Punktoza jako strategia w grze parametrycznej w Polsce
PDF

Słowa kluczowe

gra parametryczna
punktoza impactictis
Polska
ewaluacja nauki

Jak cytować

Kulczycki, E. (2017). Punktoza jako strategia w grze parametrycznej w Polsce. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, 49(1(49), 63–78. https://doi.org/10.14746/nisw.2017.1.4

Abstrakt

W artykule stosuję pojęcie „gry parametrycznej”, aby opisać strategię pracy akademickiej pojawiającej się w Polsce jako efekt wprowadzenia polityk punktowego nagradzania dorobku naukowego. „Gra parametryczna” oznacza realizowanie badań i publikowanie ich wyników w taki sposób, aby spełniać wymagania danego systemu ewaluacji nauki. W grze tej badacze mogą używać dwóch strategii. Pierwszą jest „impactitis”, w ramach której tylko publikacje w czasopismach z wysokim Impact Factorem są uznawane w danej społeczności akademickiej. Drugą strategią jest „punktoza”. Polega ona na tym, że bardziej opłacalne jest opublikowanie kilku artykułów w czasopiśmie bez Impact Factora niż opublikowanie jednego artykułu w wysoko punktowanym czasopiśmie. Na podstawie polskiego systemu ewaluacji nauki (parametryzacji) pokazuję główne mechanizmy wytwarzania punktozy oraz takie, które mają ograniczać negatywne konsekwencje grania w parametryczną grę. Tekst kończy się dyskusją na temat rozwiązań polskiego systemu oraz rekomendacjami, jak system ten można ulepszyć i jakie lekcje należy wyciągnąć z obecnej sytuacji. Przedstawione konkluzje są istotne zarówno dla badaczy, jak i decydentów z obszaru polityki naukowej z innych krajów.

https://doi.org/10.14746/nisw.2017.1.4
PDF

Bibliografia

Aagaard, K. (2015). How incentives trickle down: Local use of a national bibliometric indicator system. Science and Public Policy. 42(5), 725-737. doi: 10.1093/scipol/scu087.

Aagaard, K., Schneider, J.W. (2015). Research funding and national academic performance: Examination of a Danish success story. Science and Public Policy. 1-14. doi:10.1093/ scipol/scv058.

Afeltowicz Ł., Sojak, R. (2015) Arystokraci i rzemieślnicy. Synergia stylów badawczych. Toruń: Wyd. Nauk. UMK.

Antonowicz, D., Brzeziński, J.M. (2015). W poszukiwaniu optymalnego modelu szkolnictwa wyższego: w poszukiwaniu optymalnego modelu szkolnictwa wyższego. W: M.S. Szczepański, K. Szafraniec, A. Śliz (red.). Szkolnictwo wyższe, uniwersytet, kształcenie akademickie o obliczu koniecznej zmiany: ekspertyza Komitetu Socjologii Polskiej Akademii Nauk (95-119). Warszawa: PAN.

Bal, R. (2017). Playing the Indicator Game: Reflections on Strategies to Position an STS Group in a Multi-disciplinary Environment. Engaging Science, Technology, and Society. 3: 41. doi: 10.17351/ests2017.111.

Brzeziński, J.M. (2016). Przeciwko depersonalizacji i nadmiernej standaryzacji procesu ewaluacji w nauce. Zagadnienia Naukoznawstwa. 1(52): 127-138.

Campbell, D.T. (1979). Assessing the Impact of Planned Social Change. Evaluation and Program Planning. 2: 67-90.

Chowdhury, G., Koya, K., Philipson, P. (2016). Measuring the Impact of Research: Lessons from the UK’s Research Excellence Framework 2014. Plos One. 11(6). e0156978. doi:10.1371/journal.pone.0156978.

Diest, P.J. van, Holzel, H., Burnett, D., Crocker, J. (2001). Impactitis: New cures for an old disease. Journal of Clinical Pathology. 54(11): 817-819. doi: 10.1136/jcp.54.11.817.

Elsaie, M., Kammer, J. (2009). Impactitis: The impact factor myth syndrome. Indian Journal of Dermatology. 54(1), 83-86. doi:10.4103/0019-5154.48998.

Fochler, M., Rijcke, S. de (2017). Implicated in the Indicator Game? An experimental Debate. Ests. 1: 21-40. doi:10.17351/ests2017.108.

Giménez-Toledo, E., Mañana-Rodríguez, J., Sivertsen, G. (2017). Scholarly book publishing: Its information sources for evaluation in the social sciences and humanities. Research Evaluation. 0(0): 1-11. doi: 10.1093/reseval/rvx007.

Godin, B. (2009). The value of science: changing conceptions of scientific productivity, 1869 to circa 1970. Social Science Information. 48(4): 547-586. doi:10.1177/0539018409344475.

Good, B., Vermeulen, N., Tiefenthaler, B., Arnold, E. (2015). Counting quality? The Czech performance-based research funding system. Research Evaluation. 24(2): 91-105. doi: 10.1093/reseval/rvu035.

