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Przemysław Rotengruber
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Czasopismo oraz wszystkie zamieszczone w nim materiały są powszechnie dostępne i mogą być wykorzystywane do celów naukowych, edukacyjnych, poznawczych i niekomercyjnych bez konieczności uzyskiwania każdorazowej zgody autorów i redakcji. Nadesłanie artykułu do publikacji traktowane jest jako zgoda autora na udostępnienie swojej pracy i informacji w niej zawartych do powyżej wymienionych celów. W takich przypadkach należy jedynie wskazać źródło, z którego zaczerpnięte zostały informacje. Pobieranie opłat za dostęp do materiałów zawartych w czasopiśmie lub ograniczanie do niego dostępu jest zabronione.
Przesyłane do redakcji teksty muszą stanowić oryginalne prace, uprzednio nigdzie niepublikowane ani nie przedkładane innym redakcjom lub wydawcom. Autorzy nadsyłanych artykułów ponoszą odpowiedzialność za uzyskanie zezwoleń na publikowanie materiałów, do których prawa autorskie są w posiadaniu osób trzecich. Publikacja materiałów chronionych prawem autorskim jest możliwa pod warunkiem uprzedniego dostarczenia przez autora do redakcji pisemnej zgody właściciela praw autorskich.