Hicks, D. (2012). Performance-based university research funding systems. Research Policy. 41(2): 251-261. doi: 10.1016/j.respol.2011.09.007.

Hicks, D., Wouters, P., Waltman, L., Rijcke, S. de, Rafols, I. (2015). Bibliometrics: The Leiden Manifesto for research metrics. Nature. 520(7548): 429-431. doi: 10.1038/520429a.

Irwin, A. (2017). If the Indicator Game is the Answer, Then What is the Question? Engaging Science, Technology, and Society. 3: 64. doi: 10.17351/ests2017.110.

Jabłecka, J., Lepori, B. (2009). Between historical heritage and policy learning: The reform of public research funding systems in Poland, 1989-2007. Science and Public Policy. 36(9): 697-708. doi: 10.3152/030234209X475263.

Kulczycki, E. (2016). Rethinking Open Science: The Role of Communication. Analele Universitatii din Craiova, Seria Filosofie. 37(1): 81-97.

Kulczycki, E. (2017). Assessing Publications through a Bibliometric Indicator: The Case of Comprehensive Evaluation of Scientific Units in Poland. Research Evaluation. doi: 10.1093/reseval/rvw023.

Kwiek, M. (2014). Structural changes in the Polish higher education system (1990-2010): a synthetic view. European Journal of Higher Education. 4(3): 266-280. doi: 10.1080/ 21568235.2014.905965.

Kwiek, M. (2015) Podzielony uniwersytet. Od deinstytucjonalizacji do reinstytucjonalizacji misji badawczej polskich uczelni. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 2(46): 41-74. doi: http://dx.doi.org/10.14746/nsw.2015.2.2.

Larivière, V., Haustein, S., Mongeon, P., Solla Price, D. de, Haustein, S., Tenopir, C. i in. (2015). The Oligopoly of Academic Publishers in the Digital Era. Plos One. 10(6): e0127502. doi: 10.1371/journal.pone.0127502.

Łomnicki, A. (1997). A Polish Perspective on Peer Review. W: M.S. Frankel, J. Cave (red.). Evaluating Science and Scientists (61-70). Budapest: Central European University Press.

Nabout, J.C., Parreira, M.R., Teresa, F.B., Carneiro, F.M., Cunha, H.F. da, Souza Ondei, L. de i in. (2014). Publish (in a group) or perish (alone): The trend from single- to multiauthorship in biological papers. Scientometrics. 102(1): 357-364. doi: 10.1007/s11192-014-1385-5.

Ostrowicka, H., Spychalska-Stasiak, J. (2017). Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(49): 105-131. doi: 10.14746/nisw.2017.1.6.

Rijcke, S. de, Wouters, P.F., Rushforth, A.D., Franssen, T.P., Hammarfelt, B. (2016). Evaluation practices and effects of indicator use: A literature review. Research Evaluation. 25(2): 161-169. doi: 10.1093/reseval/rvv038.

Schekman, R. (2013). How journals like Nature, Cell and Science are damaging science. https://www.theguardian.com/commentisfree/2013/dec/09/how-journals-nature-science-cell-damage-science [16.01.2017].

Schneider, J.W., Aagaard, K., Bloch, C.W. (2014). What happens when funding is linked to (differentiated) publication counts? New insights from an evaluation of the Norwegian Publication Indicator. W: E. Noyons (red.). Proceedings of the science and technology indicators conference 2014 Leiden „Context Counts: Pathways to Master Big and Little Data” (543-550). Leiden: Universiteit Leiden.

Stern, N. (2016). Building on Success and Learning from Experience: An Independent Review of the Research Excellence Framework. Department for Business, Energy & Industrial Strategy.

Szadkowski, K. (2015). Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Szadkowski, K. (2016). Socially Necessary Impact/Time: Notes on The Acceleration of Academic Labor, Metrics and The Transnational Association of Capitals. Teorie Vědy/ Theory of Science. 38(1): 53-85.

Towpik, E. (2015). IF-mania: Journal Impact Factor nie jest właściwym wskaźnikiem oceniania wyników badań naukowych, indywidualnych uczonych ani ośrodków badawczych. Nowotwory. Journal of Oncology. 65: 465-475.

Vostal, F. (2016). Accelerating Academia: The Changing Structure of Academic Time. Basingstoke: Palgrave Macmillan. Warczok, T., Zarycki, T. (2016). Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych. Warszawa: Scholar.

Wilsdon, J., Allen, L., Belfiore, E., Campbell, P., Curry, S., Hill, S. i in. (2015). The Metric Tide: Report of the Independent Review of the Role of Metrics in Research Assessment and Management. HEFCE. doi: 10.13140/RG.2.1.4929.1363.

Wróblewski, A.K. (2017). Nie wszystko, co się liczy, da się policzyć… Nauka. 1: 7-22.

Zabel, M. (2013). Gorączka ewaluacji. Forum Akademickie. 10: 30-35.